یادداشت| ۲ هفته پس از مرگ ابوبکر البغدادی؛ فرزند "طاهریولداش" در افغانستان چه می‌کند؟

گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، سید حسام رضوی، حدود دو هفته از اعلام خبر مرگ ابوبکر البغدادی سرکرده گروه تروریستی داعش در مناطق شمالی سوریه و همچنین اعلام فرد جایگزین وی می‌گذرد که گمانه‌زنی‌هایی در مورد ادامه حیات این گروه در نقاط مختلف جهان صورت گرفته است.

شاید یکی از مهم‌ترین مکان‌هایی که برای ادامه حیات داعش از آن نام برده می‌شود، افغانستان باشد که این موضوع خود دلایل متعدد و مختلفی دارد که بحث در مورد همه ابعاد آن در این مجال نمی‌گنجد.

تحولات مربوط به فعالیت داعش در افغانستان با فراز و نشیب‌های زیادی همراه بوده و تاکنون رهبران فراوانی از این گروه در افغانستان بروز و ظهور داشته و پس از مدت اندکی یا کشته شده‌اند یا فرد دیگری به عنوان رهبر این گروه تروریستی در افغانستان فعالیت خود را آغاز کرده است.

عوامل پشت پرده بروز و ظهور داعش در افغانستان در ابتدا سعی داشتند با ایجاد انشعاب در گروه طالبان، بخشی از بدنه رهبری آن را جدا کرده و با تعدادی از بدنه نظامی آن، آنها را به عنوان داعش افغانستان معرفی کرده و از این گروه و افراد برای نیل به اهداف خود استفاده کنند.

در مراحلی این اتفاق هم به وقوع پیوست و برخی از رهبران و اعضای ارشد سابق طالبان که به دلایل مختلفی از این گروه جدا شده و کسب و کاری جز جنگ نداشتند، موقعیت را مناسب دیده و با ارتباط با سفارت آمریکا و عربستان سعودی در کابل تمام تلاش خود را به کار بستند تا داعش افغانستان را شکل دهند.

عبدالرزاق منصور مهدی، ملاننگیالی و منصور دادالله از جمله این افراد بودند که توانستند با جلب حمایت‌های مالی و نظامی آمریکایی‌ها و سعودی‌ها و با برخی هماهنگی‌ها در داخل حکومت افغانستان پرچمدار حضور داعش در افغانستان شوند.

این موضوع به مذاق طالبان خوش نیامد. طالبان بلافاصله پس از مواجهه با این برخورد برخی رهبران و اعضای ارشد خود و تلاش آنها برای تشکیل داعش، مبارزه علنی با این گروه و افراد را آغاز کرد و توانست در مدت کوتاهی تقریبا همه آن‌ها و افرادشان را از بین ببرد. حالا دیگر کسی جرات پیوستن به داعش را نداشت و افراد وابسته به طالبان هم علاوه بر پیروزی‌های این گروه در برابر آمریکا حالا با کامیابی رهبران‌شان در مقابل داعش هم مواجه شده و بیش از پیش خود را وابسته به گروه متبوع خود می‌دانستند‌.

دیگر امکان یارگیری از بدنه طالبان برای داعش وجود نداشت، در این مقطع بود که پلان B برای عوامل پشت پرده تشکیل داعش در افغانستان کلید خورد و آن هم استفاده از بقایای القاعده و سایر گروه‌های جهادی خارجی در افغانستان بود. افرادی که پس از خروج از افغانستان و عدم امکان حضور در کشورهایشان عازم مناطق قبایلی در پاکستان شده بودند‌. ازبک‌ها، تاجیک‌ها، چچنی‌ها، عرب‌افغان‌ها، اویغورهای چین و ده‌ها ملیت دیگر در میان افراد گروه‌های تروریستی حضور داشتند که در سال‌ها در مناطق قبایلی پاکستان زندگی می‌کردند. بسیاری از این افراد هم‌زمان با شروع نبردها در عراق و سوریه برای پیوستن به داعش و یا القاعده عازم شامات و عراق شدند و برخی دیگر همچنان در پاکستان باقی ماندند.

باقیمانده افراد این گروه‌های به اصطلاح جهادی تروریستی عناصر مطلوب برای سازمان‌دهندگان داعش در افغانستان بودند.

براساس اعلام منابع محلی در افغانستان در طول چند روز، چند هزار نفر از این افراد با خودروهای زرهی نیروهای خارجی به ویژه آمریکایی‌ها وارد خاک افغانستان شده و بلافاصله با بالگرد به مناطق مختلف این کشور از جمله شمال و غرب افغانستان منتقل شدند. آنها علاوه بر ماموریت داخلی‌شان در افغانستان به دنبال ناامن‌سازی مرزهای ایران و کشورهای آسیای مرکزی بودند.

گروه طالبان دوباره وارد میدان نبرد با داعش شدند و درگیری‌های جدی و طولانی‌مدتی میان این دو گروه در مناطق مختلف افغانستان از جمله در ولایات هرات، فراه، فاریاب و ننگرهار به وقوع پیوست که در این درگیری‌ها بسیاری از جنگجویان چندملیتی داعش کشته و تعداد زیادی از آن‌ها نیز به اسارت گروه طالبان درآمدند که برخی از جدی‌ترین فرماندهان خارجی داعش که در اسارت طالبان بودند در عملیات هلی‌برن نیروهای آمریکایی آزاد و به منطقه‌ای امن در نزدیکی پایگاه بگرام منتقل شدند.

این موضوع نشان می‌داد که سعودی‌ها و آمریکایی‌ها بر روی جنگجویان خارجی و غیرافغانستانی داعش حساب جدی باز کرده‌اند و قصد دارند در طولانی‌مدت از این پتانسیل بالقوه به نفع اهداف خود استفاده کنند و همین موضوع هم باعث شد تا آمریکایی‌ها با کمک برخی کشورها از جمله ترکیه، بقایای داعش را از طرق مختلف به افغانستان منتقل کنند.

حالا حدود بیش از دو هفته از مرگ ابوبکر البغدادی می‌گذرد و عده‌ای اینگونه تحلیل می‌کردند که با مرگ او، این گروه افت شدیدی در عملیات خود خواهد داشت. از جمله اینکه تحلیل شد در مناطق دیگر از جمله افغانستان و جنوب‌شرق آسیا داعش فعالیتش را متوقف خواهد کرد.

در همین حال است که سر و کله خانواده طاهر یولداش در شمال افغانستان پیدا می‌شود.

طاهر یولداش از رهبران قدرتمند گروه تروریستی حرکت اسلامی ازبکستان بود که پس از مدت‌ها فعالیت به اصطلاح جهادی در حمله‌ای در نزدیکی مرز افغانستان و پاکستان کشته شد. چند سال از مرگ وی می‌گذرد و تاکنون رد پایی از خانواده وی وجود نداشت.

اکنون منابع طالبان و منابع محلی در شمال افغانستان می‌گویند فرزند طاهر یولداش به همراه برخی دیگر از افراد خانواده وی عازم شمال افغانستان در نزدیکی مرزهای آسیای مرکزی شده و در حال سر و سامان دادن به فعالیت اعضای حرکت اسلامی ازبکستان هستند.

هم‌زمان والی فاریاب در نشستی خبری اعلام کرده است که با ورود خانواده طاهر یولداش به شمال افغانستان فعالیت گروه‌هایی با پرچم  سیاه و به تعبیر او داعش در این ولایت شکلی جدی به خود گرفته و در برخی مناطق فعالیت رسمی آنها آغاز شده است. وی سعی داشت فعالیت حرکت اسلامی ازبکستان را به همراهی آنها با طالبان مرتبط سازد که خبری دیگر از راه رسید.

افراد نزدیک به فرماندهان و رهبران طالبان در شمال افغانستان اعلام کردند که خانواده و فررزند طاهر یولداش توسط طالبان اسیر شده و فعالیت تروریستی آنها در شمال افغانستان حالتی نیمه تعطیل به خود گرفته است.

به نظر می‌رسد حامیان تشکیل داعش در افغانستان اکنون با استفاده از بنگاه‌های رسانه‌ای خود سعی دارند حیات این گروه در افغانستان را فریاد زده و پس از مرگ بغدادی نگذارند فعالیت آنها در افغانستان با خدشه روبرو شود.

حضور خاندان طاهر یولداش در افغانستان معنایش این است که گروه‌های تروریستی خارجی در افغانستان اکنون با تمام قوا وارد میدان شده و هر کدام می‌خواهند پرچمدار حیات جدید تروریست‌های خارجی در این کشور باشند.

در این باره نگرانی‌های جدی از سوی کشورهای همسایه افغانستان از جمله ایران، چین و روسیه وجود دارد و بارها درباره امنیت مرزهای خود به دولت افغانستان هشدارهایی داده‌اند.

تروریست‌های چندملیتی حاضر در افغانستان که اکنون با برنامه‌ریزی آمریکایی‌ها در حال تشکیل خلافتی جدید و نوپا هستند به شدت می‌توانند بر امنیت منطقه‌ای تاثیرگذار بوده و آن را با چالش مواجه کنند.

انتهای پیام/.