اصفهان| روایت رنج و بی‌قراری کودکان بازمانده از تحصیل؛ تمهیدات قانون برای تارکان تحصیل چیست؟
چندان از ما دور نیستند، گاهی همین کودکان‌‌اند که سر کوچه و خیابان می‌خواهند خریدار گل یا جعبه‌ای آدامس از آنها باشیم، گاهی نیز آرام و بی صدا گوشه‌ای از چادر مادر را گرفته و راهی خانه‌ای می‌شوند برای کار، چشمان ما اما تنهایی و دغدغه آنها را نمی‌بیند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، صحبت کودکان بازمانده از تحصیل است. آنهایی که با نبود پدر یا سرپرست خانواده روزهایی غمگین را در زندگی پشت سر می‌گذارند و یا کسانی که حساب و کتاب خانه‌شان آنگونه نیست که راهی برای تهیه مایحتاج تحصیل برایشان فراهم شود.
اگرچه ترک تحصیل دامنه‌ای پرتنوع از علل و عوامل دارد اما نکته مسلم، پیامدهای ناگوار و زیان‌بار بازماندن از تحصیل است که می‌تواند هزینه‌های مضاعفی را به دوش دولت و جامعه وارد کند.
ترک تحصیل حاصل چه عواملی است؟
ترک تحصیل نتیجه شرایطی از جمله فقر و مشکلات اقتصادی است، گاهی محرومیت فرهنگی و گاهی آسیب‌های اجتماعی و خانوادگی دلیل این اتفاق است. علت هرچه باشد نتیجه آن مصائبی گوناگون برای فرد، خانواده و جامعه است.
در مطالعه‌ای که توسط مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی پیرامون کودکان بازمانده از تحصیل صورت گرفته آمده است: «آمارهایی که در مورد کودکان بازمانده از تحصیل ارائه شده‌اند آنچنان متشتت و ناهمگون هستند که به سادگی نمی‌توان گفت در حال حاضر بازماندگان از تحصیل چند نفرند؟ این تشتت ناشی از وجود تعاریف و مصادیق متعددی است که برای کودکان خارج از مدرسه به‌کار برده‌اند. کودکان کار و خیابان، کودکان آسیب‌دیده، کودکان خانه‌دار، کودکان ترک تحصیل‌کرده، کودکان بدسرپرست یا بی‌سرپرست و کودکان خارج از مدرسه همگی به نوعی با پدیده بازماندگی از تحصیل مربوط‌اند. جمعیت بازماندگان از تحصیل با دامنه مصادیق پیش‌گفته، از 130 هزار تا بیش از 3 میلیون نفر گزارش شده است. این در حالی است که اطلاعات مربوط به تعداد کودکان معلول بازمانده از تحصیل و کودکان فاقد هویت (بی‌شناسنامه) تفکیک نشده و در اختیار نیست.»
همچنین در این گزارش عنوان شده است که «مطابق اطلاعات سرشماری نفوس و مسکن سال 1395 تعداد افراد 19 - 6 ساله‌ای که به طور کلی خارج از مدرسه هستند (یا بی‌سواد هستند و یا در حال حاضر تحصیل نمی‌کنند)، 2.386.120 نفر است که 14.7 درصد کل جمعیت واقع در گروه سنی 19 - 6 ساله کشور را تشکیل می‌دهند. این رقم از نرخ‌های اعلام شده منابع رسمی دیگر بسیار بیشتر است.»
وزیر آموزش و پرورش به تازگی در آماری پیرامون کودکان بازمانده از تحصیل گفت: حدود 98.5 درصد کودکان لازم التعلیم تحت آموزش قرار دارند و باید برای 1.5 درصد دیگر و آموزش آنان فکری کرد. فضاهای آموزشی در سراسر کشور توزیع شده است و اینگونه نیست که این کودکان به دلیل نبود مدرسه از تحصیل بازمانده باشند. بلکه مسائل دیگری از جمله مشکلات اقتصادی و مسائل فرهنگی در این امر دخیل است که باید در این باره با خانواده هایشان صحبت و مشکلاتشان را حل کرد.
آمار کودکان بازمانده از تحصیل در اصفهان
اما وضعیت در استان اصفهان چگونه است؟ به تازگی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان آماری در این زمینه منتشر کرده است. شهین جوانی معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان در این باره میگوید: در استان اصفهان 4 هزار و 804 دانش‌آموز بازمانده از تحصیل وجود دارد که اقداماتی برای شناسایی و حضور آنها در مدارس انجام شد.
وی ادامه می‌دهد: یک هزار و 580 دانش‌آموز بازمانده از تحصیل شناسایی شدند که موفق به جذب 423 نفر از آنها شدیم و سایر این کودکان یا در مراکز توانبخشی بهزیستی و آموزش‌ناپذیر هستند و یا باید به مدارس استثنایی فرستاده شوند. همچنین با خانواده‌های کودکان کار مذاکراتی داشتیم و هزینه‌های تحصیل آنها را پرداخت کردیم و آنها نیز به مدارس اضافه شدند.
نماینده مردم خمینی‌شهر در مجلس شورای اسلامی نیز از تلاش‌های انجام شده در راستای رسیدگی به دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل خبر داد و عنوان کرد: ایجاد مجتمع‌های آموزشی و سرویس‌های ایاب و ذهاب برای دانش‌آموزان مخصوصاً در مناطق محروم و دور از مراکز شهرها از جمله کارهایی است که انجام شده است.
سید محمدجواد ابطحی با بیان اینکه آموزش و پرورش از بودجه کافی برخوردار نیست، گفت: با توجه به اینکه آموزش و پرورش سیزدهمین وزارتخانه در ردیف بودجه است نمی‌توان انتظار داشت که وضعیت از این بهتر شود با این حال تلاش‌های بسیاری برای بهبود عملکرد انجام شده و در این زمینه وزیر آموزش و پرورش در کمیسیون نیز حاضر شده است.
وی بیان کرد: در نظام جمهوری اسلامی وجود حتی یک نفر بی‌سواد هم قابل تحمل نیست و باید برای ساماندهی این افراد تلاش شود.
جایگاه بهزیستی
جایگاه سازمان بهزیستی نیز در رفع مشکلات کودکان بازمانده از تحصیل قابل بررسی است. مجتبی ناجی معاون اداره کل بهزیستی استان اصفهان میگوید: هدف ما شناسایی کودکان کار و بازمانده از تحصیل است، آنها باید با سیستم آموزش و پرورش مرتبط شده و موانعی از جمله هزینه‌های بالای تحصیل، بهداشتی و معیشتی آنها برطرف شود.
به گفته معاون اجتماعی بهزیستی استان اصفهان کودکانی که دارای حضانت موثر نیستند نیز در مراکز اقامتی تحت نظر این سازمان قرار می‌گیرند.
نقش خیریه‌ها
اما جایگاه و نقش خیریه‌ها در این میان چیست؟ این سئوالی است که مسئولان باید برای آن پاسخ داشته باشند. ناجی میگوید: بهزیستی اصفهان به دنبال این است که با کمک خیران و علاوه بر منابع دولتی، مشکلات کودکانی که به دلایل اقتصادی قادر به تحصیل نیستند را برطرف کند.
قانون چه میگوید؟
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تصریح می‌کند علاوه بر تشتت آمارها، در حوزه قوانین، سیاست‌ها و برنامه‌های مربوط به آموزش اجباری و سوادآموزی نیز با طیف پرتعدادی از اسناد قانونی مواجهیم. به نظر می‌رسد قوانین و سیاست‌ها بیشتر بر مسئولیت خانواده‌ها در خصوص فرستادن کودکان به مدرسه تأکید دارند تا مسئولیت نظام آموزشی. بر این اساس برای اولیایی که فرزندانشان خارج از مدرسه هستند جریمه‌های نقدی و پیگرد قضایی در نظر گرفته‌اند.
همچنین در این گزارش عنوان شده است که هر تصمیمی درباره مقابله با پدیده‌های بی‌سوادی و بازماندگی از تحصیل چهار پیش‌‌شرط دارد؛ نخست، شناخت درست و عالمانه وضع موجود، دوم، آگاهی از سهم علل مختلف مؤثر بر این پدیده‌ها، سوم، بررسی تأثیرات قوانین پیشین و چهارم، پرهیز از آرمان‌گرایی و توجه به دایره امکان‌های مدیریتی.
تکلیف دولت
به گزارش تسنیم، به نظر می‌رسد در حوزه کودکان بازمانده از تحصیل وضع قوانین جدید کارساز نیست و آنچه مهم است تکلیف دولت به ارائه آموزش رایگان نکته‌ای غیرقابل انکار، برهمین اساس آنچه که در قانون اساسی جمهوری اسلامی بر آن تاکید شده باید اجرایی شود. اما شناسایی کودکان بازمانده از تحصیل و استفاده از ظرفیت خیران برای رفع مشکلات این کودکان می‌تواند کمک بزرگی به سیستم آموزشی کشور باشد. با ورود این دانش آموزان به مدرسه، آسیب‌هایی که ممکن است از جانب ترک تحصیل این تعداد کودک و نوجوان به خانواده‌ها و جامعه وارد شود بدون شک کاهش پیدا می‌کند.
انتهای پیام/162/ز
