یادداشت| نقش سازمان‌های مردم نهاد در تسهیل سوت‌زنی
تجربه‌ی استفاده از سمن ها برای منظم کردن و هدفمند کردن نظارت همگانی و پررنگ کردن نقش مردم در مبارزه با فساد در کشورهای پیشرو نشان داده است که تقریبا بدون این نهادها، در عمل پازل جبهه مبارزه با فساد تکمیل نخواهد شد.
گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم- ایجاد تشکل توسط اشخاص غیرحکومتی به صورت داوطلبانه با اهداف غیرسیاسی و غیرانتفاعی یا همان سازمان های مردم نهاد را می توان سرفصلی تازه و نقطه‌ی عطفی در فعالیت‌ها و برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی در کشور برشمرد.
حال اگر سازمان مردم نهاد بتواند یکی از نیازهای مهم مردم یعنی رسیدگی به وضع موجود را برطرف کند می‌تواند فرصتی برای ارتقای سلامت روانی در جامعه به وجود آورد.
با توجه به اینکه موضوع فساد و مبارزه با آن یکی از بحث برانگیزترین مباحث در سازمان ها و جوامع امروزیست، برای دستیابی به این مهم سازمان های مردم نهاد فعال می توانند نقش موثری را ایفا کرده و سلامت امور حاکمیتی را ارتقا دهند.
روش درست اداره‌ی جوامع مدرن استفاده از ظرفیت های انسانی سازمان های مردم نهاد است تا منجر به شکل گیری سرمایه اجتماعی شود و افراد را، خود کنترل کرده و باعث شود خود مردم از سرمایه های اجتماعی مشترک حفاظت کنند.
هرچه قدر سرمایه اجتماعی بالاتری داشته باشیم به همان میزان اعتماد متقابل بالایی خواهیم داشت که این اعتماد موجب مشارکت سیاسی می‌شود.
کشور ما یکی از قدیمی‌ترین جوامع در زمینه دارا بودن تشکل‌های مردمی یا سازمان‌های مردم نهاد و به زبان امروزی NGOهاست. هیئت‌های مذهبی، تشکل‌های فرهنگی، صندوق‌های قرض‌الحسنه و تشکل‌های خیریه عمومی دارای تاریخی طولانی در جامعه بوده و حضور سمن‌ها، همواره مقیاس اندازه‌گیری مردم سالاری و یکی از نهادهای اصلی آن می‌باشد.
در مبحث سوت زنی و گزارشگران فساد، سمن‌ها مهمترین نقش را ایفا می‌کنند زیرا رابط بین مردم و حاکمیت هستند. سمن ها با آموزش، حمایت های حقوقی و پشتیبانی از گزارشگران فساد بهترین مامن برای مراجعه ی گزارشگران هستند و ماهیت مردمی سمن ها باعث می‌شود که مردم این نهاد را از جنس خود دانسته و به آن اعتماد بیشتری داشته باشند.
گروه مبارزه با فساد اندیشکده سیاست گذاری امیرکبیر با سال‌ها تحقیق و پژوهش برای جمع آوری و تالیف روش های نوین پیشگیری و مبارزه با فساد، به عنوان مرجع نظری سوت زنی در کشور در حال تلاش برای تاسیس سازمان مردم نهادی با نام «ناظر» است؛ ماموریتی که ناظر برای خود تعریف کرده آموزش، مشاوره‌ی حقوقی و پشتیبانی‌های سیاسی و رسانه ای از سوت‌زن‌هاست. البته علاوه بر موضوعات حول سوت زنی، «ناظر» قصد دارد قدم در راه عمق بخشیدن به دانش مبارزه با فساد مردمی و نظارت غیر متمرکز در کنار نظارت متمرکز بنهد و با مشاوره های علمی و ساختاری به نهاد های حاکمیتی موجب کاهش فساد در کشور شده و رسالت خود را به عنوان یک نهاد اجتماعی که در مسیر اصلاح مسایل مربوط به حاکمیت با استفاده از توان مردمی و به پشتوانه‌ی اعتماد عمومی قدم نهاده به انجام رساند.
در مسیر تاسیس سمن «ناظر» دبیر محترم ستاد امر به معروف و نهی از منکر به عنوان یکی از متولیان اصلی موضوع مبارزه با فساد در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی که از نکوهیده ترین منکرها محسوب می‌شود مساعدت های در خوری انجام دادند.
خبرگزاری تسنیم نیز در یک همکاری مشترک با اندیشکده سیاست گذاری امیرکبیر قدم بزرگی در حیطه ی فعالیت های رسانه ای مربوط به سوت زنی و حمایت از سوت زن ها برداشت.
با جا افتادن وجود سمن ها و تجربه‌ی بهره مندی از فواید آنها امید است دیگر رسانه ها و هر نهادی که توانایی یاری رساندن به سوت زن ها و فراگیر کردن فرهنگ مبارزه ی مردمی با فساد را دارد قدم بر این عرصه نهاده تا شاهد شکل گیری جبهه ی مشترک نهاد های مردمی در مقابل فساد باشیم.
تجربه‌ی استفاده از سمن ها برای منظم کردن و هدفمند کردن نظارت همگانی و پررنگ کردن نقش مردم در مبارزه با فساد در کشورهای پیشرو نشان داده است که تقریبا بدون این نهاد ها، در عمل پازل جبهه مبارزه با فساد تکمیل نخواهد شد.
در برخی کشورها حتی وجود این سازمان ها به حدی حیاتی ارزیابی شده است که عملا گزارشگری بدون مراجعه به سازمان های مردم نهاد و موسسات حقوقی و بدون پوشش‌های حمایتی آنها غیر ممکن است.
* مهدی غیرتمند، کارشناس اندیشکده سیاست گذاری امیرکبیر و عضو هییت موسس سمن ناظر
انتهای پیام/
