نقدی بر آقای رئیس‌جمهور؛ سیاستی که به کمکِ تحریم‌کنندگانِ ایران رفت
حسن روحانی در جلسه شورای اداری در کرمان در حالی به قفل‌زدن بر چاه‌های نفت انتقاد کرد که وزیر نفت وی سال‌هاست بر پالایشگاه‌سازی کشور قفل زده و سیاست‌های خام‌فروشی را دنبال می‌کند، سیاست‌هایی که اکنون موجب تحریم‌پذیری و کسری بودجه کشور شده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، حسن روحانی رئیس جمهور دیروز در سخنانی تأمل‌برانگیز اظهار داشت: "کسی که خیلی آشنا نیست به مسائل بودجه و اقتصاد کشور، ممکن است بگوید که "نفت نفروشید"؛ اشکالی ندارد، می‌شود درِ همه معادنی که استفاده می‌کنیم را قفل کنیم و بعداً استفاده کنیم. زمین کشاورزی را می‌توان مهر و موم کرد، بعدها کاشت کنیم. این گازی را هم که استخراج می‌کنیم و به مردم می‌دهیم را می‌توانیم درش را قفل کنیم و بعدها استخراج کنیم. منابع بزرگ خداداد برای استفاده است، در بستن و در تخته کردن و قفل کردن که هنر نیست؛ باز کردن هنر است."
کسری بودجه فعلی ایران نتیجه وابستگی شدید اقتصاد و بودجه ایران به خام‌فروشی نفت است، وابستگی‌ای که باعث شد روحانی محدودیت‌های مورد نظر آمریکا را برای صنعت هسته‌ای کشور بپذیرد و وارد توافق برجام با این کشور شود.
یکی از اصلی‌ترین خواسته‌های دولت ایران در برجام لغو تحریم‌ها در زمینه فروش نفت بود. هرچند ایران پس از برجام توانست در برهه‌ای حتی تا 2.6 میلیون بشکه در روز نفت بفروشد، اما خطر تحریم همچنان بیخ گوش دولت روحانی بود. کشور در باد برجام فرو رفت به‌گونه‌ای که هیچ برنامه‌ای برای کاهش وابستگی بودجه کشور به نفت در فرصت پیش‌آمده، در دستور کار قرار نگرفت و دولت همچنان اصرار به تأمین بودجه از طریق فروش نفت داشت. پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ماه سال 97 دور جدید تحریم‌ها علیه ایران آغاز شد و رفته رفته فروش نفت ایران کاهش یافت.
با وجود آن که میزان دقیق صادرات نفت توسط مقامات رسمی اعلام نشده است، اما طبق آخرین آمار سایت اوپک تولید نفت ایران در ماه گذشته (اکتبر) تقریباً 2.2 میلیون بشکه در روز بوده است. این مقدار تولید با توجه به حجم مصرف داخلی 1.9میلیون بشکه‌ای نشان‌دهنده این است که فروش نفت ایران به زیر 300 هزار بشکه در هر روز رسیده است.
نگاهی به محاسبات مربوط به قانون بودجه کل کشور در سال 98 نشان می‌دهد که در این سند، صادرات متوسط روزانه 1.5 میلیون بشکه نفت و میعانات گازی با قیمت متوسط 54 دلار پیش‌بینی شده و در نتیجه آن، سهم درآمد دولت از صادرات نفت معادل 142.5 هزار میلیارد تومان لحاظ شده است. در این شرایط و با کاهش صادرات نفت نسبت به مقدار درنظر گرفته‌شده در قانون بودجه، کشور با کسری بودجه تقریباً 100 هزار میلیارد تومانی در سال جاری روبه‌رو است.
ژنرال نفتی خام‌فروش دولت روحانی
برای جلوگیری از خام‌فروشی نفت باید همچون کشورهای پیشرفته به‌سمت احداث پالایشگاه و ایجاد زنجیره ارزش برای نفت خام رفت. اهمیت گذر از خام‌فروشی نفت و ساخت پالایشگاه برای صادرات فرآورده‌های نفتی زمانی مشخص می‌شود که بدانیم تحریم‌پذیری فرآورده‌های نفتی بسیار دشوارتر از نفت است. در چنین شرایطی اقتصاد ایران در برابر تحریم‌های نفتی مقاوم‌تر خواهد شد.
با این روند برای نفت خام هم ارزش افزوده ایجاد می‌شود هم صادرات فرآورده راحت‌تر است. اما چرا در این سال‌ها در ساخت پالایشگاه سهل‌انگاری شده است؟ بررسی تاریخچه ساخت پالایشگاه در ایران نشان می‌دهد که از مجموع 9 پالایشگاه نفتی کشور، 7 پالایشگاه قبل از انقلاب ساخته شده و 2 پالایشگاه نیز بعد از انقلاب و در دورانی ساخته شده که بیژن زنگنه، وزیر نفت فعلی و شخصی که چهار دوره وزیر نفت کشور بوده بر مسند وزارت نفت حضور نداشته است.
در واقع کارنامه ساخت پالایشگاه در ایران به‌روشنی بیان می‌کند که بیژن زنگنه وزیر دولت روحانی نمره مردود در این حوزه کسب کرده است. اظهارات دیروز روحانی نشان داد تا این دولت و ژنرال‌های نفتی آن بر مسند باشند درِ بودجه کشور بر همان پاشنه خام‌فروشی نفت خواهد چرخید و تلاشی هم برای اصلاح آن صورت نمی‌گیرد.
انتهای پیام/+
