تراژدی تلخ تنها گرمخانه همدان در سرمای استخوان‌سوز الوند؛ هوا بس ناجوانمردانه سرد است
خیلی پیر نیستند؛ روزگار اما پیرشان کرده و زغال خوب و رفیق بد هم کار دستشان داده است؛ طردشدگانی که از بد روزگار گذرشان به گرمخانه افتاده و روزهای سرد زمستانی را با تلخی سپری می کنند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، سرمای هوا امانت را بریده، مدام این پا و آن پا می‌شوی و انگشتانت را «ها» می‌کنی تا گرم شود؛ هنوز پاییز به ایستگاه آخر نرسیده؛ سرمای استخوان سوز الوند آغاز شده است.
کوچه خلوت است و رفت و آمد چندانی به چشم نمی‌خورد؛ آفتاب اندکی باید بالا بیاید تا کرکره مغازه‌ها بالا رود و در خانه‌ها باز شود؛ دما 6 درجه زیر صفر است. در گرمخانه اما باز است؛ هفت، هفت و نیم صبح بیرونشان می‌کنند و اگر هوا نامساعد باشد و برف ببارد هشت.
یکی‌یکی بیرون می‌آیند با سر و وضع آشفته و لباس‌های مندرس. شال و کلاه ندارند و برخی‌هایشان حتی پالتو یا لباس گرم؛ قدم‌هایشان را تند می‌کنند تا از سوز سایه‌ها بگذرند و زودتر به جایی برسند که گرمای آفتاب اندکی بیشتر باشد. سرشان توی لاک خودشان است؛ چانه‌هایشان را به یقه لباس چسبانده و دست‌ها را محکم داخل جیب فروبرده‌اند.
اهالی گرمخانه کار مشخصی ندارند؛ برخی گونی به دست راهی گوشه و کنار شهر می‌شوند تا ضایعات جمع کنند و صرف نهار یا چند پک سیگار و رخت و لباسشان کنند.
برخی دیگر مستقیم راهی ته شهر می‌شوند؛ کار هر روزشان است؛ آنجا متادون رایگان می‌گیرند. برخی دیگر هم بی‌هدف تو خیابان راه می‌روند؛ روزها را به گدایی می‌گذرانند و گوشه و کنار خیابان کز می‌کنند تا غروب برسد و به خانه برگردند.
خانه‌ای که از سر ناچاری به آن پناه برده‌اند؛ گرم است، اما گرمی خانه را ندارد؛ تنها سرپناهی است که شب‌ها توی خیابان نمانند؛ طردشدگانی که مدت‌هاست رنگ خانواده را ندیده‌اند.
اوضاع گرمخانه از قبل بهتر شده؛ شیشه‌های شکسته تعویض شده، تخت و تلویزیون برایشان گذاشته‌اند و رنگ و رویش هم تغییر کرده است.
وضعیت بهداشت قدری بهتر شده و پای شپش‌ها تا اندازه زیادی از این خانه قطع شده، اما هنوز پای دکترها باز نشده؛ اینجا معاینه سلامت بی‌خانمان‌ها و کارتن‌خواب‌ها معنا ندارد.
اهالی گرمخانه روزگار خوشی ندارند؛ دلشان پر است از ناملایمات اجتماعی و رنج‌هایی که اعتیاد بر دوششان گذاشته است و به دست‌های گرم و پرمحبت نیاز دارند.
از دردهایشان می‌گویند و از اینکه زغال خوب و رفیق بد پدرشان را درآورد. روزگار بدجوری مچاله‌شان کرده؛ آن‌قدر که حتی نای آه کشیدن ندارند.
درد دل‌های اهالی گرمخانه با تسنیم: صبح زود بیرونمان می‌کنند؛ طاقت سرما را نداریم
یکی‌شان که گویی منتظر است تا با کسی درد دل کند؛ جواب سلامت را نداده، اشک بر گونه‌هایش جاری می‌شود و از بسته شدن در گرمخانه در صبح زود و سوز سرما گلایه می‌کند.
می‌گوید صبح‌ها خیلی سرد است، اما متصدی گرمخانه اجازه بیشتر ماندن را نمی‌دهد و بعد از 7 صبح زنگ تعطیلی به صدا درمی‌آید و درنهایت تا ساعت 8 اجازه ماندن می‌دهند.
دیگری هم با گلایه از وضعیت بهداشتی گرمخانه می‌گوید: افرادی که اینجا زندگی می‌کنند به دلیل رفت و آمد به محیط‌های آلوده و زباله گردی نیاز دارند که مرتب حمام کنند؛ اینجا 7 دوش حمام دارد، اما متصدی گرمخانه اجازه هر روز حمام رفتن را نمی‌دهد.
او می‌افزاید: برخی‌ها هم که اوضاع خرابی دارند؛ رعایت نمی‌کنند و نه‌تنها محیط را آلوده کرده که ناقل بیماری‌های واگیر و حتی ایدز و هپاتیت هستند و در این شرایط به بهداشت گرمخانه به‌طور مرتب رسیدگی نمی‌شود.
پیرمردی هم که فقر و ناتوانی مالی گذرش را به گرمخانه انداخته، می‌گوید: بیشتر از دو سال است که اینجا زندگی می‌کنم، اما حتی یک‌بار هم پزشک نیامده که ما را معاینه کند؛ اینجا همه جور آدمی پیدا می‌شود و سالم و بیمار کنار هم می‌خوابند.
دیگری هم که مدام خیابان را بالا و پایین می‌رود تا گرم شود، می‌گوید: غذا خوب است، گاهی عدسی، گاهی پلوخورش و گاهی هم برنج خالی. به همه می‌رسد، اما کیفیت ندارد؛ وضع صبحانه هم خوب نیست و بچه‌ها با نصفه نان سیر نمی‌شوند.
او که سرمای هوا و نداشتن لباس گرم طاقتش را بریده، می‌افزاید: قیمت لباس‌های دست دوم زیاد است و قدرت خرید نداریم؛ حالا هم که زمستان از راه رسیده به لباس گرم نیاز داریم.
دستگاه‌های بهداشتی به گرمخانه سرکشی نمی‌کنند
معاون خدمات شهرداری همدان در واکنش به این اظهارات می‌گوید: اوضاع گرمخانه از سال گذشته تاکنون بهتر شده و طبقه بالا بازسازی و مجهز به تخت شده و افراد به آن منتقل‌شده‌اند.
وحید علی ضمیر می‌افزاید: وضعیت گرمخانه همدان ازنظر امکانات بهداشتی، فضای خواب، غذای گرم و صبحانه هم نسبت به گذشته بسیار بهتر شده و در طول سال و فصل گرم و سرد فعال است.
وی با بیان اینکه شهرداری تکلیف قانونی برای ایجاد گرمخانه ندارد، بیان می‌کند: 4 سال پیش و پس از فضایی که آن زمان در همدان ازنظر احساسی ایجاد شد؛ شهرداری برحسب وظیفه انسانی و اخلاقی، مکانی را در پشت آتش‌نشانی میدان باباطاهر همدان به نگهداری از افراد بی‌خانمان و کارتن‌خواب اختصاص داد.
علی ضمیر اعلام می‌کند: از آن زمان تاکنون هر شب به‌طور متوسط 50 نفر در گرمخانه حضور پیدا می‌کنند که تعدادشان در فصل سرد سال به 80 نفر هم می‌رسد.
وی در مورد ساعت کاری گرمخانه هم می‌گوید: در این مکان هر شب از اذان مغرب باز می‌شود و تا 8:30 صبح اجازه حضور دارند و تا خارج شوند 9 می‌شود.
معاون خدمات شهر شهرداری همدان با بیان اینکه ارائه همه خدمات مثل خدمات بهداشتی و پزشکی یا تهیه لباس گرم از توان شهرداری خارج است، مطرح می‌کند: بقیه دستگاه‌های اجرایی مانند بهزیستی و دانشگاه علوم پزشکی هم باید کمک کنند.
علی ضمیر تصریح می‌کند: در ابتدای راه‌اندازی گرمخانه، مردم و برخی دستگاه‌ها پای کار آمدند، اما حالا شهرداری تنهاست و صفر تا صد کارها روی دوش ما افتاده است.
وی اعلام می‌کند: سال گذشته و پس از انعکاس مشکلات گرمخانه همدان در «تسنیم»، مکاتبه‌ای با دانشگاه علوم پزشکی برای بررسی وضعیت بهداشت گرمخانه همدان و پایش سلامت ساکنانش انجام دادیم که یک مرحله بازدید کردند، اما دیگر نیامدند و سرکشی و مرتب و دوره‌ای ندارند.
از توجیه جالب معاونت بهداشتی تا تأکید شورای شهر بر افزایش ساعت فعالیت گرمخانه
مسئول روابط عمومی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان هم بیان می‌کند: سال گذشته به گرمخانه همدان مراجعه کرده و کارهایی که به ما مرتبط بود مانند بررسی بهداشت محیط را انجام دادیم، اما از آن زمان تاکنون مراجعه‌ای نداشته‌ایم.
علی افسر در توجیه این کوتاهی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان به «تسنیم» می‌گوید: مگر گرمخانه غیر از فصل سرد سال هم فعال است که سرکشی کنیم؟
وی می‌افزاید: بحث‌های درمانی هم وظیفه ما نبوده و نیاز نیست که مراجعه دائم و مرتب به گرمخانه داشته باشیم؛ بلکه ساکنان این محل در صورت نیاز به پزشک می‌توانند به درمانگاه‌ها مراجعه کنند.
از توجیه جالب نماینده دانشگاه علوم پزشکی همدان و شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت که بگذریم باید دید منتخبان مردم در شورای شهر به وظایف خود در نظارت بر عملکرد شهرداری عمل کرده‌اند یا خیر.
اهالی گرمخانه هم انسانند
رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر همدان دراین‌باره می‌گوید: به‌تازگی و در فصل سرما از گرمخانه بازدید نکرده‌ام، اما در مراجعات قبلی اوضاع آن به نسبت سال گذشته بهتر شده بود.
علی فتحی مطرح می‌کند: هرچند شهرداری بر اساس قانون وظیفه‌ای برای ایجاد گرمخانه نداشته، اما حالا که وارد گود شده باید تا آخر ادامه دهد چراکه تصمیم شورای شهر بر ایجاد این مکان بوده است.
وی تأکید می‌کند: با توجه به قرار گرفتن در فصل سرد سال، ساعت کاری گرمخانه باید بیشتر شود چراکه این افراد هم انسانند و هیچ سرپناهی جز اینجا ندارند.
عضو شورای شهر همدان با بیان اینکه مکان‌هایی مانند گرمخانه باید مرتب ازنظر بهداشت محیط و سلامت افراد بررسی شود، می‌افزاید: اهالی این محل هم جزء شهروندان این شهرند و نباید حتماً به آن‌ها نامه زده شود تا اقدام کنند؛ اما متأسفانه کوتاهی می‌کنند.
فتحی بیان می‌کند: تعدادی از اهالی گرمخانه را معتادان تشکیل می‌دهند که بر اثر اشتباه یا ناملایمات اجتماعی به این مسیر کشیده شده‌اند و نباید به حال خود رها شوند و همه نهادهای مرتبط مانند بهزیستی و علوم پزشکی باید برای بهبود شرایط آن‌ها کمک کنند.
به گزارش تسنیم، آذرماه 95 بود که انعکاس درد و دل پیرمرد کارتن‌خواب همدانی در برخی از رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، موجی از مطالبات مردمی را ایجاد کرد و با پافشاری رسانه‌ها و فعالان اجتماعی و سمن‌ها، گرمخانه‌ای در کمتر از 72 ساعت ایجاد شد.
هرچند روزهای اول برخی دستگاه‌ها پای کار آمده و در تجهیز گرمخانه کمک کردند، اما با گذر زمان این خانه و ساکنانش به فراموشی سپرده شده و کسی جویای حالشان نشد.
سال گذشته بود که انعکاس مشکلات تنها گرمخانه همدان و درد دل‌های ساکنانش از وجود شپش گرفته تا وضعیت نامناسب غذا و جای استراحت و خوابیدن بر زمین سرد در رسانه‌ها بار دیگر خبرساز شد و مسئولان قول دادند آن‌ها را برطرف کنند.
حالا اما با گذشت 10 ماه از آن زمان برخی مشکلات برطرف شده و شهرداری قدم‌های مثبتی برای رفاه حال اهالی گرمخانه برداشته؛ هرچند می‌طلبد که مشکلات اندک باقی‌مانده چون نبود نظارت مناسب بر این مکان و تعطیلی آن در صبح زود و سوز سرما هم برطرف شود.
بااین‌حال برخی دستگاه‌های مسئول در حوزه بهداشت و سلامت جامعه، موضوع را پشت گوش انداخته و تنها یک‌بار که احتمالاً آن هم از سر اجبار و توجیه رسانه‌ها بوده به گرمخانه سرکشی کردند درحالی‌که اگر آن‌ها هم کمی به‌اندازه شهرداری احساس مسئولیت داشتند؛ وضعیت بهداشتی این مکان بهتر از این‌ها بود.
گزارش: سمیه مظاهری
انتهای پیام/744/ ت
