‌کارکردهای اصلی مساجد برای کاهش آسیب‌های اجتماعی احیا شود

حجت‌الاسلام حمید رفیعی در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم در اراک، با اشاره به برنامه‌های سازمان تبلیغات در حوزه آسیب‌های اجتماعی و جلوگیری از موازی‌کاری در این حوزه اظهار داشت: سازمان تبلیغات در بحث آسیب‌های اجتماعی و پیشگیری از این آسیب‌ها حرف پیشگیرانه دارد و قائل است که اگر ما انسان‌ها و مردم را به همان نقطه مطلوب و حقیقی خود که خلیفه‌اللهی است(انسان کامل بودن) آگاه کنیم، در حقیقت خود انسان بودن برای آنها مطرح شود بسیاری از این آسیب‌های اجتماعی را نخواهیم داشت.

وی افزود: یکی از عللی که افراد، گرفتار آسیب‌های اجتماعی و مسائل اینچنینی(اعتیاد، طلاق و غیره) می‌شوند دور شدن از منِ خود یا همان انسان کامل بودن است، به تعبیر دقیق‌تر انسان‌ها براساس یک فطرت پاک خلق شده‌اند و بر اثر اتفاقات و اقدامات ابلیس و شیاطین از مسیر اصلی خود دور افتاده‌اند.

تلاش برای محور قرار دادن مسجد

مسئول برنامه‌ریزی و قرارگاه طرح تحول اجتماعی سازمان تبلیغات اسلامی تصریح کرد: سازمان تبلیغات در این راستا یک نگاه تربیتی عمیق و دقیقی را دارد و قائل است که با ارتباط مستمر با مسجد و محور قرار دادن مساجد و شناخت و ارتباط مستمر یک اسلام‌شناس با افراد( برای درد و دل کردن با افراد و شنیدن حرفهایشان قبل از دچار آسیب شدن و اقدام برای حل مسئله آنها)، می‌توان از آسیب‌ها جلوگیری کرد.

رفیعی بیان کرد: امیرالمومنین علی(ع) گرفتاری انسان‌ها را متاثر از دو موضوع می‌داند، یعنی انسان یا دچار غفلت(به قدری مشغله‌ها و کارهای حاشیه‌ای برای فرد ایجاد شده که از اصل مسیر غافل شده است) شده و یا اینکه واقعا مسیر را اشتباه می‌رود و گمراه شده است.

وی ادامه داد: بنابراین اگر با افراد صحبت شود، مسائل مطرح شود، حرف‌ها شنیده شود و افراد درصدد پاسخ بربیایند و پاسخ حقیقی و واقعی را بشنوند بسیاری از حیرت‌ها، سردرگمی‌ها و گمراهی‌ها از بین می‌روند.

طلبه‌ای که تمام فعالیت‌هایش در فضای مسجد خلاصه شود را قبول نداریم

مسئول برنامه‌ریزی و قرارگاه طرح تحول اجتماعی سازمان تبلیغات اسلامی عنوان کرد: در بحث مسجدمحوری دو نگاه وجود دارد، اینکه تمرکز تنها بر مسجد باشد را قبول نداریم، یعنی طلبه‌ای را که حضورش تنها در مسجد بوده و تمام اقدامات و فعالیت‌های او در مسجد باشد را قبول نداریم، کما اینکه اسوه و الگوی ما پیامبر اکرم(ص) بودند در مدینه فاضله‌ای که تشکیل دادند( محوریت مسجد بود اما تمام اقدامات و اتفاقات در مسجد نبود)، نبی اکرم(ص) بیرون از مسجد آمده سرکشی می‌کردند و با بسیاری از گرفتارهایی که بیرون از مسجد بودند حتی یهودی‌هایی که اصلا مسجد نمی‌آمدند صحبت می‌کردند و مسائل آنها را می‌شنید.

امام جماعت یا امام محله را جایگزین امام نماز جماعت کرده‌ایم

رفیعی افزود: همچنین امیرالمومنین(ع) مسجد کوفه را محور انجام کارها می‌دانست اما این به آن معنی نبود که تنها مسائل هر فردی که به مسجد بیاید برطرف می‌شود، بنابراین نگاه ما به طلبه و امام مسجد، نگاه جامعی است، در حقیقت ما امام جماعت یا امام محله را جایگزین امام نماز جماعت کرده‌ایم و قائل هستیم که طلبه اگر بتواند ظرفیت‌های مردمی را در محله خدمت خود احیا کند( توجه به مردم کوچه و بازار و شنیدن مسئله‌های آنها، توجه به مدرسه و دانش‌آموزان، توجه به همه افراد)، حتما در جذب افراد به فضای معنوی موفق بوده و البته ماحصل همه این موارد و نقطه تمرکز آنها مسجد می‌شود.

سازمان تبلیغات تکفل رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی را ندارد

وی در پاسخ به این سوال که آیا سازمان تبلیغات رصد و آمارگیری از آخرین وضعیت آسیب‌های اجتماعی در سطح کشور داشته است گفت: سازمان تکفل رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی را ندارد که بخواهد رصد و آمارگیری داشته باشد، این موارد مسئولان مربوط به خود را دارند، برای مثال در حوزه مواد مخدر ستاد مبارزه با مواد مخدر باید آمارهای لازم را رصد کند.

ضرورت پرداختن به مسائل و مشکلات زندگی مردم

مسئول برنامه‌ریزی و قرارگاه طرح تحول اجتماعی سازمان تبلیغات اسلامی بیان کرد: سازمان متولی این کار نبوده و دغدغه آن شناسایی آسیب‌ها به این معنی نیست، سازمان تبلیغات به عنوان متولی اعزام و به کارگیری طلاب و طلبه‌ها، معتقد است که اگر به سراغ مردم برویم و مسئله زندگی مردم برای ما مسئله باشد می‌توانیم بندگی مردم را حل کنیم.

رفیعی ادامه داد: یعنی اگر رفتیم و زندگی مردم( اشتغال، اعتیاد، ازدواج، مسائل اقتصادی، جوان، بیکاری) را مورد توجه قرار دادیم و پای حرف‌ها و درد و دل آنان نشستیم و از اعتبار خود استفاده کرده و به همدیگر وصل کردیم رسالت خود را انجام داده‌ایم، برای مثال مسجدی شبانه‌روزی در مشهد وجود دارد که تاکنون بیش از 15 مجلس عروسی(با رعایت شئونات و بدون انجام امور گناه) را در خود مسجد برگزار کرده و برای کاهش هزینه‌ها در راستای بسترسازی ازدواج آسان شبستان مسجد را برای برگزاری مراسم دراختیار قرار داده است.

دنباله‌روی فرهنگ‌های غلط سبب کاهش آمار ازدواج و گرایش به انواع آسیب‌های اجتماعی

وی عنوان کرد: براساس برخی از فرهنگ‌های غلط، اتفاقاتی را در زندگی خود ایجاد کرده‌ایم و آنها را اصل قرار داده‌ایم، یعنی مسئله ازدواج با تمام تاکیداتی که دین مبین اسلام دارد اصلا به معنای آداب و رسوم امروزی و هزینه‌های گزاف نیست بلکه رسیدن دو جوان است که برای تکامل زندگی خود قصد دارند زندگی جدیدی را آغاز کنند و وقتی این را در بستر خود قرار می‌دهیم می‌بینیم یک کار آسان، سهل و واجب را به سبب برخی آداب و رسوم و فرهنگ‌های غلط و همچنین با الگوگیری از فرهنگ‌های غربی رها کرده‌ایم.

سازمان تبلیغات متولی آسیب‌های اجتماعی نیست

مسئول برنامه‌ریزی و قرارگاه طرح تحول اجتماعی سازمان تبلیغات اسلامی افزود: سازمان تبلیغات متولی آسیب‌های اجتماعی نیست اما متولی انسان‌سازی، تربیت انسان‌ها و تشکیل جامعه انسانی و هدایت انسان‌ها ذیل این جامعه اسلامی است.

جامعه روحانیت نسبت به نیاز جامعه در اقلیت قرار دارد

رفیعی تصریح کرد: سازمان تبلیغات امکانات و ظرفیت محدودی دارد و یکی از ده‌ها سازمان تبلیغی و ترویجی است که گام برمی‌دارد و قرار هم نیست که همه دردها را این سازمان درمان کند، خود جامعه روحانیت نسبت به نیاز جامعه بسیار محدود است، در کلِ 80 میلیون نفر جمعیت، 250 هزار طلبه داریم که خود جامعه روحانیت برای حل این مسئله در اقلیت است، مبلغانی هم که اقدام کرده‌اند و امر تبلیغی را به دست گرفته‌اند بسیار محدود بوده و 4 هزار نفر هستند.

4000 مبلغ مشغول کار تبلیغی در روستاها هستند

وی بیان کرد: سازمان تبلیغات هم به اقتضای توان و امکانات خود هدف را بر این قرار داده که این 4 هزار مبلغی را که مجاهدانه و مخلصانه دست خانواده را گرفته و به دور از امکانات و رفاهیات شهری در روستاها مستقر شده و کار تبلیغی انجام می‌دهند را برای تشکیل یک جامعه اسلامی با همان رویکرد ارتباط، اتصال و نهادینه‌سازی جامعه امامت و امت به هم پیوند دهد تا اینها بتوانند مسئله‌ها، نیازها و اقتضائات زندگی مردم را بررسی کنند و براساس توان خود مردم را مطالبه‌گر بار بیاورند تا بتوانند کم کم جامعه اسلامی در محدوده خود تشکیل دهند.

کارکردهای اصلی و اصیل مسجد باید به آن برگردد

مسئول برنامه‌ریزی و قرارگاه طرح تحول اجتماعی سازمان تبلیغات اسلامی ادامه داد: برای رسیدن به نقطه مطلوب باید تلاش کرد، آیا حوزه علمیه، طلبه‌های امروزی و مساجد ما به عنوان مکانی که محوریت دارد و کارکردهایی فراتر از این کارکردهای امروزی باید داشته باشد، برای رسیدن به این نقطه شرایط لازم را دارند، باید قیام و اقدام کرد، باید به سمتی حرکت کرد که مسجد محور شود، کارکردهای اصلی و اصیل مسجد که دین مبین اسلام برای آن دیده به خود مسجد دوباره برگردد.

رفیعی عنوان کرد: مقام معظم رهبری یکی از رمزهای موفقیت انقلاب اسلامی را حضور مردم در مساجد و احیای مسجدها بیان می‌کنند، همچنین یکی از وضعیت‌های ویژه ما در دوران دفاع مقدس همین مسجدها بوده‌اند که جوانان را تربیت کرده و اعزام می‌کردند.

تاسیس مراکز فرهنگی نباید کارکرد مساجد را تقلیل دهد

وی افزود: اگر امروز محسن حججی‌ها را می‌بینیم، حتما ارتباط مستمر با مسجد و فضای کار جهادی و فرهنگی محسن حججی ساخته، بنابراین اگر به ظرفیت موجود نگاه کنیم با نقطه ایده‌آل بسیار فاصله دارد و با مرور زمان هم این فاصله را با تاسیس مراکز فرهنگی اعم از محله‌سراها، فرهنگسراها، سرای محله‌ها و موسسات در کنار مسجد کارکرد مسجد را تقلیل می‌دهیم و مساجد ما امروز به مکانی تبدیل شده که کارکردی جز اقامه نماز در آن ندارد و 10 دقیقه قبل از اذان باز و 10 دقیقه بعد از اذان بسته می‌شود.

مسئول برنامه‌ریزی و قرارگاه طرح تحول اجتماعی سازمان تبلیغات اسلامی تصریح کرد: قائل هستیم که باید قیام و انقلاب کنیم و با همت بلند ظرفیت مساجد را احیا کنیم، متعدد هم دیده‌ایم که اگر مسجدی فعال بوده و کارها و مسئله‌های مردم در آن مسجد حل می‌شده، مردم هم نسبت به بندگی بیشتر جذب شده‌اند، اگر ما به سراغ سیل مردم رفتیم و سیل مردم برای ما مسئله شد، سیل مردم به مسجد، روحانیت و اسلام‌شناسان روی می‌آورند.

زمینه حضور دختران در عرصه‌ها و رشته‌های مرتبط با فطرت زنان فراهم شود

رفیعی با اشاره به ضرورت توجه بیشتر به دختران گفت: در مجامع مذهبی و فرهنگی ما یکی از آسیب‌پذیرترین افراد جامعه که نقش بسیار مهمی را در تربیت انسان‌های آینده دارند، دختران ما هستند که بسیار مغفول واقع شده‌اند، بنابراین باید زمینه حضور دختران در عرصه‌ها و رشته‌های مرتبط با فطرت زنان فراهم شود، چراکه غفلت از این موضوع سبب می‌شود که فمنیست در این مسائل حاکم ‌شود و ورود بانوان را در رشته‌هایی که خیلی مرتبط با فطرت و شان زنان نیست تبلیغ می‌کنند.

وی بیان کرد: حرف ما این نیست که زنان را حصر کنیم، ما پیرو حضرت زهرایی هستیم که به داخل کوچه‌ها رفت، خطبه خواند، دفاع کرد، پیرو حضرت زینبی هستیم که در مجلس یزید حاضر شد، حرف ما از زن این نیست که او را پنهان کنیم و در جامعه حضور نداشته باشد، حرف ما این است که هر بانویی جایگاه خاص خود را دارد و اسلام برای زن جایگاه دیده است.

مسجدی پویا و فعال است که برای زندگی مردم برنامه داشته باشد

مسئول برنامه‌ریزی و قرارگاه طرح تحول اجتماعی سازمان تبلیغات اسلامی ادامه داد: درمجموع قائل هستیم مسجدی پویا و فعال است که برای مسئله‌ها و مشغله‌های دنیوی، فرهنگی، معنوی و کاری ساکنان اطراف مسجد برنامه داشته باشد، البته منظور ما این است که محوریت مسجد باشد نه به این معنی که حتما در مکان مسجد تمام فعالیت‌ها انجام شود بلکه محوریت را مسجد قرار دهیم.

رفیعی در پاسخ به این سوال که چند درصد از مساجد فعال بوده و تا حدودی نزدیک به کارکرد اصلی خود فعالیت دارند عنوان کرد: آمار در کشور ما یک کار تزئینی است، آمار دقیقی از مساجد نداریم اما گفته می‌شود که 80 هزار مسجد، چند مورد از اینها فعال است را هم نمی‌دانیم می‌گویند 50 درصد آنها ضمن این که تعریف از پویایی متفاوت است.

وی افزود: برنامه ما برای اینکه مساجد و ائمه جماعت به این سمت و سو بروند نمونه‌سازی است یعنی کمک کنیم در هر شهر و شهرستانی دو یا سه مسجد به این سمت بروند تا باقی مساجد هم نسبت به مسئله حساس شوند و در این راستا حرکت کنند.

انتهای پیام/712/ش