گزارش| سرنوشت تاسف‌بار صنعت در اردبیل / تسهیلات میلیاردی که به انحراف می‌رود
برخلاف رشد توسعه محور صنایع در بسیاری از استانها، فقدان دلسوزی و مدیریت کلان، موجب شده بیش از هزار واحد صنعتی و ۲۱۵ واحد معدنی در اردبیل، برای حفظ بقای خود زورآزمایی کنند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، مردم اردبیل برای تبدیل شدن این خطه به استان به روایت تاریخ بیش از 20 سال تلاش کردند و در نهایت در سال 1372 اردبیل به عنوان استان مستقلی معرفی شد. یکی از اهداف استان شدن توسعه در تمامی ابعاد از جمله صنعتی بود.
قابلیت‌های متعدد به ویژه برخورداری از معادن مواد اولیه، اراضی گسترده و اقلیم متنوع درگستره طولی آن موجب شده بود که صنعت به عنوان یکی از قابلیت‌های نهفته این استان دانسته شود.
اما این رویا با گذشت چند دهه از استان شدن اردبیل نه تنها محقق نشد بلکه غفلت از مدیریت کلان و توجه به این خطه کمتر توسعه یافته موجب شد تا اردبیل هیچ‌گاه مزه صنعتی شدن را نچشیده باشد.
اما دلیل عدم تحقق این رویا چیست و چرا مسئولان حتی صنعت و معدن را در محورهای توسعه کمتر یاد می‌کنند؟
1146 پروانه بهره برداری با اشتغال 21 هزار نفر و سرمایه‌گذاری 30 هزار میلیارد تومانی در بخش صنعت اردبیل به ثبت رسیده است.
در عین حال 215 واحد معدنی در اردبیل پروانه بهره برداری دارند. به عبارتی در یک تقسیم بندی نمادین هر شهرستان در اردبیل متجاوز از 20 معدن و 100 واحد تولیدی را می‌تواند از آن خود بداند. اما سفره اردبیل از سود صنعت خالی است و به تعبیر رئیس سازمان صمت اردبیل برخی از واحدها راکد هستند که احیای دوباره آن‌ها در دستور کار قرار گرفته است.
فعال سازی 39 واحد تولیدی با وجود عدم ثبات بازار
به تعبیر رامین صادقی 66 درصد از صنایع استان فعال و 34 درصد غیرفعال است و در بین واحدهای غیرفعال دو گروه صنایع قابل احیا و غیرقابل احیا داریم که تعداد قابل احیا 158 مورد با 396 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری و اشتغال 1863 نفر است.
وی با بیان اینکه از ابتدای امسال احیای 75 واحد در دستور کار قرار گرفته تا در نهایت تا دو سال بتوان تمامی واحدهای قابل احیا را به چرخه تولید بازگرداند، افزود: تاکنون 39 واحد تولیدی فعال شده به عبارتی 685 نفر مستقیما شاغل شده‌اند که میزان سرمایه‌گذاری این واحدها 365 میلیارد تومان است.
رئیس صمت استان اردبیل با اشاره به اینکه عمده مشکل واحدهای راکد، این است که سرمایه‌گذار خود مدیر مجموعه است و نمی‌تواند افق مطلوبی ترسیم کرده و طرح توجیهی مناسبی تدوین کند، اظهار کرد: علاوه بر این تحریم و عدم ثبات بازار موجب شده تا برخی سرمایه‌گذاران قادر به سپری کردن متعادل تعهدات خود به عنوان مثال در بخش صادرات نباشند.
به گفته صادقی اتکا بیش از حد به تسهیلات مالی نیز آفت جان برخی صنایع شده و درست زمانی که واحد تولیدی باید کار را آغاز کند، دچار کمبود سرمایه در گردش و معوقات بانکی میشود.
طرح‌های صنعتی راه حل رفع خلاء توجه به آمایش
با وجود تسهیلات ارائه شده از سوی دولت برخی طرح‌های صنعتی نیز در طول دهه‌های اخیر قادر به ارتباط گیری با اقلیم و شرایط استان و بازار نبوده و از حیات بازمانده است.
صادقی در خصوص رفع این مشکل گفت: برای اولین بار در سطح کشور 92 طرح صنعتی استان توسط مشاوران مطالعه و 20 طرح اولویت‌دار انتخاب شد تا به سرمایه گذاران پیشنهاد شود. این طرح‌ها به آمایش سرزمین و قابلیت شهرهای استان توجه دارد و جواز تاسیس بی‌نام برای آن‌ها صادر شده است.
رئیس صمت استان اردبیل افزود: بعد از اعلام آمادگی سرمایه گذار برای اجرای صنعت ذکر شده، نام وی در جواز تاسیس درج میشود که تاکنون 4 سرمایه گذاراعلام آمادگی کرده و 5 مورد دیگر در حال بررسی است.
وی تصریح کرد: پروانه بهره‌برداری زمانی که واحد صنعتی از تولید آزمایشی به انبوه رسیده و برای فرد صادر میشود و در طرح صنعتی پیشنهاد مطالعه شده که بازار مصرفی آن نیز مشخص شده، در اختیار سرمایه گذار قرار می‌گیرد.
وی در خصوص جواز تاسیس‌های صادره نیز گفت: 958 جواز تاسیس با پیش‌بینی اشتغال 43 هزار و 657 نفر و حجم سرمایه‌گذاری 45 هزار میلیارد تومان صادر شده که از این تعداد 421 طرح بالای 15 درصد پیشرفت دارند به این معنی که زمین خریداری شده و وارد فاز عملیاتی شده است.
انحراف از مصرف منابع مالی در صنعت اردبیل اندک است
رئیس صمت استان اردبیل در پاسخ به این سوال که تا چه حد تسهیلات اختصاص یافته به بخش صنعت استان در جای خود مصرف شده و فرد متقاضی آن را به مصارف غیر از تولید نرسانده است؟ گفت: راستی آزمایی تسهیلات به صورت مستمر انجام میشود.
وی با ذکر مثالی به نظارت و بازرسی تسهیلات مصوب ستاد تسهیل و رونق تولید در سال گذشته اشاره کرد و افزود: تسهیلات در سال گذشته به 32 طرح به میزان 25 میلیارد تومان پرداخت شده و از 25 طرح بازرسی جامع داشتیم اما فقط در یک طرح تسهیلات در محل خود صرف نشده بود.
صادقی با بیان اینکه انحراف از مصرف منابع در اردبیل پایین است، اظهار کرد: امسال نیز 61 جلسه ستاد تسهیل و بیش از سهمیه پیش‌بینی شده برگزار شد و به صورت مستمر وضعیت صنایع بررسی میشود.
تحقق 20 درصدی کمک ویژه دولت به صنایع اردبیل
با وجود نظارت ویژه به تسهیلات اعطایی طی سال‌های اخیر نرخ 18 درصدی تسهیلات تولید جذابیت خود را از دست داده و چندان استقبال نمیشود.
رئیس سازمان صمت استان اردبیل گفت: به همین منظور سهمیه 223 میلیارد تومانی با نرخ 12 درصد از محل بند الف تبصره 18 برای استان اردبیل پیش‌بینی شد که برای مصرف سرمایه در گردش، نوسازی و ایجادی واحدهای بالای 60 درصد هزینه میشود.
صادقی گفت: 215 واحد صنعتی با تسهیلات 1050 میلیارد تومانی در اردبیل در سامانه بهین یاب ثبت نام کرده‌اند که 82 مورد با تسهیلات 434 میلیارد تومان پذیرش شده و به بانک‌ها معرفی شدند.
رئیس سازمان صمت استان با اشاره به اینکه اشتغال‌زایی این طرح‌ها 1610 نفر است، گفت: متاسفانه تخصیص استان 46 میلیارد تومان یعنی 20 درصد است که در سفر رئیس جمهور قول مساعد تخصیص 100 درصدی را اخذ کردیم.
7700 میلیون دلار سرمایه‌گذاری در بخش معدن اردبیل
وی در خصوص نتیجه مطالعه پهنه‌های معدنی که اساس ایجاد صنایع معدنی در اردبیل خواهد بود نیز گفت: مطالعه 6 پهنه با پیشرفت فیزیکی مطلوب در حال اجرا است و 13 پروانه اکتشاف صادر شده است.
صادقی با بیان اینکه نتیجه مطالعات امیدوارکننده است و ما معادن مس، طلا و مولیبدن با ذخیره کافی داریم، افزود: دو شهرک تخصصی خصوصی معدنی در استان یکی به میزان 20 هکتار و دیگری به میزان 1300 هکتار در مشگین‌شهر احداث میشود.
رئیس سازمان صمت استان اردبیل با بیان اینکه شهرک صنعتی به وسعت 1300 هکتار به اندازه معدن مس سونگون خواهد بود، گفت: قرار است سرمایه‌گذار داخلی به همراه شرکت‌های خارجی 7700 میلیون دلار معادل 10 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کرده و برای 5 هزار نفر در طول 4 سال اشتغال‌زایی کند.
وی با بیان اینکه تنها در فاز نخست این شهرک برای هزار نفر اشتغال‌زایی محقق خواهد شد، افزود: این شهرک نیازی به تسهیلات مالی دولتی نیز ندارد و قرار است از محل درآمد حاصله دولتی نیز جهت تقویت زیرساخت‌ها و اجرای پروژه‌ها اقدام کنیم.
استفاده از درآمد معدنی برای تقویت زیرساخت‌ها
به گفته صادقی در وضعیت فعلی حقوق دولت از محل معادن بسیار پایین است اما با ایجاد شهرک‌های صنعتی تحولی در این حوزه لمس و تاثیر آن با تقویت زیرساخت‌ها مشاهده خواهد شد.
وی با اشاره به اتمام مطالعات تفضیلی در برخی معادن، گفت: تا یک سال آینده جواز اکتشاف برای پهنه قزل اوزن جهت استخراج سرب، روی، مس و آهن صادر میشود.
رئیس سازمان صمت استان اردبیل با بیان اینکه تاکنون 215 پروانه بهره برداری معدنی صادر شده است، اظهار کرد: از این تعداد 95 معدن فعال است و معادن راکد و غیر فعال عمدتا مصالح ساختمانی و شن و ماسه است.
صادقی با بیان اینکه خام فروشی مواد استخراجی از معادن ممنوع است، گفت: در شورای معادن مصوب شد معادنی که قابلیت تبدیل به صنایع معدنی را دارند به آن‌ها اجازه خام فروشی داده نشود.
وی با بیان اینکه میزان صادرات مواد خام معدنی در استان نیز صفر است، افزود: اغلب مواد استخراجی در خود استان مصرف میشود.
انتهای پیام/136/ش
