مسأله رؤیت خداوند از مباحث پرچالش میان فرق اسلامی است

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، نشست طرح‌های پژوهشی قرآنی گروه آموزشی الهیات (علوم قرآن و حدیث) به همت معاونت پژوهشی و با همکاری انجمن علمی دانشجویی علوم قرآن و حدیث دانشگاه خوارزمی با حضور «محمود مکوند» قرآن‌پژوه و مدیرگروه قرآن و حدیث، روح‌الله نجفی و عبدالله میراحمدی از اعضای هیئت علمی این دانشگاه در سالن اجتماعات دانشکده ادبیات و علوم انسانی برگزار شد.

محمود مکوند در این نشست به بیان سخنانی با موضوع «معناشناسی واژه بور در قرآن و متون مقدس یهودی- مسیحی» پرداخت و گفت: واژه «بور» تنها دو بار در قرآن کریم به کار رفته ­است. عموم مفسران و مترجمان معنای تباه شده و هلاک شده را برای این واژه برگزیدند که سبب به وجود آمدن چالش کلامی شده است.

وی افزود: در بررسی‌های صورت گرفته، ابتدا این واژه را در زبان‌های سامی با تأکید بر زبان‌های عبری، عربی، سریانی و آرامی ریشه‌یابی کردیم. سپس نشان دادیم که این واژه دارای دو مفهوم حقیقی و استعاری است. معنای حقیقی این واژه زمین بایر است که با معنای استعاری خویش یعنی فرد نادان و ناآموخته، ارتباط دارد.

"فطحیه و واقفیه" چه کسانی هستند؟

روح‌الله نجفی استادیار دانشگاه خوارزمی سخنران بعدی این نشست به ارائه گزارشی از طرح خویش با عنوان «نحوة تعامل علّامه حلّی با روایات فقهی فرقة فطحیه و واقفه» پرداخت و گفت: فطحیه، باورمندان به امامت عبدالله بن جعفر فرزند امام صادق علیه‌السلام و واقفیه، توقف‌کنندگان بر امامت امام موسی کاظم علیه‌السلام هستند. در این تحقیق پس از معرفی اجمالی این دو فرقه، به بررسی نحوه تعامل علّامه حلّی فقیه نامدار دوازده امامی، با روایات فقهی ایشان پرداختم.

وی افزود: علامه حلّی، به شیوه‌ای یکسان با روایات فقهی فرقه‌های انحرافی مواجه نشده است بلکه اگر محتوای روایت با دیدگاه فقهی مقبول او سازگاری نداشته، بر فساد مذهب راوی، انگشت نهاده و بر سند روایت طعنه زده، اما اگر محتوای روایت با دیدگاه فقهی او سازگار بوده، فساد مذهب راوی را در خور اعتنا ندانسته و بر وثاقت و راستگویی راوی در مقام نقل روایت تکیه کرده است.

این استاد دانشگاه گفت: طعنه علّامه حلّی به روایات فقهی فرقه‌های انحرافی به عدم مطابقت محتوای آن روایات با دیدگاه فقهی مقبول او باز می‌گردد و انگشت گذاشتن بر فساد مذهب راوی، یکی از توجیهات کنار گذاشتن روایات مخالف شده است.

مسأله رؤیت خداوند از مباحث پرچالش میان فرق اسلامی است

عبدالله میراحمدی عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی نیز به عنوان سومین سخنران این نشست طی سخنانی با موضوع «تحلیل و نقد قرائت تفویضی و تأویلی رشیدرضا درباره مسأله رؤیت خداوند» گفت: بحث رؤیت خداوند از مباحث پرچالش میان فرق اسلامی است که در سیر تفکر کلامی با تغییراتی همراه بوده است. در این میان دو رویکرد ظاهرگرا و تأویل‌گرا همواره مورد توجه متکلمان بوده است.

این استاد دانشگاه افزود: اهل حدیث، سلفیه و اشاعره متقدم با تکیه بر ظاهر آیات و روایات بر جواز رؤیت بصری خدا تأکید می‌کنند؛ هر چند در ادامه برای رهایی از مشکل تشبیه به قاعده بلاکیف روی می‌آورند.

وی افزود: در مقابل، امامیه، معتزله و اشاعره متأخر با تأویل آیات و روایات، فقط به جواز رؤیت قلبی و شهودی در قیامت معتقدند. رشیدرضا به عنوان برجسته‌ترین مفسر معاصر اهل سنت، در تبیین مسألة رؤیت، به‌صورت نسبی رویکردی شبیه اشاعره متأخر تأویل‌گرا دارد. با این حال برای همراهی با مذهب سلف، معنای تأویل‌شده را بدون کیفیت معرفی می‌‌کند؛ هر چند بر این تأویل وی نیز اشکال وارد است.

انتهای پیام/