روز چهارم آبگرفتگی معابر اهواز؛ بالا گرفتن انتقادات به مدیریت شهری
کلانشهر اهواز در حالی روز چهارم از جاری شدن سیلاب در شهر را سپری میکند که بسیار از مناطق مسکونی همچنان گرفتار حجم بالایی از آب سطحی هستند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اهواز، با گذشت 48 ساعت از بارندگی 73.9 میلیمتری، اهواز هنوز نتوانسته به شرایط عادی بازگردد و مشاهدات میدانی خبرنگار تسنیم حکایت از ایجاد دریاچههای آب سطحی در مناطق مختلفی مانند پردیس، باغشیخ، کیانشهر، کوی بعثت، رسالت، خیابان ادهم، شهرک اهواز، شهرک دانشگاه، ملاشیه، عین2، کوی علوی و گلدشت دارد.
معضل حجم بالای آب سطحی منجر به پسزدگی فاضلاب در بسیاری از این مناطق شده است که امکان دفع فاضلاب خانگی را از بین برده است. به گونهای که یکی از شهروندان از مشکل عدم امکان قضای حاجت و سرویس بهداشتی در منزل خود رنجور و عصبانی بود.
از همه ناگوارتر ورود آب به خانههای برخی از این مردم است، که خسارت ناشی از آن در کنار فشارهای اقتصادی اخیر آرامش روانی بسیاری از جوانان را برهم زده است.
حضور کمرنگ نیروهای خدمات شهری در این مناطق و چشمانتظاری شهروندان برای خروج مدیران شهری از انفعال و پاسکاری وظایف خود به دیگران، بیش از پیش مردم را آزرده و گلهمند کرده است.
تشدید مشکلات و پاسخهای شهردار
مشکلات پس از باران در اهواز محدود به امسال نیست. کلانشهر اهواز سالهاست که از فقدان سیستم دفع آبهای سطحی و فرسودگی شبکه فاضلاب رنج میبرد.
اما با توجه به گسترش ساخت و سازها و عدم توسعه شبکه دفع فاضلاب به تناسب آن و مشکلات گستردهای که سیل فروردین ماه امسال برای شبکه فاضلاب به وجود آورد، انتظار میرفت شهرداری اهواز برای دفع آبهای سطحی و شناسایی نقاط بحرانی اقدامی انجام دهد. موضوعی که همه ساله اتفاق میافتاد اما شهردار فعلی اهواز از همان ابتدا مشی دیگری برای مجموعه تحت مدیریت خود اتخاذ کرد.
موسی شاعری، شهردار اهواز و پس از نخستین بارندگیهای پاییزی به صراحت عنوان میکرد که به دلیل گرمسیری بودن اهواز و میزان کم بارندگی در آن، هزینه برای اجرای طرح دفع آبهای سطحی هزینهای اضافی است که شهرداری اهواز توانایی تأمین آن را ندارد.
این در حالی است که در بارندگی اخیری که کمتر از سه ساعت طول کشید منازل برخی از مردم زیر آب رفت و بسیاری از خیابانهای شهری مملو از آب باران و سیلاب ناشی از آن شده است.
تکذیب ادعای شهردار توسط مدیرعامل آبفا
موسی شاعری در این رابطه و در جلسه طرح سوال اعضای شورای شهر از وی که 4 آذرماه سال جاری برگزار شد مدعی شد: اگر شبکه فاضلاب اهواز کاملا اصلاح شود با مشکل چندانی در زمینه آبهای سطحی مواجهه نخواهیم شد.
موضوعی که مدیرعامل آبفا اهواز آن را تکذیب کرد. بهنام مریدی دوشنبه شب و در نشست هم اندیشی «همگفت»، تصریح کرد: هیچ شکی نیست که اهواز با مشکل فاضلاب مواجه است اما اگر مشکل تمام شبکه فاضلاب اهواز رفع شود باز هم در زمان بارندگی مشکل خواهیم داشت.
وی با بیان اینکه قصد فرار از مسئولیت ندارم و باید مشکلات مردم را حل کرد، افزود: شبکه فاضلاب در شرایطی است که 10 میلیمتر بارندگی سبب پسزدگی میشود چرا که شبکه فاضلاب اهواز مجزا پیشبینی شده است و اعتباری که برای طرح جامع فاضلاب اهواز در نظر گرفته میشود فقط برای فاضلاب است.
انتقادات شورای شهر به شهردار
از سوی دیگر شورای شهر اهواز نیز در جلسه علنی که روز سهشنبه برگزار شد عملکرد شهردار را مورد انتقاد قرار دادند. عبدالزهرا سنواتی، رییس شورای شهر اهواز نیز در این خصوص گفت: باید کمیسیون عمران شورای شهر اهواز طرح اضطراری بازسازی و اصلاح شبکه دفع آب های سطحی اهواز را تصویب کند این پروژه باید به عنوان اولویت نخست در پروژه های شهر اهواز مورد نظر قرار گیرد.
محمدجعفر فلسفی عضو شورای اسلامی شهر اهواز اظهار داشت: بارندگی اخیر خیلی از حقایق و مشکلات شهر را نشان داد و مسئولیت ما را نسبت به رنج و دردی که مردم با آن مواجه شدند سنگینتر کرد، با توجه به عملکرد شهردار حقیقتا ما جوابی برای مردم نداریم. در این میان عنوان میشود که غافلگیر شدیم، در حالی که از قبل در مورد بارش سنگین به شهردار اهواز هشدارهای لازم داده شده بود و در ستاد بحران تمهیداتی اندیشیده بودند.
حسین حیدری، عضو دیگر شورای اسلامی شهر اهواز با بیان اینکه جمعآوری آبهای سطحی در این مدت اولویت شهرداری و شورایشهر اهواز نبودهاست، اظهار داشت: شهرداری از ساخت شبکه دفع آبهای سطحی به بهانه هزینه 100 هزار میلیارد ریالی برای خود یک غول ساخته است و در این مدت به سمت احداث این شبکه نرفته در حالی که بالاخره باید این کار را آغاز شود.
همچنین محمد هادی قنوات دیگر عضو شورای شهر اهواز نیز در خصوص معضل آبگرفتگی خیابان های اهواز اظهار داشت: در حال حاضر مهمترین مساله در شهر اهواز رفع معضل آبگرفتگی خیابانها است شب گذشته بیش از 500 خودرو در باران گرفتار شدند و خسارت دیدند همچنین منازل و لوازم خانگی بسیاری از مردم اهواز آسیب دیده است که تاکنون مشخص نشده کدام دستگاه یا سازمان باید جبران خسارت کند. در هر صورت باید مسئله اصلاح نقاط حادثه خیز در زمان بارندگی باید در بودجه پیشنهادی سال آینده شهرداری لحاظ شود.
مهران باباپور، نایب رئیس شورای شهر اهواز نیز در خصوص موضوع آبگرفتگی خیابانهای اهواز بیان کرد: حتی با بارش کمتر از 70میلیمتر و تا حدود 30 میلیمتر نیز برخی نقاط اهواز در معرض آبگرفتگی هستند باید در یک برنامه زمانبندی مشخص این نقاط بحرانی تا پیش از شروع بارندگی سال آینده اصلاح شوند.
اهواز مدیر بحران و پا به میدان ندارد
در همین جلسه عضو دیگر شورای شهر اهواز اظهار داشت: معضل آب سطحی مسئله اول کلانشهر اهواز است ولی متاسفانه در این دو سال به جای تمرکز به روی این موضوع و با پرداختن به حاشیهها به این مسئله توجه کافی نداشتیم.
حجت الاسلام جاسم موسیپور با تاکید بر اینکه با توجه به قانون واضح است که وظیفه دفع آب سطحی بر عهده ماست بیان کرد: مشکل ما دو چیز است: یکی بحث پول و بودجه و دیگری مدیری که اراده حل این مشکل را داشته باشند.
وی با بیان اینکه در بین شورای شهر و شهرداری گسستی وجود دارد که امکان تبادل اطلاعات برای حل مشکلات را از بین برده است، مطرح کرد: برای بسیاری از این آبگرفتگیهای راهکارهای فوری وجود دارد که بعضا با بودجههای اندک امکان حل آن وجود دارد.
عضو شورای شهر ادامه داد: در همین بارندگی اخیر بروید وضعیت منازل مسکونی کوی نفت را بررسی کنید، آیا دچار آبگرفتگی شدند؟ به دلیل وجود آبگیر کاسهای در اطراف معابر اصلی هیچ اتفاقی برای خانه مردم به وجود نیامد.
موسیپور افزود: همین اکنون برخی از ایستگاههای دفع آب سطحی در اختیار شهرداری وجود دارد که هیچ نظارتی روی آن نیست، ایستگاههایی که آبفا در اختیار ما قرار داده است ولی در آن پمپ فعال نیست، نمیتوانیم به شرکت آب و فاضلاب بگوییم خودت بیا و اینها را راهاندازی کن.
وی ادامه داد: خیلی خندهدار است که بگوییم یکی از این ایستگاههای ما که میتوانست آب سمت مناطقی چون کیان، خشایار و ایستگاه الهادی را دفع کند از زمان سیل شیر یک طرفه روی آن نصب شده است و تا آب کارون وارد آن نشود ولی تا به امروز آن را برنداشتهایم و به همین دلیل از کار افتاده بود.
عضو شورای شهر با اظهار تاسف از وضعیت به وجود آمده برای مردم شهر تصریح کرد: در حال حاضر مدیریت بحران شهری نداریم. مدیر میدانی که برود از تمام نقاط بحرانی سرکشی کند وجود ندارد.
موسیپور بیان کرد: اگر نمیتوانستیم اقدامی برای دفع آب سطحی انجام دهیم، در روز بارندگی هم نمیتوانستیم نیروها و علائمی در سطح شهر مستقر کنیم تا به مردم هشدار دهد و مانع از فرو رفتن وسایل نقلیه مردم در آب شویم؟
وی افزود: ما به عنوان مدیریت شهری وظیفه داریم و باید مسئولیتپذیر باشیم و حداقل در زمان باقی مانده برای حل مشکلات مردم تلاش کنیم.
مشکل اهواز نبود سیستمهای جمعآوری آبهای سطحی است
البته موضوع وضع اهواز پس از هر بارندگی پیش از این از دید وزیر نیرو غافل نبوده است. رضا اردکانیان، در حاشیه مراسم افتتاح جشنواره پژوهش و فناوری در صنعت آب و برق در جمع خبرنگاران عنوان کرد: ریشه مشکل فاضلاب اهواز در مهیا نبودن سیستمهای جمعآوری آبهای سطحی است.
وی افزود: این موضوع مستلزم این بوده که در سالهای گذشته کارهایی در زمینه جمعآوری آبهای سطحی توسط مدیریت شهری صورت میگرفته، اما اکنون زمان پرداختن به حل مشکل آن هم با سرعت و البته به شکل همهجانبه است.
تعجب ستاد بحران از انفعال مدیریت شهری
بخش زیادی از جلسه ستاد مدیریت بحران نیز که همزمان با جلسه شورای شهر برگزار میشد به انتقاد از عملکرد مدیریت شهری گذشت. در این جلسه که بعدظهر سه شنبه برگزار شد مدیرکل مدیریت بحران استان با انتقاد جدی از عملکرد برخی مدیران دستگاههای اجرایی استان بیان کرد: یکی از مشکلات ما این است که هنوز در بحرانها برخی از مدیران را به سختی پیدا میکنیم.
کیامرث حاجی زاده بیان کرد: پس از وقوع حادثه برخی مدیران پای کار میآیند و این کار درستی نیست در حالی که این مدیران با توجه به شرایط استان خوزستان به عنوان استانی همیشه در بحران باید ماشینآلات و تجهیزات خود را از قبل در نقاط آسیبپذیر مستقر میکردند چراکه ما زمانی میتوانیم پاسخگوی مردم باشیم که از قبل از بحران تدابیر لازم را اندیشیده باشیم.
وی مشکل عمده خوزستان را نبود کانال دفع آبهای سطحی و وجود مشکل درزیرساختهای فاضلاب عنوان کرد و گفت: شهرداریها برای حل مشکل دفع آبهای سطحی به ویژه در اهواز، کارون، حمیدیه، آبادان، خرمشهر، و شادگان باید بودجه و اعتبارات را نیز به این سمت سوق بدهند.
در همین جلسه مدیرکل بازرسی و رسیدگی به شکایات استانداری خوزستان با اشاره به تهیه گزارش از مشکلات پس از بارندگی، گفت: جمع بندی بازدیدها و گزارشها نشان میدهد که شهرداریهای اهواز و کوت عبدالله و شرکت آبفا در آبگرفتگیها مقصر هستند و کوتاهی و ناهماهنگی بین آنها باعث آبگرفتگی وسیع شده است.
وی با انتقاد از شهرداری اهواز گفت: شهرداری در دفع آبهای سطحی هیچ اقدامی انجام نداده و در بازدیدها نیز مشخص شد که تیمهای خدماتی شهرداری در بسیاری از مناطق حضور ندارند.
استاندار برای اهواز شهردار بحران معرفی کرد
در این جلسه که غلامرضا شریعتی استاندار خوزستان ریاست آن را برعهده داشت دستور داده شد تا معاون عمرانی استانداری تا پایان بحران در شهرداری اهواز مستقر شود.
وی همچنین شرکت آبفای خوزستان، سازمان آب و برق و تعداد دیگری از دستگا ههای دولتی به عنوان دستگاههای معین شهر اهواز تعیین شدند.
براین اساس مقرر گردید معاون عمرانی استاندار تا پایان بحران در دفتر شهرداری مدیر کل مدیریت بحران استانداری خوزستان اهواز مستقر شود.
گره کار کجاست؟
اصولاً فاضلابها در شهر به دو بخش دستهبندی میشوند که عبارت اند از «فاضلاب خانگی یا شهری» که حاصل مجموع تمام فاضلابهای خانههای شهری و مغازهها، رستوران و غیره است، و «فاضلاب سطحی یا آبهای سطحی» که ناشی از بارندگی، ذوب شدن برف و موارد مشابه است.
طبق نظرات کارشناسان فاضلاب شهری و صنایع و کارگاههایی که در محدوده شهر قرار دارند باید به طور جداگانه جمع آوری شوند، و در صورت نیاز به جمعآوری رواناب سطحی نیز باید یک شبکه مجزا طراحی و اجرایی شود.
از سال 1370 که شرکت آب و فاضلاب تشکیل شد مدیریت دفع فاضلاب از زیرمجموعه شهرداری خارج شد و شرح وظایف شهرداری اهواز و شرکت آب و فاضلاب نیز از هم تفکیک شد.
طبق ماده 5 قانون آب و فاضلاب کشور دفع فاضلاب و توزیع آب شرب با شرکت آبفا است و دفع آبهای سطحی طبق ماده 55 قانون شهرداری با شهرداری است. موضوعی که ظاهرا به مذاق شهردار اهواز و حامیان رسانهای وی اصلا خوش نمیآید.
بدیهی است که آغاز فرایند درمان یک بیمار از زمانی آغاز میشود که او این بیماری را به رسمیت شناخته و از فریب خود دست بردارد. مسئله اصلی شهر اهواز نداشتن بودجه نیست، بلکه همین عدم مسئولیتپذیری است که به جای حضور میدانی در صحنه و تلاش برای رفع و رجوع مشکلات مردم اصرار دارد کاسه کوزههای شهر را بر سر این و آن بکوبد.
گزارش از علی سواری
انتهای پیام/331/ ع