نگاهی به آداب و رسوم مردم خراسان رضوی در شب یلدا؛ از کف زدن تا نقل «اوسونه‌های» قدیمی
مردم جنوب خراسان رضوی در شب یلدا آئین‌های ویژه و مخصوص به خود را دارند که با شور و حرارت آنها را انجام می‌دهند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از گناباد، هر شهری در مراسمات یلدا رسم و رسومی دارد و مردم گناباد نیز از این قاعده مستثنی نیستند و در شهرستان گناباد نیز با برگزاری مراسم شب یلدا در روستاها و شهر به دنبال زنده نگه داشتند این مراسمات هستند.
کف زدن
"کف" نوعى شیرینى است که با زدنِ آب "چوبک" و شیرین کردن آن به دست مىآید؛ برای تهیه این شیرینی محلی مقدارى "چوبک" یا "بیخ" مىنامند ( که ریشه نوعی گیاه صحرایی است) را کوبیده و چند بار در آب مىجوشانند و چون این آب تلخ است آن را عوض میکنند و مجددا مىجوشانند این کار را آنقدر تکرار مىکنند که تلخی آب گرفته شود و هیچ طعمى نداشته باشد.
آب را مى‌گذارند سرد شود آن گاه آن را در ظرف بزرگی که بهتر است تغار سفالی باشد، مىریزند و با "دسته گز" که از ترکههای به هم بسته شده درخت گز یا انار است هم مى‌زنند و این زدن را آنقدر ادامه مىدهند که آب چوبک "کف" کند و معمولا هم زدن با آهنگ خاصی ادامه می‌‌یابد تا "کف" سفت شود.
سپس مقدارى شیره انگور یا شیره شکر و یا پودر شکر را به بتدریج به آن اضافه میکنند و زدن کف را ادامه مىدهند تا خوب مخلوط شود و "کف" شیرین شود. وقتى که «کف» از هر جهت آماده شد آن را در ظرف‌هایى مى‌کشند و روى آن را مغز کوبیده گردو، بادام، پسته و تخم رازیانه و بادیان مى پاشند و با سرانگشت آن را مى‌خورند.
"کف زدن" از سرگرمى هاى زمستان به خصوص شب چلّه یا یلدا است، در این میان گروهی از جوانان قبل از شیرین کردن کف ها با پرتاب آن به سوی همدیگر و مالیدن کف به سر و صورت یکدیگر شادی و نشاط را به جمع مهمانان می آورند.
آجیل‌های خانگی
یکی دیگر از تنقلات مورد استفاده در شب یلدای گناباد استفاده کردن از تنقلات محلی است که در گناباد انجیر زرد، کشته زردآلو،کشمش و آلوبخارای خشک را با هم مخلوط کرده و بر روی سینه‌ای روی کرسی قرار می‌دهند و خانواده در دور کرسی به استفاده از آن میکنند.
اوسونه‌گویی
"اوسونه" یا همان قصه‌گویی یکی دیگر از برنامه‌های شب یلدا در گناباد است که خانواده پس از جمع شدن در خانه بزرگ خاندان و در کنار کرسی از اوسونه‌هایی که پدربزرگ یا مادر بزرگ تعریف می‌کند استفاده میکنند بیشتر این اوسونه‌ها برگرفته از پندهای است که در طول سالیان سال برای بزرگترها تجربه شده است.
رسم شب چلگی برای نوعروسان
بردن شب چلگی برای نوعروسان یکی دیگر از آداب و روسوم مردم گناباد است؛ در این رسم خانواده داماد با خرید میوه و آجیل زمستانی اقدام را خبردار کرده و در شب خاصی به منزل عروس می‌روند و در آنجا شب یلدا را می‌گذرنند که در این مراسم نیز بزرگان از خاطران دوران زندگی مشترک برای عروس و داماد تعریف کرده و به صورت غیرمستقیم آموزش همسرداری را به آنها منتقل میکنند.
گزارش از یاسر سالاری گناباد
انتهای پیام/281/ز
