یادداشت|اقدام مجلس و شورا درباره شفافیت و سوت‌زنی را چگونه ارزیابی کنیم؟
کارشناس اندیشکده سیاستگذاری امیرکبیر در یادداشتی به عواملی که زمینه تصویب همزمان دوفوریت طرح شفافیت منابع هزینه‌‌های انتخاباتی منابع مالی در مجلس و همچنین تصویب یک فوریت طرح تشویق و حمایت از گزارشگران فساد در شورای شهر تهران پرداخته است.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم، مهدی غیرتمند کارشناس اندیشکده سیاستگذاری امیرکبیر در یادداشت با اشاره به تصویب همزمان دوفوریت طرح شفافیت منابع هزینه‌‌های انتخاباتی منابع مالی در مجلس و همچنین تصویب یک فوریت طرح تشویق و حمایت از گزارشگران فساد در شورای شهر تهران نوشت:
حدودا یک سال پیش هیئت رییسه شورای شهر تهران طرح حمایت و تشویق گزارش دهندگان فساد(سوت زنی) را تحویل گرفت.اما متاسفانه این طرح مسکوت گذاشته شد،گویا اعضای شورای شهر تهران تعویض نام خیابان‌ها را مهمتر از بررسی پربازده‌ترین روش کشف فساد در دنیا تلقی کرده و صلاح ندیده‌اند که زمان با ارزش جلسات پرمحتوایشان را به بررسی این طرح اختصاص دهند و یا شاید اصلا اعتقادی به اینکه ممکن است در شهرداری فسادی رخ دهد نداشته و گلایه‌های مردم نسبت به فساد موجود در شهرداری را زاییده‌ی تخیلشان می‌دانستند.اما فارغ از انتقادات به تعلل شورای شهر تهران در بررسی این طرح، تصویب یک فوریت سوت زنی در این شورا را می‌توان به فال نیک گرفت.
البته طبق شنیده‌ها اعضای شورای شهر تهران دلیل تعلل این شورا در بررسی طرح سوت زنی که یک سال قبل در صحن شورا مطرح شده را انتظار برای تقدیم این طرح توسط شهرداری عنوان کرده‌اند. مسئله‌ای که نمونه آن در رابطه میان مجلس و دولت نیز اتفاق افتاده است. به طوری که کمیسیون حقوقی مجلس به دلیل وعده‌ی دولت در باب ارائه لایحه‌ی سوت زنی دست از بررسی طرح سوت زنی برداشت است در حالی که پس از گذشت چندین ماه از پایان مهلت دولت برای ارائهی لایحه، نه دولت در این زمینه لایحهای ارائه داده و نه نمایندگان در مجلس فعلی عزمی برای در دستور کار قرار دادن آن دارند . نتایج این سلسله رویدادها و عدم توجه به مردم منجر به کاهش 8 پله‌ای رتبه‌ی ایران در شاخص ادراک فساد یا cpi (تصور مردم نسبت به فساد مسئولان سیاسی را نشان می‌دهد) شد.
سوالی که پیش می‌آید این است که مگر شورای شهر تهران نقش نظارتی بر شهردار ایفا نمی‌کند؟ اگر طبق شعارهای انتخاباتی، شفافیت و مبارزه با فساد در اولویت‌های شورای پنجم تهران قرار دارد چرا تا به امروز این شورا در بررسی مهمترین طرح مبارزه با فساد معطل شهرداری مانده و تلاشی در راستای تسریع این فرآیند انجام نداده است؟! نکته‌ی قابل تامل دیگر این است که در تصویب فوریت این طرح در شورای شهر تهران در مقابل 15 رای مثبت 4رای مخالف و منفی وجود داشته که شاید تحلیل انگیزه‌های این 4 نماینده‌ی محترم دلایل تعلل شهردرای و شورای شهر را بیش از پیش آشکار کند.
بعد از اقدام مثبت شورای شهر مشهد در تصویب طرح سوت زنی و همچنین مطرح شدن این طرح در شورای شهر خرم آباد، تصویب یک فوریت طرح سوت زنی در شورای شهر تهران را برغم تمامی ابهامات موجود در تعلل می‌توان اقدامی امیدوار کننده ارزیابی کرد، به شرطی که نمایندگان محترم در صدد جبران تعلل گذشته برآمده و با جدیت تمام و مشورت با کارشناسان سریعاً زمینههای ساختاری و قانونی اجرای این طرح را فراهم نمایند. مسلماً اگر تنها گام شورای شهر تهران در راستای اجرا شدن سوت زنی در تهران صرفاً به دلیل مسائل تبلیغاتی و جا نماندن از شورای شهر مشهد و... باشد نباید انتظار گشایش موثری به وجود بیاید. با نگاه مثبت به اقدام شورای شهر تهران و با توجه به شرایط موجود برای هرچه کارآمدتر کردن طرح سوت زنی نمایندگان محترم شورای شهر باید در اجرایی کردن این طرح دقت لازم را به خرج داده و به نکات زیر توجه کنند:
پس از مطرح شدن سوت زنی توسط اندیشکده‌ی سیاست گذاری امیرکبیر و خبرگزاری تسنیم، افراد زیادی با مراجعه حضوری تجربیات خود را با گروه مبارزه با فساد این اندیشکده در میان گذاشتند که تعداد قابل توجهی از این تجربیات مربوط به شهرداری تهران بود.نمایندگان محترم شورای شهر تهران به عنوان مصوبین و ناظرین اجرای صحیح این طرح باید توجه داشته باشند که در ابتدا این طرح باید به گونه‌ای تدوین شود که هویت مخفیانه برای گزارشگران در هیچ یک از مراحل گزارشگری نقض نشود زیرا با توجه به تجربیات موجود شنیده شده است که در برخی قسمت‌های شهرداری، مراجع نظارتی با ماموران متخلف همکاری داشته و گزارش شهروندان به مراجع نظارتی علاوه بر حل نکردن مشکل آن‌ها باعث آزار و اذیت بیشتر ایسان توسط مامورین متخلف شده است.مساله‌ی مهم دیگر لزوم ارائهی گزارش پیگیری تخلفات به سوت زنان است.مراجع نظارتی در شهرداری باید اقدامات انجام گرفته در راستای گزارش سوت زنان را به اطلاع آن‌ها برسانند تا علاوه بر ایجاد اعتماد عمومی از انحرافات احتمالی در پیگیری پرونده جلوگیری شود.
اطمینان پیدا کردن سوت زنان به محافظت قانونی از دیگر مقتضیات مهم اجرای صحیح طرح سوت زنی است و مراجع نظارتی باید در این امر ممارست ویژه‌ای به خرج دهند.اختصاص دادن پاداش هدفمند به سوت زنان در کنار حفاظت‌های حقوقی و قانونی باعث می‌شود که علاوه بر تقویت انگیزه‌ی مردم در عدم بی‌تفاوتی حتی متخلفین نیز نفع خود را در گزارش تخلفات خود و همدستانشان ببینند. علاوه بر بسترهای مطرح شده مراجع نظارتی باید همکاری مناسبی با رسانه‌ها داشته تا انعکاس برخورد با فساد‌ها و حمایت و تشویق گزارشگران در اذهان مردم شهر تاثیرگذار بوده و ضمن بالا بردن اعتماد عمومی به دستگاه های نظارتی موجب تشویق آن ها در عدم بی تفاوتی نسبت به مشاهده ی فساد شود.
آنچه تاکنون از مشاهده‌ی تجربیات کشورهای پیشرو حاصل شده نشان می‌دهد اجرای این طرح به شیوه‌ی ناصحیح نتیجه‌ی مثبتی نخواهد داشت و در برخی موارد موجب نتایج منفی مانند بی‌اعتمادی بیش از پیش و ایجاد ناامیدی فراگیر خواهد شد،به همین دلیل در اجرای این طرح حتما باید از متخصصین این حوزه استفاده کرد و مشورت گرفت.
انتهای پیام/
