سال ۲۰۲۰ آبستن بحرانهای جدید جهانی؛ چالشها در عرصه امنیت بینالملل
نباید انتظار داشت در سال جدید میلادی تغییرات مثبتی در عرصه روابط بینالملل بوجود آید، فعال شدن مجدد گروههای تروریستی، تشدید جنگهای تجاری و تحریمها، افزایش مشکلات اجتماعی و بلایای طبیعی، عواقب ناخوشایندی را برای بشریت رقم زدهاند.
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا»، چاپ مسکو نوشته است: تغییرات منفی در عرصه سیاست جهانی، اقتصاد، امنیت و محیط زیست نشان می دهد که بحرانهای جدید در سال 2020 در انتظار ما را دارند. عوامل زیادی وجود دارد که قادر به تحریک این بحرانها هستند.
آمریکاییها همچنان بر "منحصربه فرد بودن" خود اصرار دارند و سیاست های کشورهای دیگر را نمیپذیرند. آنها با از دست دادن مواضع خود در جهان، در تلاش هستند تا از طریق توسعه فناوریهای جدید نظامی، از بین بردن توافقات بین المللی در زمینه کنترل تسلیحات و عدم گسترش سلاحهای کشتار جمعی، موقعیت خویش را حفظ کنند.
در ایالات متحده، نظریهای مبتنی بر تولید سلاحهایی برای استقرار در مدار زمین با انرژی هدایت شده در جهت کشف و از بین بردن موشکهای روسی در دست اجرا دارند. تا سال 2023 ، آمریکاییها قصد دارند سیستمی را برای مقابله با سامانههای موشکی هایپرسونیک (مافوق صوت) روسی در فضا ایجاد کنند. نظامی سازی فضای خارج از کره رمین باعث تسریع رقابت تسلیحاتی و تضعیف ثبات راهبردی در جهان خواهد شد.
داعش پس از شکست در سوریه و عراق در فکر ضربه زدن به مراکز اقتصادی و ایجاد آشوب است
فعالیت بازیگران غیردولتی مانند گروههای تروریستی داعش و القاعده (که فعالیت هر دو در فدراسیون روسیه ممنوع است) در حال افزایش بوده و ساختارهایی مانند بنیاد سوروس، امپراتوری تجاری بیل گیتس و غیره... ، قادر به تأثیرگذاری بر فرآیندهای جهانی و حتی جایگزین شدن به جای ساختارهای بین المللی هستند.
تروریستهای داعشی دوباره فعال شده و در حال سازگاری با شرایط جدید و از دست دادن قدرت منطقهای خود هستند. رهبران داعش پس از شکست نظریه ایجاد خلافت اسلامی مورد نظرشان در خاک سوریه و عراق، تلاشهای خود را به دیگر کشورها منتقل کردهاند و هدف اصلی این تروریستها وارد کردن ضربه مراکز اقتصادی برای تحریک بی ثباتی است. در ماه نوامبر، ایدئولوژیستهای داعشی از هواداران خود در کشورهای اروپایی خواستند تا جنگلها را به آتش بکشند و هرج و مرج و وحشت بوجود آورند. اخبار ظهور ساختارهای داعش از آفریقا (لیبی، مراکش، تونس، سومالی، جمهوری دموکراتیک کنگو) و آسیا (افغانستان، پاکستان، سریلانکا، فیلیپین، مالزی) به گوش میرسد.
پیدا شدن چنین ساختارهایی نتیجه منطقی از بین بردن خلیفه گریهای داعش در سوریه و عراق است. اغلب این اقدامات هم به طور عمدی توسط نیروهای خارجی انجام می شود. غالباً آنها در سایر کشورها نیز مطابق قوانین داخلی خود عمل می کنند، همانطور که بعد از 11 سپتامبر 2001 در آمریکا صورت گرفت.
در عرصه اقتصادی جهان نیز، جنگهای تجاری و اعمال تحریمها جنبه عادی به خود گرفته است. ایالات متحده جهان را در این زمینه رهبری کرده و از این طریق تلاش می کند تا سایر کشورها را وادار به اجرای خواستههای سیاسی و اقتصادی واشنگتن کند. مثال مناسب در این خصوص اعمال تحریمها علیه خط لوله گاز "جریان شمالی-2" است که بطور جدی بر منافع شرکتهای کشورهای اروپایی تأثیر می گذارد.
جنگ تجاری بین دو متحد آمریکا، یعنی ژاپن و کره جنوبی نیز نمونه دیگری از اقدامات تجاری با اهداف سیاسی است.
شکوفایی اقتصاد سایه و بطور همزمان افزایش جنایات فرامرزی
اقتصاد سایه در حال شکوفایی است. طبق مطالعات دانشمندان انگلیسی، این مسئله تقریباً 10 درصد تولید ناخالص داخلی در انگلستان، حدود 14 درصد در کشورهای اسکاندیناوی و 20 تا 30 درصد در بسیاری از کشورهای جنوب اروپا را شامل می شود. به گفته دانشمندان آمریکایی، مناطقی که بیشترین سهم از اقتصاد سایه را دارند، کشورهای زیر صحرای آفریقا، آمریکای لاتین و منطقه کارائیب هستند.
اقتصاد سایه با جنایات سازمان یافته فرامرزی ارتباط ناگسستنی دارد. علاوه بر عرصه مرسی فعالیت خود (قاچاق مواد مخدر، تجارت اسلحه، قاچاق مواد اولیه، آثار باستانی تاریخی، قاچاق انسان و ارگانهای بدن)، در زمینه مالکیت معنوی، سرقتهای سایبری از حساب های بانکی شهروندان و سازمانها، افزایش جرم و جنایات نیز افزایش یافته است. طبق برخی تخمین ها، سود جنایات سازمان یافته فرامرزی بیش از 2 درصد تولید ناخالص داخلی جهان را شامل میشود.
افزایش بلایای طبیعی و گسترش درگیریهای نظامی بر سر تسلط منابع انرژی
با وجود پیشرفت و مدرنیزه شدن جهان، کمبود مواد غذایی نه تنها در حال کاهش نیست، بلکه در برخی مناطق و در وهله نخست در مناطقی که درگیریهای نظامی جریان داشته و فجایع آب و هوایی رخ می دهد، همچنان قربانیان زیادی می گیرد. در حال حاضر، 42 کشور جهان به ارسال کمکهای غذایی خارجی بشدت نیازمند هستند. براساس برخی تخمینها، با تغییر اوضاع، این مشکل بدتر هم خواهد شد - حوادث شدید آب و هوایی در بیشتر مناطق جهان اغلب بیشتر از گذشته اتفاق می افتند.
از جمله عواملی که باعث بروز درگیریها نظامی می شود، کاهش منابع طبیعی است. این امر به ناپدید شدن گونه هایگیاهان و جانوران ، تغییرات آب و هوایی و البته توزیع مجدد حوزههای نفوذ مربوط می شود. در بخش انرژی، مشکل منابع در حال تشدید است و آسیب پذیری مسیرهای تأمین منابع هیدروکربن از کشورهای تولیدکننده به کشورهای مصرف کننده رو به افزایش است.
این در حالی است که فعالیت اقتصادی بشر مشکلات زیست محیطی را ایجاد کرده است. در بسیاری از مناطق، کمبود روزافزون آب آشامیدنی وجود دارد، از بین رفتن جنگلها و گسترش بیابانها افزایش یافته، مشکل دفع زبالههای خانگی حادتر از گذشته شده و بیماریهای فراگیر و اپیدمیهای مرزی جدید گسترش یافته است.
افزایش مشکلات اجتماعی، فساد مالی و روابط ناسالم سیاسی و عواقب ناشی از آنها
در عرصه اجتماعی و سیاسی نقش دولت رو به افول و فساد مالی در حال رشد است، از جمله در ایالات متحده و کشورهای اتحادیه اروپا، جایی که شکلهای پنهانی به خود گرفتهاند. احیای روابط قبیلهای، رشد ناسیونالیسم و سیاسی شدن روابط بین ادیان نیز کاملا قابل مشاهده است.
در حوزه بشردوستانه، جهان با عدم تعادل جمعیتی ، فرآیندهای مهاجرت در مقیاس بزرگ روبرو است. براساس برخی تخمینها، تعداد پناهندگان در جهان به تنهایی به رقم 26 میلیون نفر رسیده است.
در مواجهه با چنین مشکلات بیشماری، اکثر مردم خود را محروم و جدا افتاده از مشارکت در جامعه تلقی میکنند. در بسیاری از کشورها ، عدم اعتماد در سیستم انتخاباتی مشاهده می شود و تمایلات برای هرج و مرج و بی توجهی به قانون شدت یافته است. جهان در عرصه روابط بین المللی با نوعی آشفتگی روبروست که با کندی در رشد اقتصادی و ظهور کانونهای جدید تنش همراه است.
وضعیت جهان کنونی ما بسیار پیچیدهتر از گذشته شده است. تنها یک راه نجات وجود دارد و آن متوقف کردن تشدید هیستری در روابط بین الملل و به توافق رسیدن بر سر انجام اصلاحات در ساختارهای سازمان ملل متحد، رهایی از دیکته کردن خواستهها به سایر کشورهاست. در غیر این صورت هیچ کس از بحرانهای آینده جان سالم بدر نخواهد برد، حتی غولهای اقتصادی مانند ایالات متحده و چین.
انتهای پیام/