گرد و غبار بی‌توجهی بر پیکر گلیم نقش برجسته ایلام؛ بازارفروش چالش پیش‌روی تولیدکنندگان
علاوه بر اینکه تولیدکنندگان گلیم نقش برجسته ایلام مورد بی‌مهری قرار گرفته‌اند، نبود یک بازار مناسب جهت فروش محصولات، مشکلات بیمه‌ای و نداشتن بنیه مالی برای تامین مواد اولیه برمشکلات آنها افزوده و کارگاه‌های را در آستانه تعطیلی قرار داده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از ایلام، استان ایلام که قدمتی به بلندای تاریخ کهن ایران و سابقه‌ای درخشان در فرهنگ، هنر و تمدن جهان دارد از دیرباز تاکنون از مراکز مهم تولید صنایع‌دستی از جمله زیراندازهای سنتی بوده و از گذشته دور تا به امروز صنعتگران سخت‌کوش و باذوق ایلامی کوشیده‌اند تا با تولید زیراندازهایی نظیر قالی، گلیم اندیشه‌ها، افکار، ذوق و خلاقیت و درنهایت ایمان خود به خالق هستی و اعتقاد خویشتن به فرهنگ بومی را در قالب محصولی که در عین زیبایی واجد ارزش‌های کاربردی و مصرفی هست بیان دارند.
کلیم نقش برجسته دست بافته‌ای است تلفیقی از گلیم ساده و گره قالی در متن آن است که به‌عنوان مهم‌ترین و اصیل‌ترین صنعت دستی در استان ایلام به‌شمار میرود.
در این نوع خاص گلیم زمینه بافت گلیم و نقوش آن گره کامل قالی است که طبیعتاً بعد از بافت نقوش آن برجسته‌تر از زمینه است. در تهیه گلیم نقش برجسته باید به نکات مهمی توجه داشت از جمله اینکه گلیم نقش برجسته باید سبک‌وزن باشد، هماهنگی رنگ و طرح و تقارن نقوش در بافت بر ارزش‌های هنری آن می‌افزاید، قسمت زمینه گلیم نقش برجسته دارای پودهای بیشتر و متراکم است، گلیم نقش برجسته باید سره نداشته باشد بدین معنی که عرض گلیم از ابتدا تا انتها یک اندازه باشد.
گلیم نقش برجسته ایلام نسبت به دیگر مناطق کشور متفاوت است چرا که بافنده‌ای به نام «سحر چلان‌گر» ساکن روستای زنجیره (از توابع شهرستان چرد‌اول استان ایلام) در قسمتی از گلیم بافته خود موفق به اجرای نقشی برجسته با استفاده از گره قالی میشود که از آن پس زمینه‌ای برای رشد و ترویج گلیم نقش برجسته فراهم می‌آید.
این دست‌بافته که بیش از 4000 نفر را در استان ایلام به خود مشغول کرده است و شهرت ملی و جهانی دارد و در ویترین مغازه‌های 20 کشور جهان جای دارد. در وضعیت موجود با مشکلات عدیده روبه‌رو هستند تولیدکنندگان آن از مسئولان درخواست توجه و اهتمام در برطرف کردن مشکل تولیدکنندگان گلیم نقش برجسته دارند آنان معتقدند که بی‌توجهی به این صنعت موجب تعطیلی برخی کارگاه‌ها شده و ادامه این روند تعطیلی دیگر کارگاه‌ها را نیز تهدید می‌کند.
تولیدکنندگان این صنعت دستی تهیه مواد اولیه برای گلیم نقش برجسته و نبود بازار فروش در استان ایلام، نبود برنامه‌های حمایتی دولت از این صنعت، مشکلات بیمه‌ای تولیدکنندگان و ایجاد شرایط سخت و ناممکن در پرداخت تسهیلات به مشاغل خانگی از موارد بیان شده توسط تولیدکنندگان این صنعت به خبرنگار تسنیم در ایلام است.
تولیدکنندگان مدعی هستند که در جلسه‌ای که برای بررسی مشکلات تولیدکنندگان گلیم نقش برجسته برگزار شده بود اعلام شد کارگاه‌ها باید به تعاونی تبدیل شوند و هفت نفر به عضو این تعاونی اضافه شود، نمی‌توان به‌راحتی هفت نفر را آورد چون که مشکلاتی را به‌وجود خواهد آورد، اگر بناست وامی‌داده شود، همین کارگاه قانونی که بافندگانی را هم دارد ملاک است نه اینکه تعداد هفت نفر تعاونی تشکیل دهند با این شرایط تبدیل به تعاونی برای ما میسر نیست اما به تسهیلات احتیاج داریم.
این تولیدکننده در ادامه گفت: اگر بافندگی به همین منوال ادامه داشته باشد که برای دستمزد ناچیزی برای گلیمی در حد دو الی سه ماه وقت بگذاریم آن دستمزد تا قبل از بازگشت به خانه به اتمام رسیده است.
وی افزود: اگر مشکلات به همین صورت ادامه پیدا کند وضعیت جسمانی با مشکل روبه‌رو میشود و هیچ کدام از بافندگان به فعالیت در این عرصه نخواهند پرداخت.
این فعال صنعت گلیم نقش برجسته ایلامی ادامه داد: پارسال هم تمام‌کارها برای این منظور انجام شد اما وقتی تسهیلات ارائه میشود که اعلام می‌کنند یک روز یا دو روز فرصت دارد و ما در این مدت کوتاه نمی‌توانیم کارهای مقدماتی را انجام دهیم و این‌ها فقط به بهانه است.
عبدالمالک شنبه‌زاده با بیان اینکه این هنر صنعت در سال 67 در ردیف فهرست آثار ملی کشور به شماره 42 به نام گلیم نقش برجسته استان ایلام به ثبت رسیده است اظهار داشت: در استان ایلام چهار هزار و 500 نفر در 52 کارگاه مشغول بافت گلیم نقش برجسته هستند. 50 درصد از افرادی که در حوزه صنایع‌دستی مشغول فعالیت هستند در حوزه تولید گلیم نقش برجسته کار می‌کنند.
مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان ایلام گفـت: سالانه 3400 گلیم نقش برجسته در استان با سرانگشت بافندگان هنرمند ایلامی تولید و روانه بازارهای داخلی و بین‌المللی میشود.
شنبه‌زاده اضافه کرد: در تهیه مواد اولیه به این دلیل که در استان ایلام رنگرزی سنتی نداریم و تولید اقتصادی برای افرادی که در این زمینه فعالیت دارند نداریم و برای تهیه مواد اولیه مجبوریم به شهرهای دیگر از جمله اراک مراجعه کنیم.
وی عنوان کرد: برنامه معاونت صنایع‌دستی این است که مواد اولیه سنتی را در اختیار این عزیزان قرار دهیم.
مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان ایلام افزود: رایزنی‌هایی با برخی تجار خارجی برای بازاریابی متمرکز و فروش بدون واسطه گلیم نقش برجسته تولید شده در استان صورت گرفته است.
ایلام به‌دلیل طولانی بودن پیشینه تولید در صنایع دستی و تنوع رشته‌های استان صنایع‌دستی می‌تواند با برنامه‌ریزی اصولی نقش بسیار مهمی را در راستای کسب درآمد و ایجاد اشتغال ایفا کند، به همین منظور انتظار میرود مسئولان برای برطرف کردن مشکلات پیش‌روی تولیدکنندگان صنایع‌دستی و ترویج و توسعه آن در استان آستین همت را بالا بزنند.
زمانی که حرف به اقدام و نتیجه رسید برای آن جشن بگیرند در غیر این صورت عنوان «در دست اقدام»، «در حال پیگیری» و «به‌زودی» نتیجه‌ای و درمانی برای درد تولیدکنندگان و ایجاد اشتغال و توسعه پایدار نخواهد داشت.
انتهای پیام/891/ح