خطر از هم پاشیدن قالب "مذاکرات آستانه" به‌دلیل اختلافات ترکیه و روسیه
به نوشته رسانه روس عدم دست یابی به نتیجه مشخص در دومین دور از رایزنیهای روسیه-ترکیه درباره اوضاع ادلب، خطر تشدید درگیری‌ها بین ارتش سوریه و ترکیه و از بین رفتن قالب "مذاکرات آستانه" را به همراه دارد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه «کامرسانت»، چاپ مسکو، امروز در تحلیلی نوشته است: روسیه و ترکیه روز دوشنبه دور دوم مذاکرات درباره وخامت اوضاع در ادلب سوریه را برگزار کرده و تلاش کردند تا در شرایط رویارویی مستقیم بین ارتش ترکیه و نیروهای دولتی سوریه در منطقه، به سازشی در این زمینه دست یابند.
این در حالی است که روز دوشنبه ، گزارشات از منطقه، حاکی از تلفات جدید هر دو طرف ترکیه‌ای و سوری بود. مقامات آنکارا خواستار متوقف شدن کامل عملیات نظامی ارتش سوریه در منطقه هستند و تهدید کرده‌اند که ممکن است عملیات نظامی گسترده‌ای را در این منطقه آغاز کنند.
بر اساس اطلاعات رسانه‌های گروهی، تعداد تسلیحات نظامی منتقل شده از ترکیه به سوریه از هم اکنون از حجم تسلیحات درگیر در عملیات‌های قبلی فراتر رفته است. عدم توافق بین مسکو و آنکارا ممکن است به از بین رفتن قالب "مذاکرات آستانه" (با مشارکت سه کشور ضامن صلح در سوریه: روسیه، ترکیه و ایران) و نزدیکی ترکیه به ایالات متحده منجر شود.
مذاکرات مقامات روسی و ترکیه‌ای درباره ادلب هنوز به نتیجه نرسیده است
روز شنبه گذشته، روسیه و ترکیه رایزنیهای دوجانبه برای بررسی اوضاع در ادلب را در آنکارا آغاز کردند. ریاست هیئت نمایندگی روسیه در این مذاکرات بر عهده "الکساندر لاورنتیف" نماینده ویژه رئیس جمهوری روسیه در امور سوریه و "سرگئی ورشینین" معاون وزیر امور خارجه روسیه بود و ریاست هیئت ترکیه‌ای نیز برعهده "سادات اونال" معاون وزیر خارجه ترکیه قرار داشت.
نمایندگان وزارت دفاع، ستاد کل نیروهای مسلح و سرویس‌های اطلاعاتی دو کشور نیز در این مذاکرات حضور داشتند. گفتگوهای طرفین بیش از سه ساعت بطول انجامید. تمرکز این مذاکرات به روی گام‌هایی بود که می توان برای اطمینان یافتن از برقراری صلح در "جبهه‌های زمینی" و پیشبرد روند حل و فصل سیاسی اوضاع در منطقه کاهش تنش ادلب برداشته شود.
"مولود چاوش‌اوغلو" وزیر امور خارجه ترکیه از قبل هشدار داد که اگر مذاکرات ناموفق باشد، ممکن است یافتن راه حل مشکلات به سطح بالاتری ارتقاء یابد. وی دیدار ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان، روسای جمهوری روسیه و ترکیه را رد نکرد.
"دمیتری پسکوف" سخنگوی کاخ کرملین نیز پاسخ داد که "در صورت لزوم" ، چنین نشستی ممکن است برگزار شود، ولی هنوز هیچ برنامه مشخصی در این رابطه وجود ندارد.
روز گذشته، دوشنبه، پس از آنکه هیئت روسی از سفر یک روزه خود به اردن بازگشتند، دور جدید رایزنی‌ها بین مقامات روسیه و ترکیه‌ای برگزار شد. نمایندگان روسیه با "ابراهیم کالین" مشاور رئیس جمهوری ترکیه نیز دیدار و گفت‌وگو کردند. طبق اطلاعات مقامات آگاه نزدیک به مذاکرات، تاکنون هیچ نتیجه‌ای حاصل نشده و مذاکرات باز هم ادامه خواهد یافت.
عدم دست یابی به توافق بین مسکو و آنکارا، "قالب آستانه" - سازوکار مذاکرات سه‌جانبه درباره سوریه بین روسیه ، ترکیه و ایران که در سال 2017 شکل گرفته و تاکنون تاثیر مثبت خود بر روند اوضاع را به اثبات رسانده بود را در معرض تهدید قرار داده است. به لطف همکاری‌های سه کشور ضامن صلح ، امکان یافتن سازش در جبهه زمینی و همچنین دستیابی به پیشرفت هرچند مختصر در عرصه حل و فصل مسائل بشردوستانه و روند اوضاع سیاسی در سوریه حاصل شده است.
آیا ترکیه در رابطه با اوضاع سوریه به سمت آمریکا گرایش پیدا خواهد کرد؟
کشورهای غربی معتقدند که این اتحاد در دست بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه است ، اگرچه ترکیه همچنان به طور فعال از مخالفان سوری حمایت می کند و منافع خاص خود را در سوریه دنبال می کند. مقامات واشنگتن بارها و بارها به لزوم سوق دادن آنکارا به سمت خود اشاره کرده‌اند.
قرار است در تاریخ 12 فوریه (23 بهمن ماه) ، تقریبا بلافاصله پس از اتمام رایزنیهای روسیه و ترکیه ، "جیمز جفری" نماینده ویژه رئیس جمهوری آمریکا در مسائل سوریه ، وارد ترکیه شود. وی همین هفته گذشته گفت که دمشق "بدون کمک روسیه در جبهه نبرد یک هفته بیشتر دوام نخواهد آورد." به گفته وی، «مشکل ما با روسیه این است که علی رغم پیشنهادات زیادی که هر از چند گاهی از روسیه شنیده شده و نشان می دهد که می‌خواهد مفید باشد، این کشور سازنده عمل نمی کند.»
واشنگتن و سایر پایتخت های غربی مسکو را به ممانعت از تحویل کمک‌های انسان دوستانه به سوریه و کشته شدن غیرنظامیان در نتیجه بمباران ادلب توسط هواپیماهای سوری و روسی متهم می کنند. البته روسیه تمامی این ادعاها را رد می‌کند. ولی مسئله قابل توجه اینجاست که دیدگاه آنکارا در این رابطه شبیه به مواضع کشورهای غربی است و با افزایش اختلافات روسیه و ترکیه درباره ادلب، این مسئله بیش از گذشته خود را نشان داده است.
تلاش روسیه برای ادامه حفظ توازن در روابطش با ترکیه و سوریه
در همین رابطه، روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا» نیز در مقاله‌ای با عنوان «هرچه می‌گذرد، مسکو سخت‌تر می‌تواند در روابطش با دمشق و آنکارا، توازن برقرار کند، می‌نویسد: طرف روسی سعی دارد تا با اشاره به مشکلات حل نشده مربوط به حضور عناصر تروریستی در استان ادلب ، عملیات ارتش سوریه در منطقه را توجیه و ضروری ارزیابی کند. در اظهارات رسمی مقامات مسکو، بر لزوم تحقق وعده جداسازی مخالفان میانه روی مسلح از تروریست‌های "هیئت التحریرالشام" (همان جبهه النصره سابق) تاکید می‌شود.
"سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه چند روز قبل درباره وخامت اوضاع کنونی در منطقه ادلب سوریه گفت: «متأسفانه ، در این مرحله ، طرف ترکیه‌ای نتوانسته است دو تعهد مهم برای حل و فصل اساسی مشکل ادلب طراحی شده‌اند را تحقق بخشد. نخستین تعهد- تفکیک مخالفان مسلحی که با ترک‌ها از آنها حمایت می‌کنند از تروریست‌های جبهه النصره یا همان "هیئت التحریرالشام" است و تعهد دوم تهدیدات ناشی از منطقه کاهش تنش ادلب و حرکت صدها تروریستبه سمت لیبی است تا در درگیری‌های کنونی در این کشور شرکت کنند.»
"واسیلی نبنزیا" نماینده دائم روسیه در سازمان ملل نیز در نشست 6 فوریه (17 بهمن ماه) شورای امنیت، خطاب به همتایان غربی خود یادآور شد: «ادلب یک کشور نیست، بلکه یکی از استان‌های کشور سوریه است. نباید آن را از سایر مناطق سوریه جدا کرد. کسانی که در این استان زندگی می‌کنند را نباید "ادلبی" نامید، بلکه شهروندان سوری هستند که گروگان تروریست‌هایی شده‌اند که بخش قابل توجهی از این منطقه را تحت کنترل خود درآورده‌اند.»
ترکیه می‌خواهد به سازشی قابل قبول درباره وضعیت ادلب دست یابد
"آنتون مارداسوف" کارشناس شورای امور خارجه روسیه به این روزنامه گفته است: «ما نمی توانیم درباره درگیری بین مسکو و آنکارا صحبت کنیم، بلکه این مسئله در محدوده همکاری‌های دوجانبه است. با توجه به توافقات قبلی بین دو کشور ، دشوار است که دقیقاً بگوییم که ترکیه بعنوان تهدید بعدی برای سوریه مطرح است.»
به گفته این کارشناس، وعده‌های رسمی آنکارا برای شروع عملیاتی در ادلب و در شمال شرقی سوریه نمی تواند چیزی بیشتر از تقویت مواضع خود برای دستیابی به یک سازش قابل قبول باشد. مرداسوف معتقد است: «این شاهد دیگری مبنی بر این است که موضوع ادلب و شرق رود فرات در مذاکرات بین مقامات مسکو و آنکارا، به هم پیوسته هستند. من واقعاً باور نمی کنم که آنکارا بخواهد دمشق را وادار کند تا از مواضع خویش که در توافق نامه سوچی سال 2018 آمده است، عقب نشینی کند. هرچند اوضاع در منطقه ادلب سناریوی پیچیده دارد.»
این تحلیلگر می گوید: «البته اهداف روسیه مسئله‌ای جداگانه است. از یک طرف ، مسکو در تلاش است تا تعادلی بین روابطش با دمشق و آنکارا برقرار کند و از طرف دیگر، قصد دارد در اقدامات در منطقه ادلب شدت عمل لازم را از خود نشان دهند تا وضعیت در شرق سوریه از وخامت کنونی خارج شود و این مسئله قابل درک است. عدم دستیابی به توافقی مورد رضایت طرف سوری و ترکیه‌ای در این زمینه، ممکن است اوضاع را به مراتب پیچیده‌تر کرده و قربانیان بیشتری از دو طرف بر جای بگذارد.»
انتهای پیام/
