همایون: سینمای ما از منظر «رسانه» خود را به خواب زده است/ هنر در خدمت محتوا است

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، سینما به عنوان پدیده چندوجهی تنها هنر نیست بلکه دارای جنبه‌هایی مانند صنعت و از آن مهم‌تر رسانه است. این مقوله مهم فرهنگی و هنری در سینمای جهان خصوصاً سینمای غرب و هالیوود از منظر رسانه همواره مورد توجه قرار دارد و پیام‌ها و محتواهای گوناگونی در زمینه‌های تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، و حتی ورزشی و در کل تمدن‌سازانه دارد.

در سینمای کشور ما متأسفانه جنبه رسانه‌ای و تمدن‌سازانه آن مورد غفلت قرار گرفته است و تنها برخی از کارگردانان کشور ما در برهه‌هایی از زمان است که با در نظر گرفتن این رسالت مهم سینما، به ساختن فیلم‌هایی با جامعه هدف و پیام‌هایی روشن در زمینه اهلاف کلان کشور و افق و چشم‌انداز ایران اسلامی می‌پردازند.

در برخی از نشست‌های خبری سی‌وهشتمین جشنواره فیلم فجر و مصاحبه‌ها و نقدهای منتشر شده، نسبت به نگاه محتوا محور و بررسی‌های فرامتنی به سینما اعتراض‌هایی از طرف برخی از منتقدین و کارشناسان سینما شد که در آن جنبه‌های هنری صرف سینما باید در نظر گرفته شود. اعتراض‌هایی مانند اینکه سال‌ها است با مباحث محتوایی و فرامتنی به سینما ضربه وارد شده است و سینما هیچ خیری از اینچنین مباحثی ندیده است.

خبرگزاری تسنیم به جهت بررسی این بعد از سینما و نسبت آن با محتواهای ارائه شده در جشنواره فیلم فجر با کارشناسان و منتقدین سینما گفت‌وگوهایی منتشر خواهد کرد که خواهیم خواند.

دکتر همایون استاد رسانه و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) درباره انتقاد به نقد محتوا محور در سینما و ضرورت آن به خبرنگار تسنیم گفت: واقعیت آن است که برخی نقد محتوا محور را در مقابل نقد تکنیکی و هنری می‌دانند و از نگاه نقد محتوا محور به سینما گله‌مند می‌شوند. این موضوع نه تنها در هنر و سینما وجود دارد بلکه در حوزه علوم انسانی و دیگر زمینه‌های اجتماعی نیز نگاه ایدئولوژیک را نقد می‌کنند و می‌گویند که دانش شما ایدئولوژیک است و نباید اینچنین نگاهی حاکم بر سینما و دانش باشد.

اما جواب ما به این نگاه و رویکرد روشن است. سینمای امروز و دیروز جهان سینمایی است که ایده‌ای دارد و بدون ایده و محتوا نمی‌تواند وجود داشته باشد. هیچ فیلمنامه‌نویسی و کارگردانی نیست که ایده نداشته باشد و بگوید که تنها تکینک بر کار او مسلط است.

وی در ادامه بیان کرد: مثل معروفی در سینما وجود دارد که می‌گوید هیچ تابلویی در سینما اشتباهی به دیوار نمی‌خورد. همه فیلم‌ها سناریو دارد اینکه موضوع محتوایی را از دایره سینما خارج کنیم اشتباه محض است. این جهتگیری تاکتیک کسانی است که تنها جنبه تکنیکی را می‌خواهند برای سینما معرفی کنند اما همان فیلم‌ها نیز محتوا و ایده‌های خاص خود را دارند.

دکتر همایون در ادامه به اهمیت جنبه هنری و تکنیکی سینما اشاره کرد و گفت: البته جنبه هنری و تکنیکی در سینما و نقد آن بسیار مهم است و سرجای خودش باید آن را در نظر گرفت؛ اما در عین حال همه‌چیز در خدمت محتوا و کار اصلی با محتوا است و نمی‌شود از آن غافل بود.

این استاد رسانه درباره غفلتی که چه در حوزه مدیران سینمایی با وجود صدها جزوه و کتاب در زمینه محتوا و مسائل محتوایی سینمایی در دفاتر و نهادها و چه در میان هنرمندان وجود دارد اظهار کرد: به نظر من این اتفاق غفلت نیست بلکه تغافل است؛ مدیران ما و برخی از هنرمندان ما خود را به غفلت و خواب زدند.هیچکس نمی‌تواند این مسئله مهم را در سینما فراموش کند و سینما را خالی از جنبه محتوایی و رسانه‌ای آن ببیند.

سازمان‌های ما از نظر اسناد بالادستی دستش  پر است و هیچ مشکلی از این نظر ندارد. اینکه چرا این تغافل رخ داده است را من در ذیل جریان تهاجم فرهنگی می‌بینم که تلاش می‌کند سینما را از جنبه محتوایی به دور کند تا اصل را به هنر بدهد.

همایون درباره محتواهای ارائه شده در سینمای کشور در سالی که گذشت گفت: بیشتر فضای حاکم بر سینمای کشور جدای از فیلم‌های کمدی مبتذل روز ما، به سمت سیاه‌نمایی رفته است و آن را بهانه کرده است برای آنکه کارآمدی نظام را زیر سؤال می‌برد.

وی در پایان درباره شیوه درست به تصویر کشیدن باورها و ارزش‌های ملی و دینی در سینما در لایه‌های فرامتنی که به جنبه هنری آن ضربه نزند گفت: فکر نمی‌کنم اصل رفتن به سمت ارزش‌ها به ماهیت سینما و جنبه هنری آن ضربه بزند؛ همان‌طور که سال‌ها است لابی‌های اسرائیلی ماجرایی را به نام هولوکاست در سینما بیان می‌کنند که به جنبه‌های هنری سینما ضربه نزده است و یا دیگر باورها و محتواهای فرهنگ و سیاست آمریکا که در سینما بیان می‌شود که با ماهیت سینما و جنبه‌های هنری آن در تناسب است.

مسئله ما این است که هنرمندان ما اگر امکانات کافی را از سمت مدیران سینمایی و سازمان‌ها و نهادها داشته باشند، توانایی آن را کاملاً دارند که به زبان هنری مسائل محتوایی و ارزشی را به تصویر بکشند. اما این همکاری و کمک در زمینه‌های دیگر و در خلاف جهت این باورها به کار گرفته می‌شود.

انتهای پیام/