اصفهان| شعائر و عواطف بر تعمیق باورها در برنامه‌های فرهنگی غلبه دارند
رئیس قطب تعمیق باورهای دینی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به غفلت از هدف‌گیری بینش و باورهای مخاطب در برنامه‌های تبلیغی و غلبه شعائر و عواطف بر تعمیق باورها، گفت: امروز نیازمند تجربه خوانی کار میدانی برای رسیدن به تئوری ها هستیم.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، جلسه هم‌اندیشی مبانی و شیوه‌های تربیت دینی کودک و نوجوان از سوی اداره‌کل فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان امروز با حضور مدیران مراکز و نهادهای فرهنگی تعمیق باورهای دینی برگزار شد.
رئیس قطب تعمیق باورهای دینی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در این نشست با اشاره به طراحی نظام برنامه راهبردی مسئله‌محور در دفتر تبلیغات اسلامی، اظهار داشت: از آنجایی که دفتر تبلیغات اسلامی ظرفیت‌های خوبی در آموزش و پژوهش دارد و بخش بزرگی از پشتیبانی حوزه فرهنگ و تبلیغ کشور را بر عهده دارد، با رویکرد جدید دفتر و بر اساس دستور رهبر معظم انقلاب، بنای ما بر مسئله‌محوری قرار گرفته است.
حجت‌الاسلام محمدتقی سبحانی ادامه داد: یکی از موارد مهم در این زمینه بحث ایمان دینی و آفت‌هایی است که آن را تهدید می‌کند که به همین دلیل، قطب تعمیق باورهای دینی و مبارزه با فرق انحرافی در دفتر تبلیغات ایجاد شد و کارگاه‌ها مختلفی در این حوزه برگزار شد و یک مجمع از متخصصان و اتاق‌های فکر متعدد در این حوزه شکل گرفته است.
تشکیل میزهای تخصصی در حوزه باورهای دینی و سبک زندگی
وی افزود: البته قطب‌های دیگری هم در حوزه اخلاق و سبک زندگی، نظام سیاسی اسلام و چالش‌های نظام اسلامی و امثال آن در دفتر تبلیغات ایجاد شده و میزهای تخصصی در این موارد شکل گرفته است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه 6 بخش از حوزه فرق انحرافی در کشور شناسایی شده است، تصریح کرد: برای هر کدام از این 6 بخش، تیم متخصص اتاق فکر در حال فعالیت است و امروز یک پایگاه در کشور برای پاسخگویی به این مسائل و معضلات وجود دارد که مسائل مختلف از سوی دستگاه‌های ذی‌ربط به این پایگاه منعکس می‌شود و مورد بررسی قرار می‌گیرد.
وی ریشه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی و مسائل حوزه اخلاق فردی و سبک زندگی در ایران را در باورهای مردم دانست و بیان کرد: در این زمینه تحقیقات ملی میدانی از سوی دستگاه‌های مختلف در کشور آغاز شده است و نتایج نشان می‌دهد که جامعه در بعد باور و بینش آسیب‌پذیر و آسیب‌دیده است.
سبحانی اضافه کرد: این در حالی است که در دهه‌های گذشته حجم قابل‌توجهی از کار در زمینه باورهای دینی هم به صورت رسمی و هم غیررسمی در کشور انجام شده است و امروز هم انجام می‌شود که بسیاری از این فعالیت‌ها با پشتکار و نگاه جهادی انجام می‌شود و قطعاً آثار و فوایدی هم در جامعه دارد و اگر بگوییم کاری در زمینه باورها و اعتقادات مردم صورت نگرفته است، بی انصافی است.
رئیس قطب تعمیق باورهای دینی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: از دیدگاه قرآن کریم و معارف اهل بیت(ع) نیز پایه شخصیت دینی بر محور ایمان واقعی است و به میزانی که این استواری و استحکام در حوزه بینش و باور انسان باشد، سایر وجوه انسان هم قابل اصلاح خواهد بود.
وی اظهار داشت: باید ببینیم فعالیت‌های دینی و اعتقادی در جامعه تا چه حد مربوط به حوزه رفتاری و شخصیت است و چقدر به عواطف و انگیزه‌ها می‌پردازد و تا چه اندازه نگرش‌ها و بینش‌ها و بنیادهایی که اساس هویت دینی انسان را می‌سازد، هدف گرفته است.
سبحانی افزود: در یک نگاه بسیار سطحی و با یک مقایسه کوچک تقریباً می‌توان گفت آنچه در کشور تحت عنوان برنامه‌های تبلیغی و دینی و فرهنگی انجام می‌شود، متوجه بینش‌ها و نگرش‌ها و هویت دینی و زیرساخت‌های شخصیتی افراد نیست و حتی اگر در ابتدا هم هدف تعمیق باورها بوده است، اما به مرور به سمت شعائر دینی رفته است و حوزه عواطف دینی را هدف قرار داده است و به حوزه تنظیم رفتارهای اخلاقی و شرعی مخاطبان رفته است و یا فضاسازی اجتماعی و محیطی در حوزه دین را فرا گرفته است.
وی بیان کرد: اولین سوالی که باید از فعالان فرهنگی و تبلیغی بپرسیم این است که آیا این تحلیل را قبول دارند یا خیر و سوال دوم که باید از خودمان بپرسیم این است که اگر این تحلیل درست باشد، راه حل چیست و چه باید بکنیم.
عقب‌ماندگی در بازخوانی تجارب کار میدانی در تدوین تئوری‌ها
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: تجربه به ما نشان داده است که حوزه باورهای دینی و فرق انحرافی محدود به حیطه آکادمیک نیست و متأسفانه فرق و مذاهب انحرافی توانسته‌اند کار اعتقادی و باورها را در مواجهه با مخاطب و به صورت میدانی، طراحی و پیگیری کنند. ما هم مدتی است که به این حوزه وارد شده‌ایم و کارهایی در این زمینه صورت گرفته و تجربه‌های خوبی در این مدت در حوزه کار اعتقادی در آموزش و پرورش و رسانه و هنر به دست آمده است.
وی گفت: سوال مهم این است که چگونه می‌توان به الگوها، مدل‌ها، ابزارها و رویکردهای کاربردی و مشخص در مورد تربیت اعتقادی رسید و آیا همین راه‌های موجود کافی هستند و یا اینکه راه‌های جدیدی هم وجود دارند که باید به آنها برسیم.
سبحانی ادامه داد: امروز بیش از آن که در حوزه علمیه و دانشگاه به کار تحقیق در این زمینه بپردازیم، باید ببینیم که در تجربه فعالیت‌های محیطی ما چه اتفاقاتی افتاده و کنش‌گران و مربیان خلاق صحنه عمل ما در همه بخش‌ها به چه تجربه‌ای رسیدند و امروز به تجربه‌خوانی بپردازیم و از این دریچه به تئوری برسیم، نه اینکه از تئوری به عمل برسیم.
وی تصریح کرد: بیشتر مدل‌های تربیتی که در دنیا وجود دارد و ما هم اجرا می‌کنیم، مدل‌های آموزشگاهی یا آزمایشگاهی هستند و بعضاً مدل‌های علمی هستند که تعمیم داده شده‌اند و مهم‌ترین کار امروز ما این است که تجربه‌های میدانی کار اعتقادی در محیط های مختلف را استخراج کنیم.
رئیس قطب تعمیق باورهای دینی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم اضافه کرد: اگر محققی پژوهش خوبی در این زمینه دارد باید آن را در اختیار نهادهای آموزشی و تربیتی قرار دهیم و اگر تجربه خوبی در این زمینه وجود دارد، آن را بازخوانی کنیم و به زبان مناسب در اختیار افراد بگذاریم تا این فرآیند اعتقادی با سرعت گسترش پیدا کند.
وی افزود: سوال سوم این است که آیا خود شما در مطالعات و کار عملی و تجارب خود به ایده‌ها و نظریه‌ها و الگوها در سطوح مختلف رسیده‌اید که بتوان آن را به افراد و مجموعه‌های دیگر ارائه داد و آیا در تجربه معنوی شما چنین ذخیره ارزشمندی وجود دارد که بتوان به آن مراجعه کرد و بتوان یک تیم علمی بالای سر آن قرار داد و این تجربه را به دیگران ارائه کرد یا خیر که البته ممکن است هر کدام از افراد به یک بخش از سوال بپردازند و فعلاً هم هدف ایجاد یک طوفان فکری است.
سبحانی تصریح کرد: قصد داریم در تابستان سال آینده سمینار فشرده چند روزه‌ای با حضور جمعی از مؤسساتی که این تجربه‌ها را دارند و مجموعه‌هایی که در مشهد و قم داریم و با حضور برترین‌ها و همه افراد و دستگاه‌هایی که می‌توانند در این موضوع مشارکت کنند در مشهد مقدس برگزار کنیم تا افراد و نهادها با یکدیگر آشنا شوند و پایه اولیه‌ای برای آغاز این پروژه کلان تربیت ایمانی نسل جدید تشکیل دهیم.
وی اظهار داشت: قصد داریم تا کار اعتقادی را از سنین پایین‌تر و از کودکان و نوجوانان آغاز کنیم و بر این موضوع تمرکز شده است.
رئیس قطب تعمیق باورهای دینی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم گفت: این یک میدان اولیه گفتگو است و قرار است تا یک گروه از افراد متخصص به مؤسسات و نهادهایی که تجربه کار اعتقادی و ایده‌هایی در این زمینه دارند، اعزام شوند و اطلاعات آن ایده را در دبیرخانه «شمیم ایمان» ثبت و ضبط می‌کنند تا در سمینار مشترک مشهد مقدس ارائه شود.
انتهای پیام/165/ ت
