اردوغان در مقابل انتخاب؛ با چه کسی بجنگد و دوست باشد؟
در شرایط درگیری نظامی مستقیم بین نظامیان ترکیه و سوریه در ادلب و اختلاف نظر مسکو و آنکارا در این رابطه، وخامت اوضاع در دستورکار ناتو و آمریکا قرار گرفته و اکنون دیدار آتی پوتین-اردوغان میتواند دورنمای این بحران را رقم بزند.
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه «کامرسانت»، چاپ مسکو، امروز در گزارشی نوشت: کشته شدن دهها نظامی ترکیه در ادلب سوریه در حمله هوایی نیروهای دولتی باعث شده تا خطر بروز یک درگیری جهانی یا "یک رویارویی بزرگ بین المللی" بیشتر مورد توجه یا در واقع نگرانی قرار بگیرد.
پس از آنکه ترکیه خواستار ایجاد منطقه پرواز ممنوع در شمال سوریه شد، کشورهای عضو ناتو یک اضطراری برای بررسی اوضاع تشکیل دادند.
در چنین پیش زمینهای، دو کشتی نظامی ناوگان دریای سیاه برای تقویت گروه کشتیهای روسیه در سواحل سوریه به سمت دریای مدیترانه حرکت کردند که یکی از وظایف آنها مبارزه با تروریستهایی است که بسیاری از آنها از حمایت آنکارا برخوردار هستند.
البته مقامات روسیه تأکید میکنند که قصد جنگیدن با ترکیه را ندارند و در اثبات این مسئله، برنامه ریزی شده تا هفته آینده روسای جمهور دو کشور در مسکو با یکدیگر دیدار کنند.
روز جمعه، آنکارا رسما تأیید کرد که شب جمعه در منطقه کاهش تنش ادلب، 33 سرباز ترک بر اثر حمله هوایی ارتش سوریه جان خود را از دست دادند و دهها نفر نیز زخمی شدند. در حمله تلافی جویانه، وزارت دفاع ترکیه نیز مدعی شد که بیش از 300 نظامی سوری (و در مجموع ظرف کمتر از سه هفته بیش از دو هزار نفر نیروهای طرفدار دولت سوریه) کشته شدند.
وزارت امور خارجه سوریه این آمار را مبالغه آمیز خوانده و طرف ترکیهای را متهم کرد که درصدد "ارتقاء روحیه تروریستهایی است که شکست خوردهاند."
به گفته "خلوصی آکار" وزیر دفاع ترکیه، حملات شب جمعه که باعث مرگ سربازان ترک شد، "علیرغم مبادله دادههای مختصاتی با طرف روسی" اتفاق افتاده است. وی مدعی شد که هیچ گروه مسلح سوری در اطراف نیروهای ترکیه وجود نداشت.
این در حالی است که وزارت دفاع روسیه نیز اعلام کرد که نظامیان ترکیهای که در تاریخ 27 فوریه (8 اسفند ماه) هدف حمله هوایی ارتش سوریه قرار گرفتند، در میان نیروهای مهاجم گروههای تروریستی بودند که نیروهای دولتی سوریه در حال مبارزه با آنهاست، در حالیکه طبق هماهنگیهای انجام شده بین طرف روسی و ترکیهای، آنها نمیبایست در این منطقه حضور داشته باشند.
بعد از ظهر جمعه ، "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه در نشست با اعضای دائم شورای امنیت این کشور وضعیت کنونی در استان ادلب سوریه را مورد بررسی قرار داد.
به گفته "دمیتری پسکوف" سخنگوی کرملین، "حادثه غم انگیز کشته شدن نظامیان ترکیه در شرایطی رخ داد که ارتش سوریه در حال اجرای عملیات نظامی علیه تروریستها بود. وی این نکته را مورد توجه قرار داد که هیچیک از نظامیان ترک در پستهای نظارتی در منطقه ادلب ، که مطابق با توافقات سوچی بین روسیه و ترکیه بوجود آمدهاند، نه تنها زخمی نشدند ، بلکه در معرض خطر هم قرار نداشتند.
پسکوف در عین حال بار دیگر یادآور شد که آنکارا به تعهدات خود عمل نکرده و نظامیان ترکیه باید " فعالیت گروههای مسلح تروریستی" در مطنقه کاهش تنش ادلب را کنترل کنند و "از ادامه اقدامات تهاجمی آنها علیه تاسیسات نظامی روسیه در خاک سوریه جلوگیری کنند" ، ولی این وظیفه هنوز محقق نشده است.
اختلاف در تفسیر وقایع رخ داده در سوریه بین آنکارا و مسکو نخستین بار نیست که رخ می دهد ، اما تاکنون طرفین موفق شدهاند اوضاع را حل و فصل کرده و به توافق برسند، البته این بار تعداد قربانیان خیلی زیاد بود.
"رجب طیب اردوغان" رئیس جمهوری ترکیه ، باید بیش از هر چیز وجهه خود را در مقابل شهروندان کشورش از دست ندهد. در شب جمعه، اعتراضاتی در مقابل دفاتر نمایندگیهای دیپلماتیک روسیه در ترکیه صورت گرفت و تهدیداتی علیه روسها وجود داشت. در این رابطه اقدامات مضاعفی برای تقویت امنیت دفاتر دیپلماتیک این کشور در ترکیه در نظر شده و نیروهای ویژه پلیس ترکیه تأمین امنیت سفارت روسیه را برعهده گرفتند.
در عین حال روز جمعه مشخص شد که دو کشتی نظامی مجهز به موشکهای کروز "کالیبر" متعلق به ناوگان دریای سیاه روسیه، از طریق تنگههای بسفر و داردانل ترکیه عازم دریای مدیترانه شدند تا به ترکیب گروه کشتیهای دائمی نیروی دریایی روسیه مستقر در سواحل سوریه بپیوندند.
ترکیه قصد دارد به هر قیمت از منافع خود در ادلب سوریه دفاع کند
در این رابطه در محافل کارشناسی ترکیه بر این عقیده هستند که مقامات آنکارا در صورت تکرار حملات نیروهای دولتی سوریه، حتی ممکن است تنگه بسفر را به روی کشتیهای نظامی ببندد. به گفته آنها ترکیه منافع روسیه در سوریه را به رسمیت شناخته و سعی نمی کند تا به آنها آسیب برساند. ولی قصد عقب نشینی هم نداشته و به هر قیمتی می خواهد از منافع خود در ادلب دفاع کند، حتی اگر روابطش با مسکو تیره شود.
نشست فوری شورای امنیت نه تنها در روسیه، بلکه در ترکیه نیز برگزار شد و در نتیجه آن تصمیم گرفته شد تا از این به بعد نیروهای وفادار به بشار اسد، رئیس جمهور سوریه به عنوان "اهداف دشمن" تلقی شده و همچنین رایزنیهای مشاورهای با هم پیمانان آنکارا در سازمان ناتو آغاز شود. امکان گفتگوهای لازم در این زمیه با مقامات واشنگتن نیز در نظر گرفته شده است.
در ارتباط با وقایع روز جمعه در منطقه ادلب سوریه، ناتو نیز در سطح سفرا، نشست اضطراری برگزار کرد که البته در نتیجه هیچ تصمیم خاصی گرفته نشده. ولی "ینس استولتنبرگ" دبیرکل پیمان آتلانتیک شمالی گفت که "متحدین ترکیه در ناتو در ارتباط با مرگ سربازان ترک ابراز همدردی میکنند. همچنین خواستار کاهش وخامت اوضاع و بازگشت به رژیم آتشبس در ادلب شد.
مواضع نقش آفرینان جهانی در قبال وخامت اوضاع در ادلب سوریه
در رابطه با نقش ناتو در مناقشه سوریه ، هیچ وحدت نظری بین اعضای این اتحاد وجود ندارد. وزیر امور خارجه لوکزامبورگ گفته است: «تنها چیزی که اکنون می توان گفت، این است که این مشکلی نیست که ناتو باید حل و فصل کند.»
وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرده که در حال بررسی "گزینههایی برای بهترین حمایت ممکم از ترکیه در این بحران" است.
سخنگوی دولت آلمان "حمله به مواضع ترکیه در ادلب " را محکوم کرده و خواستار برگزاری هر چه سریعتر نشست سران چهارجانبه روسیه ، ترکیه ، فرانسه و آلمان شد.
قدرتهای منطقهای نیز درباره این وضعیت بوجود آمده اظهار نظر کردهاند. وزارت امور خارجه ایران قالب مذاکرات سه جانبه آستانه (متشکل از ایران ، روسیه و ترکیه) را برای کمک به حل و فصل اوضاع مناسب دانسته و خواستار برگزاری نشست سران در این قالب شده است.
این در حالی است که در خود آنکارا ، به دیدار دوجانبه بین پوتین و اردوغان امیدوارند. اگر به یاد داشته باشید روز چهارشنبه ، مقامات ترکیه تاریخ و مکان مورد انتظار این اجلاس را اعلام کردند - 5 مارس (15 اسفند ماه) در شهر استانبول.
روز پنجشنبه، سخنگوی کرملین اعلام کرد که ولادیمیر پوتین برای این روز برنامهای برای ملاقات با رئیس جمهور اردوغان یا سفر به استانبول ندارد. البته دمیتری پسکوف شب گذشته و پس از مکالمه تلفنی روسای جمهوری روسیه و ترکیه اطلاعات جدیدی را تایید کرده و گفت که مذاکرات در تاریخ 5 یا 6 ماه مارس برگزار می شود. البته با این تفاوت که ولادیمیر پوتین پیش رجب طیب اردوغان نخواهد رفت، بلکه برعکس ، رهبر ترکیه به مسکو سفر میکند.
بدین ترتیب باید دید پوتین و اردوغان میتوانند بصورت دوجانبه با یکدیگر به توافق برسند یا خیر. در غیر این صورت حل و فصل اوضاع به مذاکرات گستردهتر در قالب مذاکرات آستانه یا گروه چهارجانبه کشیده خواهد شد.
انتهای پیام/