یادداشت| ویژگی‌های حضرت زینب(ع)، گمشدۀ امروز انسان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نام مبارکش توسط پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله انتخاب شد و معنایش نیز «زینت پدر» است. در برخی روایات تصریح شده که این نام از جانب خدای متعال و توسط جبرئیل امین علیه‌السلام به پیامبر ابلاغ شده است. حضرت زینب سلام‌الله‌علیها؛ آری از بانویی سخن می‌گویم که در اوان جوانی و در شهر کوفه به زنان کوفی تفسیر قرآن می‌آموخت. او دختر برترین خوبان عالم یعنی امیرالمومنین علی علیه‌السلام و حضرت زهراء سلام‌الله‌علیها است. او آنقدر در دانش بی‌بدیل بود که امام سجاد علیه‌السلام دربارۀ ایشان چنین فرمود: «عَالِمَةٌ غَيْرُ مُعَلَّمَةٍ فَهِمَةٌ غَيْرُ مُفَهَّمَة».

بیشتر کسانی که در مدح و ستایش اهل‌بیت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله دست به قلم برده‌اند و مطلبی نگاشته‌اند، در مدح حضرت زینب سلام‌الله‌علیها نیز سخن گفته‌اند؛ چه شیعه و سنی و چه آسیایی و اروپایی هر یک به اندازه فهم خود حضرت زینب را ستود‌ه‌اند. ادیبان عرب که در شام ایشان را دیده‌اند و یا خطبه‌هایش را شنیده‌اند، او را زنی فصیح و بلیغ در سخن گفتن می‌دانند. ابن‌حجر عسقلانی که از دانشمندان اهل‌سنت است، حضرت را مجسمه شجاعت و شهامت خوانده و حیرت دیگر مورخان را از این شجاعت و شهامت در چند مورد نقل کرده است که اکنون مجال بیان آنها نیست.

نویسندگان غربی نیز شگفتی خود را در کتب خود از بی‌تأثیر بودن آن همه سختی بر روحیه حضرت زینب سلام‌الله‌علیها بارها ابراز کرده‌اند که بخشی از اینها در کتاب‌های توصیف شخصیت حضرت زینب چاپ شده است. این بانوی بزرگ اسلام دارای ویژگی‌های بسیار برجسته و مهمی است که برخی از آنها گمشدۀ انسان امروز است اما اگر بخواهیم در این کوتاهه نکاتی از آن را بیان کنیم، به چهار مورد اشاره می‌کنم.

اولین ویژگی ایشان عبادت اوست. امروز خیلی از انسان‌ها در غرب و شرق، زندگی خود را بی‌معنا یافته‌اند و گاه هر سرابی را به نام معنویت می‌پذیرند و به سوی آن می‌شتابند و بعد از اینکه عمری را در جهالت بسر بردند، تازه می‌فهمند که ره به‌ خطا برده‌اند؛ حال اینکه نمونه و اسوه معنویت همین جا و در دل تاریخ نهفته است و او کسی نیست جز حضرت زینب سلام‌الله‌علیها.

دومین ویژگی حضرت زینب سلام‌الله‌علیها، پاکدامنی اوست. شاید در نظر اول و به ویژه برای قشر مذهبی این ویژگی حضرت بدیهی به نظر بیاید اما ناگفته ماندن همین بدیهیات باعث شده تا جامعه ما شتاب حرکتش به سمت جامعه علوی را کُند و کُندتر کند. یکی از نکاتی که جامعه ما به خصوص شهرهای بزرگ به آن گرفتار است عنصر بی‌عفتی است که تأمّل در زندگی این بانوی بزرگ می‌تواند راهگشای بسیاری از معضلات و مشکلات باشد.

سومین ویژگی حضرت زینب سلام‌الله‌علیها، علم و دانش ایشان است که مختصری به آن اشاره شد. مکتب امیرالمومنین علی علیه‌السلام و اسلام ناب محمدی که محصولات انسانی‌اش افرادی در شاخص حضرت زینبند، نه تنها عابد و عفیفند که دانشمند و عالمند و دانش‌شان زبانزد عام و خاص است. توجه به ارزش‌های وجودی آن بزرگواران آدمی را به سوی آن ارزش‌های الهی می‌کشاند.

اما یکی دیگر از ویژگی‌های آن حضرت، شهامت و شجاعت ایشان است. زن در الگوی مکتبی اسلام نه قرار است در گوشه و پستوی خانه بماند و نه قرار است کالای خرید و فروش شود، بلکه خداوند مقرر کرده که او تمام تکالیف و اختیارات انسان را ـ منتها در قالبی که خداوند از او خواسته است ـ به انجام برساند و اگر کسی این را خیال‌پردازی خام می‌داند باید در شناخت خود نسبت به حضرت زینب کبری و مادر بزرگوارشان حضرت فاطمه زهراء سلام‌الله‌علیها تلاش بیشتری کند تا تفاوت بانویی که محصول اسلام ناب است با سایر زنان مکاتب را ببیند.

حجت‌الاسلام علیرضا بشیری، مدرس دانشگاه و پژوهشگر مطالعات دینی

انتهای پیام/