شرایط منابع آبی و سدهای خوزستان تا نیمه فروردین‌ماه ۹۹ چگونه خواهد بود؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اهواز، داریوش بهارلویی در جمع خبرنگاران با بیان این که سازمان هواشناسی کشور از ورود سامانه‌های بارشی به تناوب خبر داده است اظهار داشت: نخستین سامانه در تاریخ 25 اسفندماه وارد حوضه‌های آبریز شد که بر اثر آن در 72 ساعت در مجموع 560 میلیون‌ مترمکعب آب وارد مخازن سدهای استان شد که از این میزان 253 میلیون مترمکعب در سدها ذخیره و حدود 300 میلیون مترمکعب نیز رهاسازی شد، ورودی ساعتی در سدهای دز و کرخه در سامانه اول به بیش از 1500 مترمکعب بر ثانیه رسید.

وی افزود: سامانه دوم بارشی از روز 28 اسفندماه وارد حوضه‌های آبریز شده و هم اکنون بر اساس گزارشات، بارش در مناطق مختلف آغاز شده است. برمبنای آخرین داده‌های پیش‌نگری بارش، میزان جریان ورودی آب برای دو هفته آینده در حوضه و سد دز کمتر و در حوضه کرخه افزایش یافته است.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی منابع آب سازمان آب و برق خوزستان عنوان کرد: این تغییرات پیامدهای مخصوص به خود را به همراه خواهد داشت. هم اکنون حجم خالی سدهای استان با احتساب سد سیمره تا تاریخ 27 اسفندماه 6681 میلیون مترمکعب است که سهم سدهای خوزستان 6349 میلیون مترمکعب است.

بهارلویی گفت: این ارقام نسبت به سال گذشته 2650 میلیون مترمکعب بیشتر است که شرایط مناسبی را در مقایسه با سال قبل ایجاد کرده است. در سد کرخه تراز سد 211.27 است که در مقایسه با سال قبل 5 متر بهبود یافته و حجم خالی آن 1274 میلیون مترمکعب و نزدیک به 700 میلیون مترمکعب فضای کنترل سیل بیشتری را در اختیار دارد.

وی خاطرنشان کرد: در عین حال پیش‌بینی ورودی 16 روزه رقم و حجم 1560 میلیون مترمکعب را نشان می‌دهد که تراز این سد را در اواسط فروردین‌ماه به 217 متر با حجم خالی 370 میلیون مترمکعب می‌رساند. این تراز 2 متر بیش از تراز حداکثر قابل قبول بوده و حجم و ترازی پر ریسک در این وقت سال محسوب می‌شود.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی منابع آب سازمان آب و برق خوزستان تاکید کرد: در این مدت خروجی بر مبنای تاب‌آوری رودخانه و حداکثر 450 مترمکعب بر ثانیه است در نتیجه شرایط سیلابی این سد بسیار وابسته به سامانه‌های بارشی خواهد بود که از نیمه دوم فروردین‌ماه  وارد حوضه کرخه می‌شود و به‌نظر می‌رسد در صورت تداوم بارش‌های موثر باید خروجی از 450 مترمکعب برثانیه افزایش یابد.

بهارلویی افزود: میزان افزایش و زمان تداوم آن متناسب با پیش‌بینی‌های بارشی خواهد بود. در حوضه دز علی‌رغم محدودیت‌های موجود فضای خالی این سد با 814 میلیون مترمکعب نسبت به سال گذشته بیشتر شده است ولی میزان خروجی مطمئن در پایین دست رودخانه بین 300 تا 400 مترمکعب برثانیه در تقابل با سال گذشته کاهش یافته که مدیریت آن را سخت‌تر و ریسک سیل را افزایش می‌دهد.

وی بیان کرد: میزان پیش‌بینی حجم ورودی این سد تا نیمه فروردین 1100 میلیون مترمکعب تخمین زده می‌شود که با دبی خروجی بین 700 تا 750 متر مکعب برثانیه که متناسب با تاب‌آوری فعلی این رودخانه است، تراز و حجم آن را به حداکثر میزان مجاز ماه فروردین می‌رساند .در این حالت حجم خالی کنترل سیل سد مذکور 600 میلیون مترمکعب است که دل‌گرم کننده خواهد بود.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی منابع آب سازمان آب و برق خوزستان اظهار داشت: این سد نیز در صورت تداوم بارش های موثر در حوضه‌اش باید منتظر خروجی 1000 مترمکعب برثانیه‌ای باشد ولی قابلیت کنترل یک سیل 5 روزه حدود 800 تا 900 میلیون مترمکعب را همچنان دارد که در این حالت به شرایط پر ریسکی می‌رسد. 

بهارلویی گفت: در حوضه آب‌ریز کارون حجم خالی سدهای زنجیره‌ای به 3500 میلیون مترمکعب می‌رسد که حدود 1300 میلیون مترمکعب نسبت به سال گذشته بیشتر است و اطمینان خاطر خوبی برای مهار سیلاب‌ها در اختیار می‌گذارد و برآورد حجم ورودی 16 روزه این حوضه 1300 میلیون مترمکعب است که موجب می‌شود در نیمه اول فروردین‌ماه همچنان حجم خالی 2500 میلیون مترمکعبی را دارا باشد.

وی عنوان کرد: می‌توان نتیجه گرفت احتمال عدم کنترل سیل در این حوضه بسیار کم بوده و خطری چندانی مناطق پایین دست را تهدید نمی‌کند. از تلفیق شرایط دز و کارون در مورد شهر اهواز به‌عنوان یکی از مهمترین مناطق جمعیتی می‌توان به این نتیجه رسید که دبی عبوری در شرایط اضطراری نیز نباید بیش از 1800 متر مکعب برثانیه شود که تهدیدی برای مناطق پایین دست محسوب نمی‌شود.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی منابع آب سازمان آب و برق خوزستان تصریح کرد: در حوضه مارون که به لحاظ منابع آبی در تنش کم آبی قرار دارد، تخمین زده می‌شود که در نیمه فروردین همچنان 600 میلیون مترمکعب کسری منابع داشته باشد، اگر چه نسبت به شرایط حاضر حدود 100 میلیون مترمکعب از کسری 720 میلیون مترمکعبی فعلی کاسته خواهد شد.

بهارلویی گفت: در حال حاضر پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که رهاسازی آب در حد تاب‌آوری فعلی رودخانه‌ها اگر چه سیلاب‌های ورودی را کنترل می‌‌کند اما شرایط سدهای دز و کرخه را به مقادیر حدی خود نزدیک می‌کند که پرریسک ارزیابی می‌شود و تعادل منابع آبی در نیمه فروردین‌ماه 1399 دارای شرایط شکننده‌ای است که وابسته به میزان بارش‌های بعدی خواهد بود.