تحلیل | پیامدهای ریاست گانتس بر کنست؛ فروپاشی ائتلاف آبی- سفید

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، پس از کش‌وقوس‌های فراوان بر سر ریاست کنست رژیم صهیونیستی بالاخره روز پنج شنبه در جلسه فوق العاده‌ای که کنست رژیم صهیونیستی برای تعیین رئیس جدید تشکیل داد، بنی گانتس با 74 رأی به عنوان رئیس جدید کنست رژیم صهیونیستی انتخاب شد. اگرچه ظاهر این خبر از ریاست موقت بنی‌گانتس بر دو پست کلیدی سیاسی در رژیم صهیونیستی حکایت داشت اما این ریاست نتیجه رایزنی‌ها و توافقاتی بود که تمامی محاسبات قبلی را برهم زد و نه تنها فرصتی دوباره به نتانیاهو داد بلکه ممکن است موجب ضعف جایگاه سیاسی بنی‌گانتس شود.

گانتس چگونه رئیس کنست شد؟

جلسه انتخاب رئیس کنست 23 رژیم صهیونیستی روز پنج شنبه در حالی با حضور اعضای احزاب راستگرا و شخص بنیامین نتانیاهو برگزار شد که یک روز قبل از آن، «یولی ادلشتاین» رئیس لیکودی سابق رژیم صهیونیستی از پست ریاست کنست استفعا داد. این استعفا در پی صدور حکم دادگاه عالی رژیم صهیونیستی مبنی بر دادن مهلت 48 ساعته به «ادلشتاین» برای برگزاری جلسه انتخاب رئیس جدید کنست صورت گرفت. به رغم آنکه احزاب راستگرا پس از صدور حکم دادگاه عالی، اعلام کرده بودند جلسه انتخاب رئیس جدید را تحریم خواهند کرد اما ظاهراً براساس توافقات پنهانی که بین نتانیاهو و گانتس صورت گرفت، در این جلسه حضور یافتند و آراء خود را به نفع گانتس ارائه کردند.

بدین ترتیب گانتس با 74 رأی موافق، 18 رأی مخالف و28 رأی ممتنع به ریاست کنست رژیم صهیونیستی انتخاب شد. این 74 رأی حاصل 58 رأی راستگرایان به اضافه 15 رأی حزب گانتس موسوم به امنیت برای اسرائیل و 1 کرسی حزب گیش به ریاست «اورلی لِوی» بود.

توافق گانتس و نتانیاهو برای تشکیل دولت وحدت اضطراری

این ریاست و رأی راستگرایان به گانتس که نوعی چرخش در نگاه آنها محسوب می‌شود حاصل توافق شبه نهایی گانتس با نتانیاهو برای تشکیل دولت وحدت اضطراری بود. دولتی که به پیشنهاد نتانیاهو و به بهانه وضعیت بحرانی به وجود آمده ناشی از شیوع کرونا قرار است تشکیل شود.

گانتس که با حضور در چنین دولتی مخالفت کرده بود این بار اعلام کرد به خاطر وضعیت بحرانی ناشی از کرونا در این دولت شرکت خواهد کرد. او با انتقاد از کسانی که از ائتلاف او در این شرایط جدا شده‌اند (به طور مشخص موشه یعلون و یائیر لاپید) گفت اولویت او در حال حاضر منافع رژیم صهیونیستی است و به همین دلیل در این دولت شرکت می‌کند.

پیامدهای ریاست گانتس بر کنست و تشکیل دولت اضطرارای

با توافقی که بین بنی‌گانتس و نتانیاهو به وقوع پیوست و براساس آن ابتدا گانتس به ریاست کنست رسید و پس از آن قرار است دولت اضطراری با حضور بنی گانتس و نتانیاهو شکل بگیرد چینش‌های سیاسی موجود برهم خواهد خورد و پیامدهای آن، آینده سیاسی رژیم صهیونیستی را تغییر خواهد داد.

از بین رفتن ائتلاف آبی- سفید

مهمترین پیامد حضور بنی‌گانتس در ائتلاف دولت وحدت اضطراری، از بین رفتن ائتلافی بود که از 15 ماه قبل شکل گرفته بود. کسانی که با گانتس در ائتلاف آبی- سفید همراه شده بودند مجموعه‌ای از دیدگاه‌های متضاد بودند که یک نقطه مشترک با هم داشتند و آن هم حذف نتانیاهو بود. هم پیمانان گانتس معتقدند نتانیاهو در حال حاضر در نقطه ضعف قرار گرفته است و باید تا حذف کامل آن مقابله با او را ادامه داد تا جایی که کاملاً حذف شود. اما گانتس، منافع رژیم صهیونیستی را در بحران کرونا در اولویت قرار داد و مبارزه با نتانیاهو را به بعد از پایان کرونا موکول کرد اما همپیمانان او معتقد بودند باید در این نقطه نیز مقابله با نتانیاهو را در اولویت قرار دهند لذا هنگامی که او وارد ائتلاف با نتانیاهو شد از او جدا شدند.

با ائتلاف گانتس و نتانیاهو، یائیر لاپید و موشه یعلون رسماً خروج خود را از ائتلاف آبی- سفید را اعلام کردند. این دو نفر کسانی بودند که پیش از این هم پیمان و عضو لیکود بودند اما به دلیل اختلافاتی که با نتانیاهو پیدا کردند علیه او به ائتلاف آبی- سفید پیوستند. حزب کار هم که رقیب سنتی راستگرایان و لیکود محسوب می‌شود و با همین انگیزه وارد آبی- سفید شده بود، از جمع هم پیمانان گانتس خارج شد. فهرست مشترک عربی هم که با 15 کرسی بهترین نتیجه انتخاباتی خود را به دست آورده است صرفاً با نگاه مقابله با نتانیاهو به ائتلاف آبی- سفید پیوسته بود طبیعی بود که در کنار گانتس نماند.

حالا این ائتلاف از بین رفته است و گانتس با 15 کرسی  حزب «گیشر» به ریاست اوری لِوی را با 1کرسی در کنار خود دارد. گابی اشکنازی با او همراه است و حزب کار هم با کمک اورلی لوی به گانتس پیوسته است و 6 کرسی خود را در کنار گانتس قرار داده است. در مقابل یائیر لاپید و موشه یعلون با 18کرسی خود را به عنوان ائتلاف آبی- سفید اعلام کرده اند. در حقیقت با اقدام گانتس، آبی- سفید به 4 تکه کاملاً جدا تقسیم شده است.

فرصت یافتن دوباره نتانیاهو

پس از همراهی گانتس با نتانیاهو که ظاهراً موقتی و برای عبور از بحران کرونا است، نتانیاهو فرصتی دوباره می‌یابد. نتانیاهو با 58 کرسی راستگرایان عملاً توان تشکیل کابینه را نداشت و عملاً عمر سیاسی‌اش در حال پایان یافتن بود. اما حالا با حضور گانتس در کنار نتانیاهو در شرایط کنونی به نظر می رسد او با 74 کرسی امکان قدرت گرفتن را پیدا کرده است. کما اینکه براساس نوشته رسانه‌های رژیم صهیونیستی، قرار است در این دولت نتانیاهو نخست وزیر باشد و گانتس به عنوان معاون نخست وزیر، همان اختیارات نخست وزیر را داشته باشد و با حفظ سمت وزارت خارجه را نیز اداره کند. در کنار اینها گابی اشکنازی به جای نفتالی بنت، به وزارت جنگ برود و نفتالی بنت به وزارت آموزش و پرورش منتقل شود . کما اینکه قرار است یسرائیل کاتص از وزارت خارجه به وزارت دارایی برود. در کنار این وزارتخانه‌های دادگستری و اقتصاد در دست حزب گانتس باقی بماند و بقیه وزارتخانه‌ها در اختیار احزاب راستگرا باشد چنانکه آریه درعی وزیر کشور و یعقوب لیتسمن وزیر بهداشت باقی بماند.

مجموع این تغییرات حکایت از این دارد که نتانیاهو در رأس قدرت باقی می ماند.

حذف رقیب نتانیاهو

یکی از نتایج مهم پیوستن گانتس به نتانیاهو، این است که رقیب اصلی نتانیاهو حالا از هم پاشیده است و دیگر وجود خارجی ندارد. ائتلاف آبی- سفید با وضعیتی که در حال حاضر پیدا کرده دیگر رقیبی قابل توجه محسوب نمی‌شود چرا که تنها 11 کرسی را در اختیار دارد. بعید به نظر می رسد این ائتلاف پس از این دوره دوباره در کنار هم جمع شوند و همان وضعیت قبلی را به وجود آورند.

تضعیف جایگاه سیاسی بنی‌گانتس

بنی گانتس با انتخابی که انجام داد به نوعی به هم پیمانان خود پشت کرد و به نوعی اعتبار سیاسی خود را بین آنها از دست داد. لذا بعید به نظر می رسد هم پیمانان قبلی گانتس در ائتلاف آبی- سفید به او اعتماد کنند و در کنار او جمع شوند. از این حیث جایگاه گانتس در میان سیاسیون رژیم صهیونیستی دچار ضعف شده است و ممکن است حتی تا پایان یافتن عمر سیاسی وی پیش برود.

احتمال تقویت جایگاه مردمی گانتس

با اقدامی که گانتس انجام داد و توجیهی که در رسانه‌ها آن را اعلام کرد به نظر می‌رسد در عرصه اجتماعی محبوبیت بیشتری یابد. او در رسانه‌ها اعلام کرد به رغم میل و مواضع قبلی‌اش منافع رژیم صهیونیستی را در اولویت قرار می‌دهد و به همین دلیل تصمیمی مخالف مواضع خود اتخاذ می‌کند. این دیدگاه در میان جامعه رژیم صهیونیستی او را به عنوان شخصیتی که منافع رژیم را بر منافع فردی و حزبی اولویت می‌دهد مطرح کند و احتمالاً محبوبیت وی را بیافزاید. اما باید دید آیا این وضعیت می‌تواند باعث برتری وی در افکار عمومی بر نتانیاهو شود یا نه؟ آیا نتانیاهو اجازه این مسئله و فرصت آن را به گانتس خواهد داد؟

به طور کلی با موافقت گانتس برای تشکیل دولت اضطراری و پیوستن او به نتانیاهو رقیب اصلی نتانیاهو از عرصه رقابت خارج شده است و فرصتی دوباره به نتانیاهو داده شده است اما ممکن است این مسئله موجب محبوبیت بیشتر گانتس شود. همه اینها حکایت از این دارد که تمام چینش‌ها در وضعیت کنونی برهم خورده است و باید منتظر تغییراتی در عرصه سیاست داخلی بود.

انتهای پیام/