تلویزیون فقط نباید کودکان را سرگرم کند!/ روایت برنامه‌ساز قدیمی از آموزشِ تلویزیون در زمان جنگ
پروین شمشکی که او را به صندوقچه اسرار کودک و نوجوان می‌شناسند و مجموعه عروسکی «الستون و ولستون» که در خاطره‌ها مانده است. او تأکید دارد که ایجاد جنبه‌های سرگرمی و تفریحی فقط کافی نیست، باید به سمت آموزش و تأثیرگذاری در حوزه کودکان برویم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سال‌ها در تلویزیون مسابقات مختلفی برای نوجوانان و برنامههای مختلفی را به مرحله تولید رساند تا جایی که لقب صندوقچه اسرار کودک و نوجوان را به او داده‌اند، پروین شمشکی حدود چهل سال از عمر خودش را وقف کودکان و نوجوانان کرد و ژانری از برنامه نیست که او برای کودک و نوجوان تلویزیون، تولید نکرده باشد. برنامه‌هایی همچون جنگ 20، مسابقه هوشیار و بیدار، مسابقه 1+5، مسابقه تصویرها، مسابقه برنده به‌جا، مسابقه گل‌واژه‌ها، مجموعه نمایشی خاله‌جون کوکب و غنچه، مجموعه نمایشی مثل زندگی، برنامههای ورزشی و سری نمایش‌های مربوط به اعیاد گوشه‌ای از تولیدات تلویزیونی پروین شمشکی به‌شمار می‌رود.
او در خصوص برنامههای کودک تلویزیون به خبرنگار خبرگزاری تسنیم، گفت: امروز برنامههای کودک با جیغ و سوت و هورا ساخته می‌شوند فقط جنبه سرگرم‌کردن کودکان را درنظر می‌گیرند؛ اما در گذشته که ما کار می‌کردیم خیلی به فرهنگسازی و آموزش بچه‌ها اهمیت می‌دادیم. سعی‌مان بر این بود که نتیجه مثبت بگیریم که ببینیم برنامه‌مان موثر واقع شده یا خیر. سعی می‌کردیم با آموزش‌های غیرمستقیم بیشتر مطالب آموزشی را برای کودکان تولید کنیم. طبیعتاً ساخت اینگونه برنامه‌ها مستلزم این است که نیاز بچه‌ها را با تحقیق و مطالعه بفهمیم چیست و بعد از تحقیق برای نوع ساخت برنامه تأمل و سپس تولید کنیم.
وی افزود: در گذشته برای ساخت برنامه‌ها و مجموعه‌های نمایشی کودکان، وقت میگذاشتیم؛ همیشه به بچه‌ها قبل از بزرگترها اهمیت می‌دادیم و امروز بودجه‌های زیاد را به کارهای بزرگترها اختصاص می‌دهند. اما ما کسانی بودیم که از ذهن و جان خودمان مایه میگذاشتیم. سعی می‌کردیم آنچه تولید می‌کنیم و روی آنتن می‌رود توجه مخاطب را جلب کند. آن پیام و هدفی که برای برنامه‌سازی داشتیم بتوانیم القا کنیم.
شمشکی تأکید کرد: اگر برنامه‌ای را تولید می‌کردیم در ادامه‌اش می خواستیم گروه پژوهش تلویزیونی برای برنامه‌هایی که مدت‌های مدیددی تکرار می‌شود حتی پژوهش و تحقیق می‌کردند برخی از برنامه‌ها مثل مسابقه "هوشیار و بیدار" و برنامه‌هایی مثل "کلاه قرمزی" صددرصد بیننده داشت. من فکر می‌کنم الان نسبت به آموزش و فرهنگسازی کم‌‌توجه شده‌اند و صرفاً پرداختن به جنبه سرگرمی و تفریحی بچه‌ها کافی نیست. در خلال این برنامههای شادی و سرگرم‌کننده که درست میکنند نکات مهمی به بچه‌ها آموزش بدهند و ان‌شاءالله با ساختن برنامههای مناسب، فرزندان خوبی تحویل جامعه بدهیم.
وی با اشاره به اینکه "کلاه قرمزی" و "الستون و ولستون" را دوست دارم، خاطرنشان کرد: وقتی از من سؤال میکنند کدام کارهایم را بیشتر دوست دارم شاید به نام "الستون و ولستون" و "کلاه قرمزی" برسم. کار کلاه قرمزی و پسرخاله را با کاری تحت عنوان "صندوق پست" در شبکه 1 آغاز کردیم. تهیه‌کننده آن برنامه‌ها بودیم و فکر و ایده‌اش را تحت این عنوان به شبکه بردیم.
شمشکی با اشاره به اینکه اسپانسر همه کارها را خراب کرد، افزود: آن موقع با حقوق‌مان کار می‌کردیم و پرداختی دست ما بود و امروز اسپانسر همه این کارها را خراب کرده است. وقتی که سازمان صداوسیما بودچه ندارد و مشکلات مالی وجود دارد. مخاطب برخی از برنامههای کودکانه فقط کودک و نوجوان نیستند و بیشتر بزرگسالان طرفدارش هستند. برای کودکان قابل فهم نیست؛ پرسوناژهایی که به "کلاه قرمزی" اضافه شدند بزرگسالان را سرگرم می‌کند. ممکن است هدف‌شان هم بزرگترها و هم کوچکترها باشد اما تحت عنوان یک برنامه برای کودکان نیست.
این تهیه‌کننده و برنامه‌ساز قدیمی تلویزیون در پاسخ به این سؤال که کودک و نوجوان امروز نیازمند چه برنامه‌هایی است، تأکید کرد: خودتان می‌دانید با پیشرفت تکنولوژی و شبکه‌های مجازی امروز کودکان را هم با لپ‌تاپ و بازی‌های رایانه‌ای و تماشای انیمیشن‌های خارجی سرگرم میکنند. و البته توقع‌شان هم از برنامه‌ها و سریال‌های ایرانی کودکانه بالاتر رفته ست. طبیعتاً برنامههای قدیمی بچه‌های الان را راضی نمی‌کند و باید با حساسیت، دقت و تحقیقات بیشتر و کارهایی که مورد توجهشان قرار بگیرد تولید و برنامه ساخته شود. باید برنامه‌هایی بسازند همه پیام داشته باشد.
او درباره کودکان در مواجهه با کرونا، اشاره کرد: نکات بهداشتی را گوشزد کنید، بچه‌ها نترسند و به خانواده‌ها آموزش دهند. این هراس را به بچه‌ها منعکس نکنند و بترسند. همین دلهره‌ای که ایجا می‌شود برای سلامتی‌شان خطرناک است. نباید فضایی را فراهم کنیم که پا به پای بزرگترها، اخبار مرگ و میر را بشنوند و تلویزیون هم باید شرایطی را برایشان فراهم کند که به فراخور سن‌شان برنامه سرگرم‌کننده ببینند.
شمشکی با اشاره به اینکه بچه‌ها نباید احساس کنند مهدکودک‌شان را از دست داده‌اند، توضیح داد: من نوه‌ام را می‌بینم که به او نقاشی و کاردستی یاد می‌دهیم. خلاقیت و نوآوری را باید در این قشر زنده کرد. بچه‌ها نباید احساس کنند که مهد کودک‌شان را از دست داده‌اند. این بچه با این سطح فکر و اندیشه بزرگتر شود این نکات آموزشی را به دیگران هم انتقال می‌دهد. بچه را با ساخت برنامه و تربیت درست باید به سمت بازی‌های فکری و تحرک ببریم نه این همه مشغولیت در فضای مجازی!
وی در خصوص برنامه‌سازی آموزشی مثل زمان جنگ، گفت: الان که در تلویزیون آموزش از راه دور داریم و با پویانمایی و قالب‌های دیگر در تلاشیم برای این مخاطب سرگرمی توأمان با آموزش و فرهنگ داشته باشیم. یاد زمانی می‌افتم که جنگ بود و در استودیو ضبط می‌کردیم و مسابقه "هوشیار و بیدار" را می‌ساختیم. خودمان را آن زمان که موشک به هر منطقه اصابت می‌کرد و این شرایط بحرانی را لمس کرده بودیم موظف می‌دانستیم هم مردم را سرگرم کنیم و هم از رسالت آموزشی و تربیتی‌مان دور نشویم.
انتهای پیام/