گزارش | روایتی از ۷۷ سال نوکری مداح انقلابی خراسان/ نوای "حاج محمود اکبرزاده" هیچگاه خاموش نمی‌شود+ تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، حاج محمود اکبرزاده شخصیت نام‌آشنایی برای مردم مشهد و کشور و به ویژه برای جامعه مداحان است؛ مردی که نوایش همواره گرم بود و در هر مجلسی که حضور پیدا می‌کرد گل سرسبد بود و جمع زیادی از حضورش تلمذ می‌کردند.

مشیت الهی بر این قرار گرفته بود که در این روزها، حاج محمود اکبرزاده از میان ما برود اما قطعا یاد و خاطر این مرد بزرگ و این پیرغلام اهل بیت(ع) تا ابد در اذهان باقی خواهد ماند.

مردی که به گفته خودش متولد محله نوغان بود؛  از سال 1320 بعد از فوت پدر مرحومش کار نوحه‌خوانی را آغاز کرد و با پای برهنه در محله نوغان نوحه خوانی می‌کرد و این نوحه خوانی تا روزهای اخیر و در کهولت ایشان نیز ادامه داشت.

همه هم‌دوره‌ای‌ها و شاگردان این مرد بزرگ از حافظه قوی این پیرغلام حسینی می‌گویند؛ مسئله‌ای که خود مرحوم اکبرزاده نیز در مصاحبه با تسنیم خراسان رضوی به آن اذعان کرده بود:

«در دوران جوانی حافظه‌ قوی در حفظ اشعار داشتم به‌گونه‌ای که در جشن 14 قرن بعثت که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در تهران برگزار شد قصیده پیام را که 273 بیت بود در مسیر یزد تا تهران حفظ کردم. دارای پنج فرزند هستم که یکی از فرزندانم به رحمت خدا رفته اما چهار فرزند دیگرم کنار حرفه خود کار مداحی را ادامه داده‌اند اما مداحان حرفه‌ای نیستند.»

ت

دغدغه‌اش همیشه آموزش بود و اینکه مداحان جوان امروز راه مداحان گذشته را ادامه دهند و در این زمینه می‌گفت:

در دوران پهلوی و زمانی که من کار مداحی را آغاز کردم تعداد هیئت‌ها بسیار کم بود به‌گونه‌ای‌که در مشهد تنها 10 تا 15 هیئت فعالیت می‌کرد و در هر هیئت چند نفر سالمند به نوحه خوانی می‌پرداختند.

وضعیت هیئت‌های زمان حال به‌هیچ‌ عنوان قابل مقایسه با قبل از انقلاب نیست و تغییراتی 180درجه‌ای داشته، نوع مداحی‌ها هم به‌شدت تغییر کرده به‌گونه‌ای که در آن زمان مداحان اشعار را حفظ می‌کردند اما الآن مداحان اشعار را از روی کاغذ می‌خوانند.

«در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی مداحان اشعار را از منابع معتبری همچون خزائن الاشعار، جودی و دیوان صامت بروجردی برای مخاطب می‌خواندند و در سال‌های بعد نیز مداحان اشعاری از دیوان فؤاد برای مداحی انتخاب می‌کردند که اشعار این دیوان از جمله اشعار به‌روز بود. آن زمان تنها سه هیئت بزرگ با سرپرستی مرحوم غلامرضا آذر، سراج، نجاتی و هاشمی فعالیت می‌کردند و مثل حالا نبود که تنها چیزی حدود 2000 هیئت مذهبی در مشهد به ثبت رسیده است.»

این پیرغلام حسینی چندین بار نیز در مشهد و تهران به محضر مقام معظم رهبری رسیده بود و در حضور ایشان نیز به شعرخوانی پرداخته بود. مرحوم اکبرزاده در مورد این دیدارها نیز عنوان کرده بود:

«دیدارهای متعددی با مقام معظم رهبری داشته‌ام، چه در زمان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و چه در دوران ریاست‌جمهوری ایشان و چه در زمان رهبری ایشان؛ سرلوحه فعالیت‌ مداحی‌ها باید توجه به توصیه و صحبت‌های مقام معظم رهبری باشد.

مهمترین آسیب‌هایی‌ که مداحی امروز را تهدید می‌کند مسائلی همچون چشم و هم‌چشمی و شورخوانی است که در این رابطه مقام معظم رهبری چندین بار نسبت به رفع این آسیب‌ها نکات و توصیه‌های مختلفی داشته‌اند. ما با شعرهای جدید و نوآوری مخالف نیستیم بلکه با تحریف و بزرگ نمایی در اشعار مخالفت داریم.»

دیدار مداحان اهل بیت (ع) با مقام معظم رهبری -1393

پیشکسوتی مرحوم اکبرزاده مسلم بود

محمدجواد غفورزاده متخلص به (شفق) در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در مشهدمقدس با اشاره به ویژگی‌های مرحوم اکبرزاده اظهار داشت: مشخصا ایشان اولا سال‌های سال بود که مداحی می‌کردند و بیشتر از 60 سال ایشان در رشته مداحی حسن سابقه داشتند.

وی افزود: مشخصات ایشان را شاید کمتر کسی از سوی مداحان داشته باشد؛ یکی از مشخصات ایشان این بود که حتی تا همین اواخر شعر از روی کاغذ نمی‌خواندند و از حافظه خود بهره می‌گرفت و قصاید 200 بیتی را بعضا از حفظ می‌خواندند.

غفورزاده خاطرنشان کرد: مرحوم اکبرزاده علاقه بسیاری به ادبیات داشتند و میزان مطالعه ایشان در ادبیات آئینی بیشتر از حد متعارف برای یک مداح بود.

وی گفت: ایشان چند اثر مکتوب نیز از خود برجای گذاشتند که بیانگر عمق مطالعاتی و تعمق ایشان در حوزه ادبیات به ویژه ادبیات آئینی بود؛ کتاب حسین(ع) پیشوای انسانها متعلق به ایشان بود که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به چاپ رسید و یا کتاب دیگری با نام فاطمه(س) گلگونه عفاف از سوی ایشان منتشر شد که کتابی بسیار حساب شده است.

پیشکسوت شعر آئینی کشور تصریح کرد: در همان زمان و به واقع در دهه اول و یا دوم انقلاب کتاب دیگری از ایشان با عنوان نغمه‌های پیروزی از سوی ایشان منتشر شد که محوریت آن اشعاری در مورد امام زمان(عج) بود و این کتاب‌ها همگی بیانگر عمق مطالعاتی و علاقه وافر مرحوم اکبرزاده به حوزه ادبیات آئینی بود.

شفق ادامه داد: علاقه زیادی به این حوزه داشتند و در محافل بسیاری نیز حضور داشتند و در شعر و کار مداحی صاحبنظر بودند و پیشکسوتی ایشان نیز مشخص بود و در جلساتی که شرکت داشتند همه دوستان و مداحان از نظریات ایشان بهره می‌بردند.

وی گفت: نگارش ایشان به همان سال‌های قبل بازمی‌گردد و برخی به چاپ‌های بالایی نیز رسید و کتب در عرصه نظم و نثر بود؛ مقدمه یکی از کتب ایشان یعنی حسین(ع) پیشوای انسانها را استاد محمدرضا حکیمی نوشته بودند و ذاتا ایشان به این واسطه مداح متفاوتی بودند.

پیشکسوت شعر آئینی کشور تاکید کرد: ایشان ارادت ویژه‌ای نیز به اهل بیت(ع) داشتند و تا جایی که بنده اطلاع دارم رهبر معظم انقلاب نیز لطف خاصی به ایشان داشتند.

غفورزاده بیان کرد: پیام تولیت آستان قدس رضوی نیز بیانگر اهمیت بالای ایشان در این حوزه است و تمام اینها به علایق هنری و ادبی ایشان در ضمن مداحی بازمی‌گشت و روش ایشان روش خاصی بود و خیلی از مداحان از ایشان پیروی کردند.

وی ادامه داد: امثال آقای خوش‌‌چهره و ماهرخسار و یا چهره‌های دیگری که ممکن است امروز حضور نداشته باشند از سبک و سیاق ایشان بهره می‌گرفتند؛ ایشان در انجمن‌های زیادی حضور می‌یافتند و ویژگی بارز ایشان این بود که در این محافل از نظریات دیگران بهره می‌گرفتند و نظرات خود را نیز ابراز می‌کردند.

این پیشکسوت شعر آئینی خراسان با اشاره به اینکه چندین بار به صورت مشترک با ایشان خدمت مقام معظم رهبری در تهران و مشهد رسیدیم گفت: یکی دو بار در منزل راشد یزدی در مشهد حضور داشتیم و مقام معظم رهبری نیز تشریف آوردند و یکی دو بار نیز برای کنگره در تهران حاضر بودیم که محضر مقام معظم رهبری نیز می‌رسیدیم.

غفورزاده تاکید کرد: در جلسه مشهد پس از پایان شعرخوانی و انتهای مجلس، قاب‌هایی خطاطی شده از شعر معروف مقام معظم رهبری «دلبسته یاران خراسانی خویشم» به حاضران اهدا شد و مرحوم اکبرزاده نیز این قاب را دریافت کردند و در آن جلسه مقام معظم رهبری این شعر را خود نیز قرائت کردند.

وی گفت: ایشان در مجالس زیادی حاضر می‌شدند و بعضا خود نیز اجرای برنامه‌ای داشتند.

مراسم افتتاحیه مجمع شاعران اهل بیت(ع)- 1391

گوهری که از دست رفت

کاظم غلامشاهی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در مشهدمقدس در مورد ویژگی‌های مرحوم اکبرزاده اظهار داشت: ایشان پیرغلامی بودند که از ابتدا تا انتها، خط خود را از ولایت جدا نکردند، زخم زبان نیز شنید اما میدان را خالی نکرد و در شعر نیز تبلور عجیبی داشت.

پیرغلام حسینی بیان کرد: یادم است روزی در مجلس پیرغلامان در اردبیل بودیم، یکی از بزرگان تهران سخنرانی کرد و حاج آقای اکبرزاده نیز حضور داشت و وقتی چشمش به آقای اکبرزاده افتاد گفت شما اینجا بودید و من سخنرانی کردم؟

وی ادامه داد: ایشان جزو نخبگان عرصه مداحی بودند و حافظه عجیبی در حفظ اشعار داشتند و 100 بیت شعر را برای مثال در یک نیم روز از حفظ می‌کردند.

پیرغلام حسینی عنوان کرد: مرحوم اکبرزاده در شعرشناسی تبلور عجیبی داشت و بسیار عالی بود و گوهری بود در مشهد که از دست رفت.

وی با اشاره به ارادت ویژه مرحوم اکبرزاده به اهل بیت(ع) بیان کرد: بنده 52 سال است که در این وادی هستم، مداحی خصوصیات عجیبی دارد؛ اگر مداح خودش بخواند و گریه کند تاثیر زیادی دارد و مرحوم اکبرزاده این گونه بودند؛ از نظر «مقتل شناسی» و صحیح خواندن نکات بارزی داشتند.

غلامشاهی عنوان کرد: از خصوصیات دیگر ایشان این بود که برای پول جایی نمی‌رفت و مداحی را برای پول دنبال نمی‌کرد.

جای خالی ایشان همیشه احساس خواهد شد

احمد واعظی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در مشهدمقدس با اشاره به فوت مرحوم حاج محمود اکبرزاده اظهار داشت: در مورد مرحوم اکبرزاده حرف و ناگفته زیاد است اما کارنامه ایشان بسیار بارز است؛ حاج محمود اکبرزاده همه سالیان نوکری را نوکری اهل بیت(ع) و اباعبدالله(ع) کرد و تغییری نداشت.

واعظی بیان کرد: ایشان در میان تمامی طیف‌های مردم همان حاج محمود اکبرزاده بود و هیچ تغییری در طول سالیان نکرد. ایشان همواره سعی در درست انجام دادن کار از حیث خواندن و یا از حیث انتخاب مطلب و مقاتل و روضه‌ها داشت.

وی ادامه داد: ایشان پیر این وادی بود و جایگاه ویژه و ممتازی داشت؛ در مجلسی که ایشان حضور نداشت قطعا جای خالی ایشان احساس می‌شد و قطعا در آینده نیز جای خالی محمود اکبرزاده در مشهد به صورت ویژه و در کشور احساس خواهد شد.

واعظی بیان کرد: حاج محمود اکبرزاده را نمی‌توان در چند کلمه و به صورت خلاصه تعریف کرد اما ایشان پیرغلامی با سابقه طولانی بود که از کودکی وارد این این وادی شده بود.

انتهای پیام/281/ ع