یادداشت| کرونا و سرنوشت حزب حاکم ترکیه

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ شیوع گسترده و شتابان ویروس کرونا در ترکیه تاکنون جان بیش از یک هزار نفر از شهروندان این کشور را گرفته و نزدیک به 50 هزار نفر هم٬ مبتلا هستند. در چنین شرایطی٬ دولت٬ تدابیر و سیاست‌های جدید خود را برای مقابله با کرونا اعلام کرده و در 31 مرکز استان٬ به مدت 48 ساعت مقررات منع آمد و شد٬ اعلام شده است.

در شرایط فعلی٬ منتقدین و مخالفین حزب عدالت و توسعه با تمام توان و ظرفیت سیاسی٬ اجتماعی و رسانه‌ای خود٬ به دولت اردوغان حمله می‌کنند و معتقدند که دولت نتوانسته به درستی٬ مبارزه را مدیریت کند. اما طبیعتاً اتاق فکر حزب حاکم چنین نمی‌اندیشد.

حال سوال اینجاست٬ شیوع کرونا و مبارزه با آن٬ تا چه اندازه بر سرنوشت حزبی تاثیر می‌گذارد که در طول 20 سال گذشته قدرت را به صورت یک قبضه در اختیار داشته است؟ آیا این حزب٬ به روال 3 سال اخیر٬ در مسیر کاهش آرا و کاستن از میزان محبوبیت اجتماعی و قدرت سیاسی به مسیر خود ادامه می‌دهد؟ یا اردوغان و رفقای او٬ موفق می‌شوند از این مهلکه نیز جان سالم به در ببرند؟

حزبی که در مورد کرونا چیزی نگفت

از وقتی که در نظام ریاستی٬ رئیس جمهور علاوه بر کرسی ریاست کشور٬ رهبری حزب را نیز در اختیار دارد٬ ارکان مختلف حزب عدالت و توسعه٬ برخلاف روند سابق٬ چندان در حوزه عمومی ظاهر نمی‌شوند.

پیش‌تر٬ معاونین رهبر حزب٬ سخنگو و برخی از نمایندگان برجسته٬ به طور مداوم در مورد سیاست‌های آکپارتی٬ در حال سخنرانی و مصاحبه بودند. اما حالا شخص رئیس جمهور و سخنگویان و مشاورین او در نهاد ریاست جمهوری٬ تمام صحنه‌ها را در اختیار گرفته‌اند و به نوعی می‌توان گفت٬ دست کم در حوزه رسانه و افکار عمومی٬ شاهد نوعی گسست و فاصله بین حزب عدالت و توسعه و مردم ترکیه هستیم.

رسانه‌های متعدد و قدرتمند هوادار حزب حاکم٬ آن قدر که به شخص رئیس و نظرات و تصمیمات او توجه دارند٬ سراغی از حزب نمی‌گیرند. در مورد کرونا هم دقیقاً چنین چیزی روی داد و شاهد آن بودیم که احزاب مختلف ترکیه در این مورد با مردم صحبت کردند اما در حزب عدالت و توسعه خبر خاصی نبود و اردوغان متکلم وحده شد.

بعدها با جدی‌تر شدن خطرات کرونا و افزایش آمار مبتلایان و فوت شدگان٬ وزیر بهداشت اعضای هیات علمی تحت هدایت رئیس جمهور نیز به صحنه آمدند و حزب عدالت و توسعه همچنان پشت صحنه ماند.

آیا تهدید٬ فرصت می‌شود؟

تبدیل تهدیدها به فرصت‌های جدید٬ از قدیمی‌ترین سیاست‌های رجب طیب اردوغان و حزب عدالت و توسعه است. این حزب تاکنون چندین بار موفق شده با وجود مشکلات و ضعف‌های آشکار خود٬ از بحران‌ها و معضلات کوچک و بزرگ٬ فضایی حاکی از همدلی و همبستگی بیافریند و عملاً٬ اراده عمومی را بسیج کند.

در زیر می‌توان به برخی از این موارد اشاره کرد:

1.تبدیل تهدید بزرگی به نام کودتای شاگردان فتح‌الله گولن به فرصتی برای ایجاد همدلی و وفاق ملی و در عین حال٬ برقرار کردن فضای پلیسی و امنیتی و برخورد سخت با مخالفان.

2.اقدامات مداخله‌جویانه در شمال سوریه به بهانه مبارزه با پ.ک.ک و تبدیل این موضوع به مفهوم تلاش برای حفظ بقا و امنیت ملی.

3.درخواست از مردم برای فروش دلار به منظور جنگ با تهدیدات اقتصادی آمریکا.

4.تبدیل موضوع رقابت بر سر شهرداری استانبول به یک موضوع حیثیتی.

5.تبدیل مساله مدیریت بحران در جریان زلزله الازیغ به فضایی برای به نمایش گذاشتن قدرت  وکارآمدی دولت و حزب عدالت و توسعه.

در تمامی موارد بالا به استثنای موضوع انتخابات شهرداری استانبول٬ حزب عدالت و توسعه موفق شده تا فشارها و معضلات را تبدیل به نقطه عطفی کند که در آن٬ از سویی هواداران حزب با تمام قوا به میدان بیایند و در رده دوم٬ ملی گرایان موتلف و همپیمان حزب حاکم و در رده سوم نیز شهروندان دارای مزاج سیاسی بینابین و سیال٬ تبدیل به حامیان دولت شوند.

بنابراین در شرایط فعلی هم٬ با وجود تمام پیامدهای تلخ و دشوار کرونا٬ حزب عدالت و توسعه به دنبال آن است تا مدیریت مبارزه با کرونا را٬ برای بقای خود به برگ برنده جدیدی تبدیل کند.

پاشنه آشیل اصلی کدام است؟

مساله اقتصاد و ترس از وقوع یک بحران اقتصادی جدید٬ بزرگ‌ترین ترس و هراس اردوغان و تیم اوست. علاوه بر ویژگی‌های خاص اقتصاد ترکیه و محوریت توریسم٬ تجارت و وابستگی به دنیای خارج٬ چند فاکتور دیگر هم اقتصاد ترکیه را با چالشهای جدیدی روبرو کرده است:

1.افزایش آمار بیکاری.

2.تورم و گرانی و دشوارتر شدن تامین معاش برای بخش قابل توجهی از جمعیت 83 میلیونی کشور.

3.احتمال کوچ سرمایه بخش خصوصی به خارج از کشور.

4.کاهش شدید درآمدهای مالیاتی دولت.

این 4 فاکتور از عمدهترین چالش‌های اقتصادی تیم اردوغان در اثنای مبارزه با شیوع ویروس کرونا است. اما باید این نکته را هم بیافزاییم که اساساً مردم ترکیه خاطرات بسیار تلخی از بحران اقتصادی دارند و این ترس و هراس٬ در طول چند دهه٬ به یک ترس روانی مهم و به جزئی از ناخودآگاه ملت ترکیه تبدیل شده و اگر قرار باشد یک بار دیگر چنین وحشتی اقتصاد ترکیه را فرا بگیرد٬ حزب عدالت و توسعه برای حفظ قدرت٬ در شرایط بسیار دشواری قرار خواهد گرفت.

به همین دلیل٬ اتاق فکر حزب عدالت و توسعه و نهاد ریاست جمهوری به دنبال آن هستند تا ترکیه با کمترین هزینه ممکن٬ کرونا را پشت سر بگذارد و در ضمن٬ در سطح تبلیغات رسانه‌ای گسترده٬ چند عامل مهم را به برگ برنده خود تبدیل کند.

مواردی همچون: موفقیت در تامین زیرساخت‌های آموزش از راه دور٬ کنترل بازار و تامین کالاهای مصرفی٬ توفیق وزارت بهداشت در تقویت زیرساخت‌های بیمارستانی و بیمه و تامین ملزومات مهمی همچون ماسک و دیگر مواد بهداشتی و طبی٬ مدیریت فضای عمومی و روانی و پیگیری برای ارتباط مداوم با مردم و اطلاع‌رسانی سریع.

حال باید دید آیا حزب عدالت و توسعه میتواند با وجود تمام مشکلات و تهدیدات اقتصادی٬ از گردنه کرونا هم بگذرد و آن را تبدیل به فرصتی برای حفظ بقا کند٬ یا این که دچار مشکلات جدیدی خواهد شد؟

انتهای پیام/