گزارش|چرایی شکست‌های سنگین حفتر و سکوت حامیان؛ دگرگونی معادلات و نقشه میدانی در غرب لیبی

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، تحولات اخیر شاهد شکست بزرگ شبه نظامیان تحت فرماندهی خلیفه حفتر ژنرال بازنشسته ارتش لیبی بوده است که در پی افزایش نشانه های شکست تجاوزات نظامی اش به طرابلس جانب سکوت را در پیش گرفته است، تجاوزاتی که یک سال از شروع آن می گذرد.

محمد قنونو سخنگوی رسمی ارتش لیبی در یک کنفرانس مطبوعاتی به تشریح مرحله جدید عملیات موسوم به «عاصفه السلام»(توفان صلح) پرداخت و گفت نیروهای ارتش توانسته است حاکمیت دولت را بر شهرهای ربوده شده(اشغال شده) در منطقه غربی به مساحت تقریبی بیش از سه هزار کیلومتر مربع در طی چند ساعت اعمال کنند و تمام منطقه غرب طرابلس تحت سیطره کامل نیروهای دولت الوفاق قرار گرفته است.

قنونو بر اساس آنچه صفحه عملیات «برکان الغضب»(آتشفشان خشم) در شبکه اجتماعی فیسبوک آورده اسست، اظهار داشت این عملیات از صبح دیروز(دوشنبه) از زمین و هوا و دریا بر اساس آماده شده از سوی اتاق اصلی عملیات آتشفشان خشم آغاز شد و شهرهای صرمان، صبراته، العجیلات، ملیته، زلطن، رقدالین، الجمیل و العسه تا پیش از غروب خورشید در روز دوشنبه به سبب فروپاشی ناگهانی شبه نظامیان خلیفه حفتر و فرار آنها به سمت مناطق مرکزی به سیطره نیروهای دولت الوفاق درآمد.

قنونو خاطر نشان کرد غنایم نبرد روز گذشته شامل 6 دستگاه زره پوش اماراتی، 10 دستگاه تانک، دهها مورد انواع جنگ افزار و حجم انبوهی سلاح و مهمات مصری و اماراتی بوده است.

نقشه میدانی جدید پس از عملیات روز دوشنبه با سیطره نیروهای دولت الوفاق بر نوار ساحل غربی و تا نیمه شب از ابوقرین در 130 کیلومتری غرب شهر سرت تا مرزهای مشترک با تونس در غرب با عبور از دهها شهر از جمله طرابلس پایتخت لیبی امتداد یافت و در ادامه از شهر ترهونه در 95 کیلومتری جنوب شرقی طرابلس و از طریق گذرگاه هایش به سمت طرابلس، بر قصر بن غشیر و بخشهایی از عین زاره سیطره یافتند تا ترهونه تنها منطقه ای در غرب لیبی باشد که ترهونه با گذرگاه های صحرایی در جنوب بنی ولید در 180 کیلومتری جنوب شرقی طرابلس مرتبط شده است.

در برابر سکوت فرماندهان حفتر که ناشی از شوک وارده به آنهاست، رسانه های طرفدار وی تلاش کردند تحولات رخ داده را با برخی خبرهای مشکوک توجیه کنند، خبرهایی همچون سرنگونی چهار پهپاد ترکیه ای بدون اینکه موقعیت آنها را مشخص کنند و یا برخی از آنها مدعی پیشروی در محور جاده فرودگاه و بازداشت مزدوران ترکیه ای و سوری شدند.

طولی نکشید این رسانه ها برنامه هایی رو پخش کردند که هیچ ارتباطی با تحولات میدان جنگ نداشت و خبرهای جنگ را همانند عادت خود رها کردند بدون اینکه آن را دنبال کنند. ولی کسانی که تحولات لیبی را دنبال می کنند، سئوال اساسی که برایشان طرح می شود این است که چگونه این همه شهر در یک روز سقوط کرد؟

«الصیدعبدالحفیظ» تحلیلگر مسائل امنیتی در لیبی ابراز عقیده می کند که داده های میدانی از چند روز پیش سرعت سقوط این همه شهر را احتمال می داد. وی افزود عملیات «عاصفه السلام»(توفان صلح) با آماده سازی خوبی آغاز شد، زمانی که پس از اعلام این عملیات در بیست و ششم مارس گذشته، با حمله به پایگاه هوایی ملی در 180 کیلومتری جنوب غربی طرابلس آغاز شد.

پایگاهی که آسمان طرابلس و اطراف آن را (به سبب آنکه در سیطره نیروهای حفتر بود) تهدید می کند و این امکان را به جنگنده های دولت(الوفاق در طرابلس) داد تا بر فضاهای غرب کشور حاکم شوند و بتوانند تمام خطوط کمک رسانی(به نیروهای حفتر) را که تا ترهونه و الجفره در مناطق غربی طرابلس می رسید، قطع کنند.

عبدالحفیظ در گفتگو با پایگاه العربی الجدید خاطر نشان کرد ضربات هوایی سنگین طی روزهای گذشته که خطوط کمک رسانی در جنوب بنی ولید و چندین انبار سلاح و مهمات در داخل شهر ترهونه را هدف قرار داد، سبب تسهیل سقوط یکی پس از دیگری شهرهای این مناطق شد.

وی افزود نیروهای حفتر در تمام مناطق غربی لیبی بر گردان سلفی الوادی تکیه می کردند که شماری از نیروهایش در محور جاده فرودگاه طرابلس می جنگیدند و قطع خطوط کمک رسانی به باقی مانده آنها سبب فروپاشی صفوف آنها شد و بقایای این نیروها با رها کردن مواضعشان به سمت صحرا گریختند.

عبدالحفیظ ادامه داد با وجودی که گروههای سلفی شهرهای صبراته و صرمان پیوستن خود را به ژنرال حفتر در آوریل سال گذشته اعلام کرده بودند، ولی فقط یک یگان کوچک وابسته به حفتر در هفدهم ماه گذشته میلادی وارد شهرهای العسه، رقدالین و زلطن شدند که نشان می دهد حفتر با پول برای خرید قبایل این مناطق همجوار مرزها برای ورود به همپیمانی با خود و همچنین شعله ور کردن آتش اختلافات تاریخی قدیمی با گردانهای زواره تلاش می کرد.

در حالی که نیروهای وابسته به دولت الوفاق در طرابلس بر ادامه عملیات موسوم به عاصفه السلام تاکید می کنند، عبدالحفیظ خاطر نشان کرد نتایج عملیات روز گذشته، واقعیت قدرت نیروهای حفتر را در مناطق غرب لیبی و نسبت فرسایش شدید صفوف نیروهایش را برملا کرد، وی احتمال داد که عملیات سیطره بر شهر ترهونه وارد مرحله مذاکره و تسلیم شود، زیرا نیروهای حفتر به سبب قطع خطوط کمک رسانی از پایگاه الجفره در شرایط بسیار سختی به سر می برند.

از سوی دیگر «خلیفه الحداد» شخصیت دانشگاهی لیبیایی از موضع حامیان ژنرال خلیفه حفتر یعنی عربستان و امارات سئوال می کند و اینکه چگونه آنها، نیروهای حفتر را تنها در میدان نبرد رها کردند تا جرعه جرعه شکستهایش را بچشند. وی به توئیت غیرمنتظره انور قرقاش وزیر مشاور در امور خارجه امارات در دو روز پیش اشاره کرد که گفته بود امکان آتش بس در اطراف طرابلس را با استفانی ویلیامز رئیس دفتر نمایندگی سازمان ملل بررسی کرده است. به گفته الحداد، این اظهارات قرقاش ممکن است نشانه عقب نشینی در مواضع حامیانش بنا به دلایلی باشد که ممکن است به بازنگری در محاسباتشان در لیبی بازگردد.

الحداد در گفتگو با العربی الجدید شکست نهایی ژنرال حفتر را محتمل نمی داند. وی در این باره می گوید: پادگان های شرق لیبی پذیرای هزاران تُن سلاح و تجهیزات نظامی از امارات بود که بخش زیادی از آنها به «الجفره» منتقل شد. وی خاطر نشان کرد اگر عملیات «عاصفه السلام»(عملیات توفان صلح که نیروهای دولت الوفاق علیه نیروهای حفتر به راه انداخته اند)برای حفتر قابل پیش بینی نبود، اما واکنش های عملی او همانطور که همه می دانند، واکنش های خونین است.

وی پیش بینی کرد که ژنرال حفتر دست به عملیات انتقامی در هر موقعیتی بزند، به ویژه اینکه نیروهایش همچنان مواضع نزدیک به شهر مصراته را در اختیار دارند.

اما «فایز السراج» رئیس شورای ریاست دولت الوفاق در طرابلس به این نکته اشاره کرد که حفتر از انجام عملیاتی در غرب طرابلس اطلاع داشت، و تلاش نیروهایش برای یورش به «ابوقرین» در یکشنبه گذشته تلاشی برای متوقف کردن عملیات عاصفه السلام بود.

بیانیه السراج به تحول بزرگ در موضع دولت خود در قبال کشورهای حامی حفتر(عربستان و امارات) اشاره کرد و با مخاطب قرار دادن آنها گفت : پیام دوم ما به پایتختهای توطئه‌گر این است، فرزندانتان را که اینجا(لیبی) فرستادید تا در تجاوزگری به سرزمین ما بمیرند، آنها را در تابوتهایی به همراه مدارک شناسایی شان بازخواهیم گرداند و به وزارت خارجه خود دستور خواهیم داد تا هماهنگی های لازم را با طرفهای ذیربط انجام دهد.

حمله پارلمان «طبرق» به «حفتر» به سبب قطع آب؛ تقابل یا رهایی؟

پارلمان «طبرق» در شرق لیبی که طرفدار ژنرال حفتر است، به وی به سبب قطع آب طرابلس پایتخت لیبی حمله و عاملان این اقدام را جنایتکار توصیف کرد.

انتقاد شدید پارلمان طبرق از ژنرال حفتر، پیشداوری ها و سئوالاتی را درباره دلایل آن به وجود آورد، اینکه آیا تلاشی برای شانه خالی کردن و فرار از زیر بار مسئولیت رفتارهای ژنرال خلیفه حفتر و در تنگنا قرار دادن وی در برابر افکارعمومی است؟ به ویژه پس از آنکه سازمانهای بین المللی با این گونه رفتارها و اقدامات حفتر مخالفت کرده اند.

کمیته روابط خارجی پارلمان طبرق، قطع آب طرابلس و حومه آن را محکوم و تکید کرد این گونه اقدامات بر اساس نص قانون جرایم لیبی اقداماتی مجرمانه و بر خلاف قوانین محلی و انسانی است و عاملان آن مستحق اشد مجازات هستند و کسانی که این اقدامات را مرتکب شده اند، مسئولیت بحران انسانی ناشی از آن را برعهده دارند.

این کمیته خواستار گشایش فوری مسیر آبرسانی و برق رسانی به ویژه در سایه بحران شیوع ویروس کرونا شده و تاکید کرده است همه لیبیایی ها بدون هرگونه استثنایی باید از این خدمات بهره مند باشند.

«علی ابوسبیحه» رئیس شورای عالی قبایل و شهرهای جنوب لیبی هم مسئولیت قطع برق و آب مناطق خود را متوجه ژنرال حفتر دانست و گفت تمام جنوب لیبی از این گونه رفتارها و اقدامات و جنگ نفرین شده متضرر شده است.

ناظران گفته اند کسانی که به بستن لوله های آب و نیز گاز و نفت دست می زنند، همگی طرفداران ژنرال حفتر هستند و به دستور وی فعالیت می کنند، ولی وی خود را آشکار نمی کند تا در معرض مجازات های بین المللی قرار نگیرد

پس از حمله پارلمان طبرق و نیز قبایل جنوب به ژنرال حفتر، آیا با این اهرم فشار، وی تحت فشار قرار خواهد گرفت یا اینکه پارلمان طبرق تلاش می کند خود را از این جنایت شانه خالی کند و نیز حفتر را همانند اقداماتی که قبلا در بستن بنادر نفتی انجام داد، تبرئه کند.

محمود الوهج فعال حقوق بشری شورای ملی حقوق بشر لیبی که یک نهاد رسمی به شمار می رود، ابراز عقیده می کند که این گونه اظهارنظرها به مثابه تحول در موضع رسمی پارلمان طبرق است، این گفتمان همچنین به دنیا نشان می دهد که حفتر صاحب ارتش نیست و دلیلش این نمایندگان هستند که شخص وی را مخاطب قرار ندادند بلکه شبه نظامیانی را مخاطب قرار دادند که اقدام به بستن مجاری آب و شبکه برق می کنند.

الوهج این مسئله را که چنین گامی تلاش برای طفره رفتن یا متهم کردن دیگران باشد، بعید می داند و می گوید اگر هدف چنین باشد، رسانه های حفتر و نه پارلمان اقدام می کردند به ویژه اینکه شمار اندکی از نمایندگان در پارلمان طبرق باقی مانده اند و چه بسا بخواهند به همکارانشان در غرب لیبی(دولت الوفاق) بپیوندند و این مسئله چه بسیار آغازی برای تغییر مسیر باشد.

از سوی دیگر نادین الفارسی فعال مقیم شرقی لیبی می گوید این اظهارات اعضای کمیته خارجی پارلمان طبرق دیرهنگام بوده زیرا پس از یک هفته از ارتکاب این جنایت و ضررهایی که از آن ناشی شد، صورت گرفته است و این موضع تلاشی از سوی نمایندگان برای دور کردن اتهام از تمام پارلمان و دولت آن در شرق لیبی بوده است.

وی افزود این شیوه رفتار حفتر در هر جنایتی است که مرتکب می شود و آن برچسب اتهام به برخی دنباله روهای خود و قلمداد کردن این گونه اقدامات به عنوان رفتار فردی است، ولی این مسئله تاکید می کند که حفتر شبه نظامیان خارج از کنترل را رهبری می کند که کاملا از انضباط و نظم الزام آور برای هر ارتشی دور هستند.

الفارسی خاطر نشان می کند رسانه های وابسته به حفتر و شیوخ قبایل طرفدار وی از زمان آغاز تجاوزگری به طرابلس به تحریک و تهدید به قطع آب و برق دست می زنند که این مسئله را مورد تاکید قرار می دهد که ژنرال حفتر در پس این تحرکات است.

به استثنای سودان که وزارت خارجه آن مشارکت نیروهای این کشور در درگیری ها و جنگ داخلی لیبی را تکذیب کرده است، حامیان منطقه ای و فرامنطقه ای ژنرال حفتر به ویژه امارات و عربستان سکوت در پیش گرفته اند، همچنانکه شاهد هیچ موضعگیری از سوی دفتر نمایندگی سازمان ملل در لیبی در خصوص تحولات میدانی غافلگیرکننده در این کشور نبودیم بر عکس بیانیه های سابق که در پی هر تحول نظامی صادر می شد.

انتهای پیام/