توصیه‌های پیامبر اسلام و امیرالمؤمنین نسبت به حفظ حقوق حیوانات

حفظ حقوق حیوانات یکی از مهم‌ترین موضوعات آموزه‌های دین مبین اسلام شناخته می‌شود تا حدی که امیرالمؤمنین در ضمن توصیه‌های خویش به کارگزاران، به حفظ حقوق این مخلوقات الهی تأکید می‌کردند.

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، حیوانات به عنوان یکی از مخلوقات خداوند نقش مهمی در مسیر زندگی بشر ایفا می‌کنند، چه از جهت استفاده از وجود آنان برای مصارف غذایی و حمل و نقل و چه از جهت پوشاک، تأمین‌کنندگان نیازهای انسان‌ها هستند.

خداوند در آیاتی از قرآن درباره این نعمتی که به بشریت ارزانی بخشیده است، آیات متعددی را بیان فرموده است تا حدی که حتی یکی از سوره‌های قرآن را با عنوان «انعام» یا «حیوانات» نام‌گذاری کرد.

از این جهت حفظ حقوق حیوانات یکی از مهم‌ترین موضوعات آموزه‌های دین مبین اسلام شناخته می‌شود تا آنجا که ابوابی از فقه را به خود اختصاص داده است. پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم‎السلام نیز توصیه‌های متعددی را در ضرورت رعایت حقوق حیوانات بیان فرموده‌اند و شیعیان خویش را از ظلم و تعدی به آنها بازداشته‌اند؛ پیامبر در روایتی ضمن هشدار به حفظ شأن حیوانات فرمود: «به صورت حیوانات نزنید؛ زیرا آنها حمد و تسبیح خدا مى‌‏گویند ؛ لا تَـضْـرِبـوا الدَّوابَّ على وُجوهِها ؛ فإنَّها تُسَبِّحُ بحَمْدِ اللّه» (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏6، ص: 538) یا در دیگر روایت فرمود «هر حیوانى - پرنده یا جز آن - کـه بـه ناحـق کشته شود در روز قیامت از قاتل خود شکایت خواهد کرد؛ ما مِن دابَّةٍ طائرٍ ولا غَیرِهِ یُقتَلُ بغَیرِ الحقِّ إلاّ ستُخاصِمُهُ یَومَ القِیامَةِ» (نهج الفصاحة، ص705)

مسئله حقوق حیوانات به قدری ضروری است که حتی امیرالمؤمنین علیه‌السلام در ضمن توصیه‌های خویش به کارگزاران، به حفظ حقوق آنها تأکید می‌کردند. به عنوان نمونه ایشان در بخشی از سفارش‌های خویش به مأمور جمع‌آورى زکات‏ نسبت به مراقبت از حال حیوانات اشاره کرده و فرمود «وقتى نزد چهارپایان رسیدى نه مانند مالکى که بر آنها سلطه دارد به آنها نظر کن و نه مثل کسى که بر او سختگیرى نماید، چهار پایان را رم مده و به وحشت نینداز و مالکش را به خاطر آنها ناراحت مکن

همچنین در بخش دیگری از نامه خویش درباره پرهیز از آسیب‌رسانی به حیوانات و تأمین مایحتاج آنها در طول مسیر بازگرداندن‌شان به مکان بیت‌المال نوشت «باید زمینه استراحت حیوان خسته را فراهم کند و آن شترى را که به پایش آسیب رسیده و از حرکت ناتوان شده آرام و آهسته براند و آنها را به آبگاه‌هایى که شتران بر آن عبور مى‏‌کنند وارد کند و از کناره راه‌هاى علف‌دار به جاده‌‏هاى بى‏‌گیاه نبرد و ساعاتى به آنان استراحت دهد و باید آنها را کنار آب‌هاى کم و گیاهان بیابان واگذارد، تا به اذن حق چاق و استخوان‌دار و پر مغز نزد ما آیند، نه رنجیده و خسته‏؛ ... وَ لْیُرَفِّهْ عَلَى اللَّاغِبِ وَ لْیَسْتَأْنِ بِالنَّقِبِ وَ الظَّالِعِ وَ لْیُورِدْهَا مَا تَمُرُّ بِهِ مِنَ الْغُدُرِ وَ لَا یَعْدِلْ بِهَا عَنْ نَبْتِ الْأَرْضِ إِلَى جَوَادِّ الطُّرُقِ وَ لْیُرَوِّحْهَا فِی‏ السَّاعَاتِ وَ لْیُمْهِلْهَا عِنْدَ النِّطَافِ وَ الْأَعْشَاب‏»

اینها گوشه‌ای از صدها حدیث درباره حفظ شأن و حقوق حیوانات است؛ بنابراین ضروری است کسی که سرپرستی حیوانی را بر عهده می‌گیرد و یا شغل او ایجاب می‌کند که با حیوانات در ارتباط باشد، باید به این نکته واقف باشد که هرگونه تعدی و ظلم به این مخلوقات الهی عقوبت دنیوی و اخروی را در پی خواهد داشت.

انتهای‌پیام/ 

واژه های کاربردی مرتبط
واژه های کاربردی مرتبط