کلید جهش تولید؛ تناسب نرخ تسهیلات بانکی با ارزش افزوده صنایع

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم ، شبکه بانکی در ایران از مدت‌ها قبل به علل گوناگونی تحت فشار شدید برای تأمین مالی بیشتر بخش واقعی اقتصاد قرار دارد؛ سرکوب مالی سال‌های میانی دهه 80 با کاهش دستوری نرخ سود سپرده‌ها، افزایش شدید تسهیلات شبه‌تکلیفی و نهایتا افزایش جهشی نرخ ارز و بالا رفتن نیاز بنگاه‌ها به تأمین مالی، شبکه بانکی را با امواج سهمگین کمبود منابع و قفل شدن داراییها مواجه کرده است.

در همه این سال‌ها هم نگرانی از رها شدن نقدینگی محبوس در شبکه بانکی، بانک‌مرکزی را در اتخاذ تدابیر لازم برای کاستن از فشار نرخ بالای سود به سپرده‌ها محتاط کرده است. در چنین شرایطی تلاش‌های جسته و گریخته مدیران شبکه بانکی برای متناسب سازی نرخ سود سپرده‌ها با نرخ تورم و هزینه‌های بانکها چندان راه به جایی نبرده است.

این شرایط پس از شیوه ویروس کووید 19 و انتظاراتی که از بانکها برای امهال در دریافت اقساط، بخشودگی جرائم و اعطای تسهیلات به‌وجود آمده، شبکه بانکی با فشار بیش از پیش مواجه شده است. از سوی دیگر برای کنترل شرایط کنونی و کمک به سرپا ماندن اقتصاد بانک‌ها بزرگترین وظیفه را به عهده دارند. گرچه اعطای تسهیلات ارزان قیمت همواره سبب رشد صنایع و به دنبال آن رشد اقتصادی بوده اما شرایط کنونی این تسهیلات به عنوان نجات دهنده صنایع مطرح می‌شوند. کاهش سود تسهیلات در گرو کاهش هزینه‌های بانکی است و پرداخت سود سپرده یکی از اصلی‌ترین هزینه‌های سیستم بانکی و یکی از متغیرهای تعیین کننده سود تسهیلات مطرح می‌شود. در همین خصوص با یکی از تولیدکنندگان و صادر کنندگان فعال در صنعت فولاد در خصوص نیاز صنعت به تسهیلات ارزان قیمت و کاهش سود گفت و گو کرده‌ایم.

رضا شهرستانی،  عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد یکی از دلایل بالا بودن نرخ سود در ایران را تورم بالای موجود در اقتصاد می‌داند و می‌افزاید: سود به نسبت تورم و قیمت ارز های خارجی باید سنجیده شود چراکه نباید پول با بهره پایین تبدیل به ارز شود و با بالارفتن ارز سود بدون سرمایه گذاری فعال به‌دست آید.

سود سپرده پایین محرک بخش تولید

شهرستانی معتقد است: برای پشتیبانی از تولید هرچه سود بانکی پایین‌تر باشد پول و سرمایه مردم آزادشده و در چرخ‌های صنعت به جریان درآمده و انگیزه حرکت می‌شود. بنابراین نقدینگی در تولید و اقتصاد سرازیر می‌شود و بازی برد برد ایجاد می‌شود و زمینه تحقق جهش تولید و اشتغال‌زایی را فراهم می‌کند ولی باید کارشناسی شده نرخ سودها را بررسی کرد.

در شرایط کنونی کرونا در بسیاری از کشورها انگیزه کاهش نرخ‌های بهره اگرچه به صفر رسیدن آن شده است؛ اگرچه در ایران نباید از تورم چشم‌پوشی کرد اما اگر تنها تورم را برای نرخ سود در نظر بگیرند و سود مضاعفی لحاظ نشود بی‌گمان تاثیرگذار خواهد بود. سود باید به میزانی باشد که ارزش پول را حفظ کند نه فراتر از آن. برای نمونه رشد بیست‌درصدی ارزهای خارجی باید سود بیست‌درصدی را به ارمغان آورد.

  کاهش سود تسهیلات برای صنایع کارگشای اقتصاد است

این فعال صنعت بیان می‌کند: اگر یک بنگاه اقتصادی نتواند حداقل میزان تورم را پر کند نمی‌تواند بنگاه اقتصادی باشد. پس باید با توجه به ریسک‌های متعدد بیشتر از تورم سودآوری داشته باشد که این سود آوری درگرو فاکتورهای متعددی چون کاهش هزینه‌های صنعت از جمله انرژی، کارمزدها و بازپرداخت تسهیلات است.

او می‌افزاید: در حال حاضر نرخ سود تسهیلات عملاً بالای 20-22 درصد است و باید کاهش یابد. با راکد ماندن ده درصد مبلغ تسهیلات در سیستم ولحاظ سود روزشمار فارغ از فعالیت یا عدم فعالیت؛ در عمل سود تسهیلات بالای 30 درصد است که به نفع صنایع نیست.

باید بانکداری اسلامی واقعی را اجرا کنیم بحث عقود مضاربه باید بازنگری شود. سرمایه باید به صورت مشارکت در سود و زیان باشد اگر این اتفاق بیفتد بانک‌ها نیز در صنایع پر سود کم ریسک سرمایه گذاری خواهند کرد و بازی برد-برد خواهد بود. پس در این شرایط بانک، بنگاه و سرمایه گذار هر سه سود خواهند کرد.

با بحران کنونی چه صنایعی می‌توانند سود ده باشند؟

با وجود رکود تورمی که کرونا همان را شدت بخشیده مصرف کاهش یافته که این اتفاق برای کل دنیا به وجود آمده نه صرفاً ایران. اما اقتصادهای بزرگ به دنبال از سر گیری سود اقتصادی حتی در شرایط کنونی هستند چرا که همچنان صنایعی وجود دارند که می‌توانند رشد کرده، سودآور باشند و به جهش تولید کمک کنند.

 صنعت پزشکی و دارویی کشور، صنایع ضدعفونی کننده و تجهیزات پزشکی در حال حاضر مناسب‌ترین صنایع برای جهش تولیدی هستند و کشش تسهیلاتی این صنایع بالاست. بخش‌های دیگری مثل صنایع غذایی نیز می‌تواند در شرایط کنونی با جذب سرمایه به اقتصاد کشور و جهش تولید کمک کنند. باید از دل شرایط بحرانی به سود دهی رسید کاری که سایر کشورها انجام می‌دهند. البته برای صنایع مختلف هم باید حمایت را در نظر داشت نباید رکود تورمی و بحران فعلی دلیل تعطیل شدن صنایع شود و با حمایت باید اقتصاد دوباره به حرکت درآید.

کاهش بهای تمام شده کالاها در گرو کاهش سود

نکته دیگر پایین آوردن بهای تمام شده برای مصرف کنندگانی است که درآمدشان کاهش یافته و از آنجا که تسهیلات ارزان قیمت به طور کلی بر بهای تمام شده کالا و خدمات تاثیرگذار است می‌تواند به عنوان یکی از گزینه‌ها مطرح شود چرا که هزینه بنگاه‌ها بازتاب قیمتی دارد البته هزینه انرژی کارمزدها و موارد دیگری هم علاوه بر تسهیلات وجود دارد.

باید توجه کنیم معضل کنونی بهای انرژی را به عنوان یکی از مزیت‌های ایران در دنیا کاهش داده و باید به دنبال سایر صنایع برای اداره اقتصاد داشته باشیم. پس باید از صنایع مختلف در کشور با حمایت‌های مالیاتی تسهیلات ارزان قیمت حمایت از صادرات و...حمایت کنیم.

انتهای پیام/