گزارش -بخش اول| هشدارهای آکشنر در مورد اکنون و آینده ترکیه

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ خانم مرال آکشنر رهبر حزب خوب (IP) از آن دسته سیاست‌مدارانی است که راه صد ساله را یک شبه نپیموده و در 25 سال اخیر٬ برای رسیدن به موقعیت کنونی٬ همواره تلاش کرده است.

او به عنوان یک شخصیت سیاسی ملی گرا٬ در حال حاضر رهبری حزب خوب را بر عهده دارد که در واقع انشعابی جدید از جریان راست افراطی حزب حرکت ملی است و در اولین انتخابات توانست 40 کرسی بگیرد که در نوع خود پیروزی ارزشمندی است.

او در دو سال اخیر٬ انتقادات تند و تیزی علیه رجب طیب اردوغان و حزب عدالت و توسعه مطرح کرده و معتقد است که ترکیه باید یک بار دیگر به نظام پارلمانی بازگردد.

آکشنر در گفت وگوی مفصل با روزنامه جمهوریت به نکات مهمی اشاره کرده است. اما پیش از آن که ترجمه اصل مصاحبه به خوانندگان تسنیم تقدیم شود٬ لازم است اطلاعات مختصری در مورد رهبر حزب خوب٬ ارائه شود.

مرال آکشنر کیست؟

دکتر مرال آکشنر 64 ساله فرزند یکی از خانواده‌های ترک بالکان است که از سلانیک به کوجالی مهاجر کرده‌اند. او سیاست‌مداری است که شباهت چندانی به دیگر زنان مشهور عرصه سیاست همچون مارگرات تاچر انگلیس و تانسو چیللر ترکیه ندارد.

آکشنر٬ ویژگی‌های خاص خودش را دارد. او نه فیمینیست است نه لیبرال. ملی‌گرایی آکشنر٬ نه چندان کمالیستی است و نه آن قدر سنتی که بتواند در کنار دولت باغچلی کار کند.

مرال آکشنر بانوی سیاست‌مداری است که در رشته تاریخ تحصیل کرده و مدتی کوتاه٬ معلمی را نیز تجربه کرده است. او از خانواده‌ای ملی گرا سر برآورده و در دوران ائتلاف مرحوم اربکان و تانسو چیللر٬ مدتی به عنوان وزیر کشور انتخاب شد که نشان می‌دهد آکشنر٬ توانمندی‌های امنیتی خاصی هم دارد و می‌تواند در معادلات کلان هم جای بگیرد.

در طلیعه تاسیس حزب عدالت و توسعه در کنار اردوغان و گل قرار گرفت اما این همراهی فقط چند روز دوام آورد و او به حزب باغچلی رفت.

در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه٬ تقریباً تمامی احزاب مخالف اردوغان٬ متحد و متفق القول شدند که عبدالله گل را به عنوان نامزد مشترک به میدان بیاورند و حتی حزب دموکراتیک خلق‌ها به عنوان نهاد اقماری پ.ک.ک نیز به این پیشنهاد رای مثبت داد.

پیش‌بینی‌ها نشان می‌داد که اگر گل٬ نامزد مشترک همه مخالفین شود با احتساب رای آنان و همچنین با جذب حداقل 10 درصد از آرای هواداران اردوغان٬ می‌تواند 55 درصد رای بگیرد و او به جای اردوغان رئیس جمهور شود.

اما خانم آکشنر٬ تمام این بازی را به هم ریخت. او اعلام کرد که به هواداران خودش قول داده در انتخابات به عنوان نامزد ریاست جمهوری به میدان بیاید و نمی‌تواند زیر قولش بزند.

به این ترتیب٬ این تصمیم حساس آکشنر٬ به ضرر گل و به نفع اردوغان تمام شد. خیلی‌ها در آن مقطع بر این باور بودند که رای 7 درصدی آکشنر در انتخابات ریاست جمهوری هیچ معنایی نداشته و او خودخواهانه تصمیم گرفته است.

اما حالا معلوم شده که آکشنر٬ اساساً سیاست‌مدار محافظه‌کار و دوراندیشی است و خود را برای شرایط خاص مهیا کرده است. به همین خاطر٬ نظرسنجی جدید شرکت متروپول نشان می‌دهد که ذائقه سیاسی مردم ترکیه در مورد رهبران سیاسی کشورشان به این شکل تغییر کرده که یک سال پیش٬ از نظر آنها٬ رده‌بندی 4 رهبر محبوب ترکیه از این قرار بود:

1.اردوغان.

2.کلیچدار اوغلو.

3.باغچلی.

4.آکشنر.

اما حالا این معادله تغییر کرده و آکشنراز رده چهارم به رده دوم صعود کرده و پس از اردوغان٬ محبوب‌ترین شخصیت سیاسی ترکیه است.

چنین چیزی به این معنی است که آکشنر حتی از ظرفیت آن برخوردار است که در آینده شخص اول جبهه مخالفین اردوغان شود. البته شمار منتقدین آکشنر٬ اندک نیست.

برخی از تحلیل‌گران سیاسی بر این باورند که او شخصیتی عمل‌گرا و معامله‌گر دارد که توانسته هم با تانسو چیللر کار کند٬ هم با اردوغان و باغچلی٬ هم در مقطعی از فتح الله گولن حمایت کند و در مقطعی دیگر با کلیچدار اوغلو همراه شود.

حزب حاکم درس عبرت نمی‌گیرد

در نظرسنجی اخیر متروپول شما را به عنوان دومین رهبر محبوب ترکیه معرفی کرده‌اند. نظر خود شما چیست؟

البته دیدن نتایج چنین نظرسنجی‌هایی٬ مایه خرسندی است. این نشان می‌دهد تلاش‌های ما اثرگذار بوده و ارتباطی که با ملتمان برقرار کرده‌ایم٬ نتیجه‌بخش بوده است. این نگرش٬ به ما انگیزه می‌دهد که با توان بیشتری قدم برداریم و صدای بلند ملت باشیم. 

من سیاست‌مداری هستم که از گذشته درس عبرت می‌گیرم. به آنالیز و آمار و تحلیل بها می‌دهم و رفقای حزبی من نیز چنین نگرشی دارند. اما برای خود من چیزی که جای سوال دارد این است که آیا حزب حاکم نیز توانسته از نتایج این نظرسنجی‌ها درس عبرت بگیرد یا خیر؟

درس عبرت می‌گیرند؟

فکر نمی‌کنم. حزب حاکم٬ شرایط دشوار زندگی و معیشت مردم را نمی‌بیند. حزب حاکم٬ فقط به فکر مسائل و منافع شخصی و بقای قدرت است. در دوران انتشار ویروس کرونا هم٬ من و رفقایم در سطح شهر بودیم و به درد و آلام مردم گوش سپردیم.

در مجلس و رسانه‌ها هم مشکلات مردم را منتقل کردیم. در نتیجه ملت٬ ما را به عنوان مخالفینی می‌بیند که به خاطر آنها همه جا هستیم٬ به حزب حاکم هشدار می‌دهیم و کوتاه نمی‌آییم.

اما آکپارتی کارش به جایی رسیده که هر شبکه تلویزیونی که با من مصاحبه کند٬ ناچار به پرداخت جریمه می‌شود! مثلاً اخیراً فاتح آلتایلی سردبیر گفتگوی شبکه خبر ترک به خطر مصاحبه با من جریمه شد.

به محض این که این ملت٬ کرونا را پشت سر بگذارد٬ شهر به شهر و روستا به روستا گردش می‌کنم و با مردم در ارتباط خواهم بود.

انتخابات پیش از موعد

شما می‌خواهید رئیس جمهور شوید؟

(می‌خندد) بگذارید مقطع برگزاری انتخابات فرا برسد در این مورد صحبت خواهیم کرد.

به نظر شما سیستم انتخاباتی ترکیه باید تغیر کند؟ برخی‌ها میگویند انتخابات ریاست جمهوری یک مرحله‌ای خواهد شد و نیازی به نصف به علاوه یک نیست. هر نامزدی که بیشترین رای را بیاورد٬ رئیس جمهور خواهد شد. شما چنین چیزی را میپسندید؟

این‌ها حرف‌های محفلی است. سخنانی است که اینجا و آنجا بیان می‌شوند و ماهیت حقوقی و رسمی ندارند. حزب حاکم تا حالا نشان نداده که به دنبال تغییر نظام انتخاباتی است و در همین حال٬ نشان نداده که نیتی برای برگزاری انتخابات پیش از موعد دارد.

من و رفقایم٬ زمانی در این مورد نظر قطعی می‌دهیم٬ که این تغییرات در قالب لایحه یا طرح به پارلمان آورده شود و به شکل رسمی چنین خواسته‌ای را مطرح کنند.

اردوغان دچار کاخ‌زدگی شده است

یعنی در حال خلق حال و هوای انتخاباتی نیستند؟

من از سیاست‌مدارانی هستم که جناب اردوغان را به خوبی می‌شناسم. ایشان سیاست‌مدار خردگرا و منطقی‌ای است. اما متاسفانه از وقتی که به کاخ رفته٬ تغییراتی در او پدید آمده و کاخ‌زده شده است!

او متاسفانه جوانب منطقی خود را از دست داده و از مردم دور شده است. چنین چیزی از لحاظ سیاسی برای کشورمان بسیار خطرناک است. متاسفانه در دوران شیوع کرونا٬ می‌بینیم که جناب رئیس جمهور٬ به جای آن که همه را متحد کند٬ با ادبیاتی بسیار تند و بی‌رحمانه به مخالفین حمله‌ور شده است.

حالا البته باید در آینده بفمیم که این سخنان تند٬ نشان دهنده آمادگی برای برخی تصمیمات سیاسی جدید است یا خیر.

تق تق قابلمههای خالی٬ هر تختی را می‌لرزاند

آیا انتخابات پیش از موعد برگزار خواهد شد؟ حزب حرکت ملی چه رویکردی خواهد داشت؟

جناب اردوغان٬ از چنان اختیاراتی برخوردار است که می‌تواند به تنهایی برای برگزاری انتخابات پیش از موعد٬ تصمیم‌گیری کند.

اما تا زمانی که رضایت شریک کوچک خود را جلب نکند٬ چنین تصمیمی نخواهد گرفت (آکشنر عامدانه لفظ شریک کوچک را برای دولت باغچلی به کار می‌برد./مترجم)

شریک کوچک هم بسیار بی مسئولیت است و نمی‌خواهد این شرایط راحت و لوکس را از دست دهد و ریسک انتخابات را به جان بخرد. او در حال حاضر شریک کوچک است اما همه چیز در اختیار اوست. او موقعیتی دارد که عبارت است از اختیارات بسیار و مسئولیت صفر! (می‌خندد)

از طرفی دیگر٬ حزب عدالت و توسعه هم در این مدت کارنامه خوبی نداشته و از این که دوباره به ورطه آزمون و انتخابات برود٬ هراس دارد. در شرایطی که آمار بیکاری تا این حد بالا رفته و معیشت بر مردم سخت شده٬ در شرایطی که برخی پدران٬ از شرم فقر و نداری خودکشی می‌کنند و تامین معاش برای بسیاری از خانواده‌ها دشوار شده و دولت آکپارتی حتی نتوانسته به درستی بین مردم ماسک توزیع کند٬ این دوستان با چه رویی از مردم رای خواهند خواست؟

خود ما همیشه آماده هستیم که در میدان رقابت انتخابات وارد شویم. اما تصمیم برگزاری انتخابات پیش از موعد٬ در اختیار ائتلاف جمهور و شخص جناب اردوغان است و من بعید می‌دانم با نتایجی که در نظرسنجی‌های اخیر بیان شده٬ جرات کنند به سمت برگزاری انتخابات پیش از موعد بروند.

معیشت بر مردم تنگ شده و این واقعیت را از یاد نبریم که صدای تق تق قابلمه‌های خالی٬ می‌تواند تخت اقتدار هر حزبی را به لرزه دربیاورد.

اگر فردا انتخابات برگزار شود٬ حزب شما یعنی حزب خوب چقدر رای خواهد گرفت؟

ما در این مورد نظرسنجی انجام نداده‌ایم. چرا که چنین چیزی در دستور کار ما نیست. چیزی که در حال حاضر برای ما اهمیت دارد٬ این است که با تحقیق و نظرسنجی میدانی و ارتباط حضوری با مردم٬ درد آنها و خواسته‌ها و مطالبات آنها را بفهمیم و صدای رسا و روشن مردم باشیم. اگر توانستیم چنین کاری کنیم٬ مردم هم در انتخابات٬ رای خود را همچون جایزه‌ای نثار ما خواهند کرد. فهم سیاسی من چنین است.

ادامه دارد...

انتهای پیام/