یادداشت|شب قدر؛ قلّۀ عبودیت

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، همه اجزای کائنات در یک مسیر تکاملی در حرکتند حتی نباتات و جمادات. گاهی این حرکت به سمت کمال, حرکت ملکی و مادی است و گاهی ملکوتی و کمال روحانی، لذا کمال یک خشت همان بهره‌گیری از آن برای ساختمان است و کمال یک نبات همان مثمر شدنش خواهد بود.

اما انسان که هم دارای بعد ملکی و هم بعد ملکوتی است، مسیر حرکتش دقیق‌تر و نیازش به هادی و مرشد بیشتر است. از این رو خدای حکیم ضمن هدایت تکوینی که در نهاد بشر نهاده, در مسیر حرکتش نیز نشانه‌های هدایت از کتاب (إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ)، پیامبر (وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ) و آیاتی از آفاق و انفس قرار داده است تا با حُسن اختیار خود مسیر بندگی را بشناسد و در آن حرکت کند.

اینکه خداوند بر سر انسان تاج کرامت نهاده و فرموده: (وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ), این کرامت تنها در پرتو عبودیت و بندگی پایدار خواهد بود که همان مسیر تکامل ملکوتی است و اگر انسان نشانه‌های هدایت را نادیده گیرد و تنها به کمال ملکی بیاندیشد آنگاه از مسیر عبودیت خارج و به مسیر انحطاط و سقوط وارد می‌شود و نتیحه‌اش می‌شود (أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ).

اما حق‌تعالی از رحمت و کرامت خود مسیر را نشان داد (إِنَّا هَدَیْناهُ السَّبِیلَ إِمَّا شاكِراً وَ إِمَّا كَفُوراً) و راه ورود به عرصۀ بندگی را آموخت و کلاس‌های درس بندگی را در طول حیات بشر برای او چیدمان کرد، لذا فرمود: ماه رجب ماه ولایت، ماه شعبان ماه رسالت و ماه رمضان ماه خداست.

این یعنی برای ورود به قافلۀ ضیوف الرحمن باید جزو عباد الرحمن شد. برای عباد الرحمن شدن باید مقدماتی را طی کرد و از راه آن وارد شد، از این رو فرمود شما از راه ولایت می‌توانید وارد حصار بندگی من شوید لذا ابتدا ماه رجب را ماه ولایت قرار داد و فرمود در این ماه زیاد استغفار کنید؛ چراکه برای مهمانی باید آلودگی‌های گناه را از جان زدود و از سرچشمه زلال ولایت معرفت آموخت. 

بعد فرمود: ماه شعبان ماه رسول‌الله است؛ یعنی از ولایت است که رسالت شناخته می‌شود لذا فرمود: (أنَا مَدینَةُ العِلمِ وعَلِیٌّ بابُها) ورود به شهر رسالت از دروازۀ ولایت است و فرمود: در ماه شعبان علاوه بر استغفار صلوات زیاد بفرستید؛ زیرا مهمان که عازم مهمانی است بدن را بعد از پاکسازی از آلودگی,م عطر می‌کند و اثر صلوات بر محمد و آل محمد، معطر ساختن جان مهمان خداست.

بعد فرمود: رمضان ماه خداست و این یعنی ورود به شهرالله که همان حصن حصین است، مقدماتی دارد و آن ولایت و رسالت است، از این رو امام علی بن موسی الرضا پس از حدیث سلسلة الذهب، ورود به حصن لا اله الا الله را مشروط به شرطی کردند و فرمودند: (کَلِمَةُ لا إلهَ إلّا اللّهُ حِصنی فَمَن دَخَلَ حِصنی اَمِنَ مِن عَذابی بِشُروطِها وَ أنَا مِن شُروطِها)؛ یعنی ولایت من شرط ورود است. بنابراین مهمان خدا در مسیر تکاملی خود از ماه رجب با شناخت ولایت و رسالت، به شناخت حق‌تعالی می‌رسد و بعد از شناخت, حق‌تعالی را عبادت می‌کند، لذا اهل‌بیت(ع) فرمودند:(بِنَا عُرِفَ اللَّهُ وَ بِنَا عُبِدَ اللَّه).

اگر بنده در این مسیر تکاملی حرکت کند آنگاه قدر و ظرفیت وجودی خود را وسعت می‌دهد و به همان میزان که ظرفیت وجودی او بیشتر شود، دریافت تفضّلات الهی نیز بیشتر می‌شود و شب قدر, قادر متعال مقدّرات او را به قدر و اندازه ظرفیتش تقدیر می‌کند. بنابراین درک شب قدر نتیجه سیر در این مسیر تکاملی بندگی از ولایت تا توحید خواهد بود.

*حجت‌الاسلام زین‌العابدین گلایری مدرّس حوزه و دانشگاه

انتهای پیام/