یادداشت| روز ارتباطات و لزوم توجه به جایگاه ویژه رسانه‌ها در بحران

به گزارش باشگاه خبرنگاران پویا، حمید شاه آبادی معاون صدای سازمان صدا و سیما در یادداشتی به مناسبت روز ارتباطات و روابط عمومی نوشت: برقرار کردن ارتباط با دیگران، بسیاری از نیازها را برطرف و زمینه های نشاط فردی و اجتماعی را فراهم می کند. ارتباطات اساس و شالوده هویت و کمال انسان و مبنای اولیه پیوند به شمار می آید و از این روست که می توان ادعا کرد ارتباطات موثر همه نیازهای انسانی را برآورده می سازد مشروط بر این که مبتنی بر اصول و مبانی هدفمند و متعالی باشد و کیفیت زندگی را ارتقا دهد .

ارتباطات با گسترش رسانه‌ها رفته رفته به صورت رشته آموزشی مستقل در دانشگاه‌ها راه‌اندازی شده است .و تاثیرگذاری آن تا جایی پیش رفته است که علم ارتباطات به عنوان یکی از محورهای اصلی مطالعات دنیای معاصر شناخته می شود و مورد توجه جامعه اطلاعاتی قرار گرفته است .

این ضرورت موجب شده است 27 اردیبهشت ماه به نام روز ارتباطات و روابط عمومی نامگذاری شود. این دو«روابط عمومی و ارتباطات» همبودی و پیوندهای نزدیکی دارند که تداعی کننده نقش انکار ناپذیر این دانش در کیفیت زندگی بشر است.

یکی از قدیمی ترین ابزارهای ارتباطی رادیو است که با رشد فناوری‌های جدید نه تنها عقب نشینی نکرده بلکه این امکان را پیدا کرده است که به ‌روز بماند و جایگاه خود را میان مخاطبان حفظ کند. رادیو به عنوان یک رسانه شنیداری، دوست مدرن مخاطب به شمار می اید و با وجود تکثر رسانه ها هنوز توانسته است جایگاه دوستی خود را حفظ و روز به روز ارتقا دهد .رادیو "تنها رسانه‌ای است که مخاطب می‌تواند همزمان با شنیدنش کار دیگری هم انجام دهد". و با دنیای پیرامونی خود ارتباط برقرار کند .اطلاع رسانی یکی از کارکرد اصلی و بلامنازع رادیوست و این رسانه صمیمی علاوه‌ بر انتقال اخبار و اطلاعات تفسیر و تحلیل پدیده های خبری و آگاه ساختن مخاطبان می پردازد .

این روزها با شیوع ویروس کووید 19 ضرورت فرهنگ سازی و آموزش در زمینه استفاده از رسانه ها و بکارگیری توان آنها برای مقابله با آن پررنگ تر از همیشه مشهود شد .

رادیو در بحران کرونا با عملیاتی کردن ارتباطات سلامت، آموزش عمومی ، تثبیت و تقویت جایگاه برجسته نظام سلامت برای مقابله با این بیماری، بسیج عمومی و همگام سازی مردم و حمایت از نظام تصمیم گیری کشور و حتی تامین اوقات فراغت وارد میدان شد و توانست با حضور میدانی فعال و مستمر در کنار مردم و کادر سلامت و تصمیم گیران و با به کارگیری روش های مؤثر اقناع و بالفعل کردن کارکردهای خود، الگوی جدیدی از ارتباطات سلامت را به جامعه ارائه کند.

مهم ترین نکته در این میان تغییر مفهوم حضور فیزیکی در فضاهای مختلف بود و این امر تولید محتوا را نیز دستخوش تغییر و تحول کرد. به بیان بهتر، تغییرات بنیادینی از این قبیل موجب شد که دیگر جنبه های ارتباطات نوین آشکار شود و آن هم تحول در کارکرد ارتباطات در این روزها به عنوان ابزاری به مثابه مدیریت و کنترل بحران بود.

کوتاه سخن آنکه، نقشی که ارتباطات در مدیریت بحران فراگیر و متداوم پیش رو ایفا می کند نقشی در هم تنیده و پیچیده است که بعضاً باید چندگانگی ارتباطات اعم از مجازی، میان فردی و اجتماعی و همگانی را در خود جای دهد. به عبارت دیگر ارتباطات در چنین شرایطی نقش کلیدی را حتی در فضای خانه ایفا می کند و کارکردها و نقش های سنتی را نیز متحول می کند.

رسانه از حساس‌ترین نقاط راهبردی در هنگام بروز بحران است و برخورداری رادیو از ویژگی های خاص همچون دسترسی آسان و سرعت انتقال پیام و سهولت در برنامه سازی و... باعث شده است تا از رادیو به عنوان رسانه بحران یاد شود و در این بحران نیز این رسانه توانسته است به خوبی به رسالت خود عمل کند.

اکنون و با تجربه رسانه در بحران هایی همچون کرونا این سؤال مطرح است که آیا با سازوکارهای رسانه ای موجود می توان یک بحران را مدیریت کرد؟ آیا برای حل یک بحران می توان فقط به اعمال سخت افزاری تکیه کرد با ارتباطات و مسائل نرم افزاری هم می توانند در مدیریت بحران موثر باشند؟ آیا می توان یک برنامه جامع در مورد مدیریت ارتباطات بحران تهیه کرد؟ در واقع اهمیت ارتباطات آنقدر زیاد است که گاهی می تواند پیش از شروع بحران از وقوع آن پیشگیری کند.

تجربه های کشورها و تیمهای مدیریت بحران در مناطق مختلف نشان داده که یک سری از اصول کلی ارتباطی میان اکثر بحرانها مشترک هستند، بنابراین تیم مدیریت بحران می تواند با استفاده از این اصول یک برنامه کلی برای کار خود طراحی کند.امید است کارشناسان و اساتید علم ارتباطات به مناسبت 27 اردیبهشت روز ارتباطات و روابط عمومی با ارزیابی عملکرد رسانه ها در مواقع بحران زمینه های تعامل بیشتر مخاطبان و رسانه ها را فراهم سازند.

انتهای پیام/