چرا سیستم "پرداخت کارانه‌ای" به نظام سلامت کشور لطمه می‌زند؟!
در آمریکا پرداخت‌ها بر اساس کارانه صورت می‌گیرد اما در آمریکا خودارجاعی وجود ندارد یعنی پزشک نمی‌تواند خودش آنژیوگرافی درخواست کند و بعد خودش هم آن آنژیوگرافی را انجام دهد و پولش را بگیرد اما در ایران بسیار رایج است!
به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری تسنیم؛ مهدی اسفندیار، پژوهشگر حوزه سلامت معتقد است که اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری پیروی از سنت غلطی است که با اجرای تعرفه‌گذاری خدمات پزشکی در نظام سلامت کشور ایجاد شده است بنابراین گسترش نظام پرداخت کارانه‌ای به بخش پرستاری موجب عمیق‌تر شدن بحران نظام سلامت خواهد شد.
در ادامه مشروح گفت‌و‌گوی تسنیم با "مهدی اسفندیار" را می‌خوانید:
تسنیم؛ بحث اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در کشور دوباره مطرح شده است؛ اجرای این قانون چه تأثیری بر نظام سلامت کشور خواهد گذاشت؟
نظام پرداخت مهمترین ابزار مدیریت است اما متأسفانه هیچ الگوی موفقی در نظام پرداخت سلامت در کشور وجود ندارد بنابراین اگر به‌استناد اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پزشکی بخواهیم قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری را هم اجرا کنیم، می‌توان گفت که به عدالت نزدیک است اما اگر از زاویه دیگری به موضوع نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که اجرای تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری موجب شتاب گرفتن بحرانی می‌شود که همین الآن نظام سلامت کشور را به ورطه ناکارآمدی بخش درمان رسانده است.
تسنیم: یعنی شما مخالف اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری هستید؟
بله؛ مخالف اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری هستم منتها واقعیت این است که اساساً مخالف هر نوع پرداخت به کادر درمان بر اساس نظام کارانه هستم؛ حال می‌خواهد پزشک باشد یا پرستار زیرا شیوه پرداخت مبتنی بر کارانه به‌شدت ناکارآمد است و بهره‌وری را پایین می‌آورد مضاف بر این که با وجود نظام کارانه‌ای نمی‌توان به‌دنبال ارتقای سلامت مردم بود.
تسنیم: عدم اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری باعث آسیب دیدن نظام سلامت نمی‌شود؟
بنده در گذشته معتقد بودم که باید تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری اجرا شود اما وقتی بیشتر روی ساختار وزارت بهداشت تمرکز کردم، متوجه شدم که نه‌تنها باید این قانون متوقف شود بلکه باید پرداخت کارانه به پزشکان نیز متوقف و نظام پرداخت به‌صورت بنیانی متحول شود.
تسنیم: اگر نظام کارانه به نظام سلامت آسیب میرساند پس چرا مسئولان سلامت کشور بر آن تأکید دارند؟
متأسفانه وقتی به اظهارات مسئولان وزارت بهداشت در ادوار مختلف نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که آن‌ها بخشی از واقعیت را می‌گویند اما بخش عمده‌ای از واقعیت را هم نمی‌گویند! مثلاً برخی از مسئولان مطرح می‌کنند که نظام پرداخت پزشکان در آمریکا بر اساس کارانه است اما تفاوت‌های آن با ایران را نمی‌گویند و به این سؤال پاسخ نمی‌دهند که نظام کارانه‌ای که در آمریکا اجرا می‌شود، چقدر شبیه ایران است؟
تسنیم: پس با این اوصاف باید پرسید نظام کارانه در آمریکا چگونه است؟
در آمریکا پرداخت‌ها بر اساس کارانه صورت می‌گیرد اما در آمریکا خودارجاعی وجود ندارد یعنی پزشک نمی‌تواند خودش آنژیوگرافی درخواست کند و بعد خودش هم آن آنژیوگرافی را انجام دهد و پولش را بگیرد اما در ایران بسیار رایج است که پزشکان با خودارجاعی، یک بیمار را برای دیگر خدمات هم به خود ارجاع بدهند!
تسنیم: این ناکارآمدی نظام پرداخت در کشور چه پیامدهایی را داشته است؟
اگر آمار و داده‌های هر حوزه‌ای از نظام درمانی کشور شفاف شود، متوجه می‌شویم اوضاع بسیار نگران‌کننده است و علت بخشی از این نگرانی‌ها همین پرداخت‌های کارانه‌ای کشور است؛ به‌طور مثال علت این که 55 درصد زایمان‌ها در کشور به‌شیوه سزارین انجام می‌شود صرفاً به‌دلیل کارانه، عدم وجود راهنمای بالینی و خودارجاعی است چون مبتنی بر نظام کارانه، قیمت تعرفه سزارین بالا رفته و موجب شده تا سزارین زنان در بیمارستان‌های خصوصی درآمدهای بالایی را به سهامداران این بیمارستان‌ها برساند که این امر باعث گسترش عمل سزارین در کشور شده است.
تسنیم: در عمل هم، افزایش عمل سزارین بع نوعی باعث کاهش جمعیت کشور هم شده است.
دقیقاً! همین اتفاق افتاده است چون عمل سزارین برای بیش از 2 بچه خطرآفرین است و این یعنی اگر شرایط اجتماعی و اقتصادی هم خوب شود تا وقتی که سیستم «فی فور سرویس» و تجویزهای گسترده سزارین تداوم دارد عملاً امکان چندانی برای افزایش نرخ تولد که مطالبه مقام معظم رهبری است، وجود ندارد.
تسنیم: پرداخت کارانه تأثیری هم بر طرح پزشک خانواده داشته است؟
در حال حاضر به‌علت کمبود پزشک امکان اجرای طرح پزشک خانواده در کشور وجود ندارد که علت آن هم به سیستم پرداخت ناعادلانه خدمات درمانی برمی‌گردد که پول را به‌جای هزینه برای پزشک خانواده به‌طرف تخصص‌گرایی سوق داده است یعنی بر اساس سیستم پرداخت کنونی، پزشکان به‌جای این که از بهداشت مردم کسب درآمد کنند از بیماری مردم کسب درآمد می‌کنند.
تسنیم: برخی معتقدند که نظام پرداخت کنونی به پزشکان موجب آسیب به نظام آموزشی هم شده است، شما با این حرف موافق هستید؟
ببینید، در نظام کارانه‌ای کیفیت‌سنجی وجود ندارد و درآمدهای هنگفت را برای برخی از افراد ایجاد می‌کند و باعث شده است که دیگر شخصیت‌هایی در سطح دکتر قریب را در نسل کنونی متخصصین اطفال نداشته باشیم چرا که افراد نخبه و رتبه‌های 1 تا 100 دنبال رشته‌های پردرآمد هستند و رشته‌های پایه مثل اطفال و داخلی را انتخاب نمی‌کنند بنابراین تداوم این شیوه پرداختی عملاً موجب به هم خوردن توازن رشته‌ها حتی در حوزه پزشکی نیز می‌شود.
تسنیم: با همه این تفاسیر آیا اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری حداقل به‌نفع خود پرستاران است؟
نظام سلامت ما هیچ یک از ابزارهای نظام سلامت دنیا یعنی پرونده الکترونیک سلامت، پزشک خانواده، نظام ارجاع و راهنمای بالینی بیمه‌ای را ندارد و تعارض منافع در آن موج می‌زند؛ بنابراین تا وقتی این شرایط تداوم دارد، اجرای تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری برای هیچ کس از جمله پرستاران، بیماران و نظام سلامت سودی نخواهد داشت.
انتهای پیام/