گزارش| تاریخ تبریز از پشت شیشه‌های موزه تا پشت ماشین زباله/ مجموعه‌دار تبریزی از مشتریان خارجی تاریخ تبریز می‌گوید
خبر تعطیلی موزه مشاغل تبریز آن هم در روز جهانی موزه‌ها، خبری ناراحت کننده برای علاقه مندان تاریخ تبریزبود که با دیدن حمل اشیاء تاریخی پشت ماشین زباله بیش از بیش تاسف بار بود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از تبریز، در زمانی که شهرهای تاریخی دنیا کشمکش هنرمندانه‌ای بر سر جذب توریست با استفاده از کوچکترین آثار تاریخی را دارند، خبر تعطیلی موزه مشاغل تبریز آن هم در روز جهانی موزه‌ها، خبری ناراحت کننده برای علاقه مندان تاریخ تبریزبود که با دیدن حمل اشیاء تاریخی پشت ماشین زباله بیش از بیش تاسف بار بود.
خبر تعطیلی این موزه با این که ناراحت کننده بود، اما خبر تازهای نبود، چرا که بعد از سال 1396 و پس از گذشت اندک زمانی از افتتاح رسمی این موزه، بحث تعطیلی آن، هر ازگاهی مطرح می‌شد که در نهایت هفته پیش رسما تعطیل شده و اشیاء موجود در این موزه جمع آوری شد، علت اصلی جمع آوری هم اختلافات شهرداری با مالک اشیای تاریخی بر سر مدیریت این موزه بود.
رضا و یعقوب سرابی اقدم، دو نام آشنا برای اهالی فرهنگ و هنر استان و شاید کشور است، دو برادری که سه دهه از عمر خود را پای فرهنگ و تاریخ آذربایجان گذاشته اند، از مجسمه سازی و نویسندگی گرفته تا همکاری در ساخت موزه‌هایی مانند؛ مشروطه، قاجار، شهرداری، علی مسیو را در کارنامه غنی فرهنگی و هنری خود دارند و شاید بتوان گفت که بخشی از تاریخ آذربایجان مدیون این دو برادر است.
اما نام رضا و یعقوب سرابی اقدم از سال 96 و با تاسیس اولین موزه مشاغل کشور بر سر زبان‌ها افتاد، این دو برادر با اندک حمایت‌های شهرداری و میراث فرهنگی توانستند موزه‌ای غنی از مشاغل تاریخ دیرینه کشور و به خصوص منطقه آذربایجان، تاسیس کنند.موزه ای که تاسیس آن برای برادران سرابی اقدم به قیمت مستاجر شدنشان تمام شد.
این موزه در یخچال صادقیه تبریز چندین شغل را در خود جای داده است که داخل هر مغازه، خود تاریخ مصّوری بود از پیشینه مشاغل که تعدادی از آن ها تنها در دل تاریخ مانده اند و اثری از آن پیشه‌ها نیست.
علاوه بر مشاغل، 300 نوع ابزار روشنایی از چهار هزار سال پیش تا به امروز، سرپیکان‌های دوران پارینه سنگی، اشیاء مربوط به دوران جنگ جهانی دوم، نقشه‌های تبریز کهن، انواع فوتوگراف‌ها و انواع سلاح قدیمی در این موزه موجود است.
چرایی جمع‌آوری موزه مشاغل تبریز از زبان کلکسیونر و مالک اشیای موزه
به همین مناسبت خبرنگار تسنیم به سراغ رضا سرابی اقدم رفت تا علت را بیشتر و بهتر از وی جویا شود، که وی در واکنش به این مسئله اظهارداشت: تک به تک اشیاء قدیمی این موزه را با زحمت فراوان جمع آوری کرده ام، بعضا با قرض نمودن و خرج سرمایه زندگی توانستم هر کدام از این اشیاء قدیمی را حفظ کنم.
وی ادامه داد: ابتدا اسم موزه را رضا سرابی گذاشتند، ولی مخالفت کردم با پیشنهادی که دادم، آن را "موزه بازار و مشاغل" نامگذاری کردیم، تکه‌های پازل را برای هر شغل تک به تک جمع آوری کرده‌ام که دقیقا همان امکانات اصلی را با کوچکترین جزئیات به نمایش گذاشته شده است.
سرابی اقدم عدم تبلیغات مناسب توسط شهرداری را اصلی ترین علت کم رونقی موزه بازار و مشاغل عنوان کرد و گفت: بعد از راه اندازی موزه، انتظار داشتیم رونق یابد ولی به دلیل نبود تبلیغات این امر محقق نشد، خانه خودم را فروختم و مستاجر شدم تا این موزه را راه اندازی کنم، اداره موزه در اختیار شهرداری بود و آنگونه که مورد انتظار ما بود، نشد و لوازم تاریخی به دلیل نگهداری نامناسب، در حال تخریب بود، آثاری که تکه تکه جمع شده بود ولی یکجا در حال تخریب بود! خواستیم اداره این موزه را در اختیار خودمان قرار دهند که شهرداروقت دستور داد این موزه در قالب قرارداد به بنده واگذار شود.
وی با بیان این که تعطیلی موزه در ایام نوروز و... مشکلات جدی برای موزه ایجاد کرده بود، چراکه کارمندان شهرداری در ایام تعطیل به صورت کارمندی با این موزه رفتار می‌کردند که این درست نبود و گردشگر دست خالی بر می‌گشت، ادامه داد: این وسایل را با عشق جمع آوری کرده‌ام، این همه برای موزه زحمت نکشیده‌ام که آن را تعطیل کنم، شهرداری اگر اداره آن را برای تمدن تبریز و به یادگار ماندن تاریخ تبریز به بنده نمی‌دهد، به اهلش واگذار کند، نه اینکه به افرادی که به دلیل عدم رسیدگی، موش‌ها وسایل قدیمی ما را بخورند.
این کلکسیونر اشیاء قدیمی با اشاره به این که 3 پیکان عهد عتیق موزه با منشور کوروش برابری می‌کند، افزود: 15 سال پیش یکی از موزه‌های خارجی چندصد میلیون تومان پول برای موزه قیمت داده بود، ولی به عشق تبریز و عدم نگرش مادی به این اشیاء، ناراحت می‌شوم که آن ها را بفروشم، 4 سال قبل نیز 880 میلیون تومان برای 8 غرفه قیمت گذاری شده بود که با این پول الان وسایل کمتر از نصف یک غرفه از 8 غرفه را نمی‌توان جمع آوری و خریداری کرد.
وی خاطرنشان ساخت: پیش از این هشدار داده بودم که اگر موزه را تحویل ندهند یا به مدیریت اهلش واگذار نکنند به دلیل ترس از آسیب رسیدن به اشیای تاریخی، آن را جمع آوری خواهم کرد، زمانی هم از اصفهان، یزد و سمنان به شدت پیگیر خریداری و ایجاد موزه بودند ولی اینجا شهر و خاک من است و با این همه اذیت و آزار مدیران، در تبریز ماندم.
سرابی اقدم افزود: در حال حاضر از کشورهای همسایه به شدت پیگیر خریداری وسائل این موزه هستند ولی با وجود مشکلات شدید مالی این کار را نکرده ام چراکه تاریخ تبریز از طریق دولت نمی‌ماند، از طریق افرادی می‌ماند که با عشق و علاقه این تاریخ را حفظ و نگهداری می‌کنند.
به گزارش تسنیم، بخش دولتی و یا به عبارتی بخش عمومی کشور از جمله وزارت میراث فرهنگی و شهرداری وظایفی در قبال تاریخ و تمدن شهرها دارند، از سوی دیگر، مجموعه‌داران و کلکسیونرها هم که با عشق و علاقه اشیای تاریخی را جمع آوری کرده و حتی خانه خود را فروخته‌اند تا آثاری را بخرند که از تاریخ شهر خود حفاظت کرده و اجازه ثبت آثار این شهر به نام و کام دیگران را ندهند اما با بی‌مهری تمام، علاوه بر مدیریت نادرست این آثار که منجر به تخریب برخی از آثار تاریخی شد، بی توجهی به این تاریخ غنی باعث محجوریت این موزه و آثار آن شد که در نهایت به تعطیلی موزه انجامید.
وقتی این مجموعه‌دار تنها با فروش یک اثر قدیمی خود، می‌تواند کارهایی فراتر از راه‌اندازی یک موزه انجام دهد، اما به دلیل حفظ تاریخ و فرهنگ تبریز، حاضر به فروش این آثارش نیست و حتی بخشی از محتوای موزه‌های تبریز را بخاطر حفظ تاریخ این شهر برای آیندگان، به صورت رایگان اهدا کرده، آیا در حد اداره یک موزه در شان تبریز و حمایت از او ظرفیت ندارد؟
امیدواریم با حمایت جدی از این مجموعه‌دار تبریزی، پیشینه تاریخی تبریز که تکه تکه از نقاط مختلف ایران جمع آوری کرده را حفظ کنیم (لوازم قدیمی مربوط به تبریز گاها به استان‌های دیگر و حتی کشورهای دیگر منتقل شده بودند که وی از افراد مختلف خریداری و گردآوری کرده است) و باید مدیران ما با استفاده از اختیارات جایگاه مسئولیتی که دارند، تا دیر نشده برای حفظ این آثار اقدام کنند تا آیندگان قضاوت مثبتی در مورد عملکرد ما داشته باشند.
گزارش از حامد سلطان‌پور
انتهای پیام/114/ی
