سیگاریها بخوانند ...
همیشه با این جملات و کلمات هشداری مواجه بوده و هستیم؛ جملاتی مثل اینکه سیگار چه بلاهایی بر سر قلب و ریه ما می‌آورد اما شاید بتوان گفت به راحتی از کنار آن‌ها گذشتیم و خیلی جدی نگرفتیم.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، همیشه با این جملات و کلمات هشداری مواجه بوده و هستیم؛ جملاتی مثل اینکه سیگار چه بلاهایی بر سر قلب و ریه ما می‌آورد اما شاید بتوان گفت به راحتی از کنار آن‌ها گذشتیم و خیلی جدی نگرفتیم.
شاید جالب باشد که بدانید مصرف سیگار و قلیان به یک معضل مهم بهداشتی- درمانی و حتی اقتصادی- اجتماعی برای ایران و جهان تبدیل شده و متأسفانه امروزه شاهد شیوع روزافزون مصرف سیگار و قلیان هستیم؛ تفریحات ناسالمی که بدترین هدیه جوانان به ریه‌های‌شان است. شاید مشکل رو آوردن مداوم جوانان به این نوع تفریحات، بی‌اطلاعی آنان از عوارض مصرف دخانیات است؛ مصرفی خانمان‌سوز!
ناگوار است اما بهتر است بدانید عوارض ناشی از مصرف دخانیات، دومین عامل مرگ و میر جهان به شمار می‌آید. از هر دو نفر سیگاری، یک نفر در اثر بیماری‌ها و عوارض ناشی از مصرف سیگار جان خودش را از دست می‌دهد. همچنین هر شش ثانیه در دنیا، یک نفر در اثر عوارض کشیدن سیگار فوت می‌کند.
سیگار، عامل اصلی بیماری‌های غیرواگیردار از جمله سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی- عروقی، بیماری‌های مغزی و بیماری‌های تنفسی در دنیاست و مصرف هر نخ سیگار، پنج دقیقه از عمر انسان کم می‌کند و افراد سیگاری قهار، 10 تا 15 سال کمتر از افراد عادی عمر می‌کنند. این آمارهای مرگ‌بار سبب شده است تا در سال‌های اخیر، 31 ماه می میلادی به‌عنوان «روز جهانی بدون دخانیات» معرفی شود.
امسال این روز با یازدهم خردادماه مصادف شده و شعار آن «محافظت از جوانان در برابر فریبکاری و ترفندهای صنایع دخانی و پیشگیری از مصرف دخانیات و نیکوتین در آن‌ها » است که بر اهمیت اقدامات لازم برای افزایش آگاهی عمومی در خصوص تاثیرات مضر دخانیات تاکید دارد. به همین بهانه از دو پزشک حاذق و فوق تخصص، جویای عوارض ناشی از دخانیات شدیم؛ عوارضی که خواه یا ناخواه مسبب بروز آن‌ها در بدن خود هستیم و دود را میهمان قلب و ریه خود می‌کنیم.
داود عطاران؛ فوق تخصص ریه بیمارستان فوق تخصصی رضوی می‌گوید: «حدود 15 درصد جمعیت ایران، دخانیات مصرف می‌کنند و جالب است بدانید، روزانه نزدیک به 30 میلیارد تومان فقط برای مصرف سیگار توسط مردم هزینه می‌شود که این امر تبعات اقتصادی و بهداشتی- درمانی زیادی برای کشور دارد. »
وی خطر مصرف قلیان توسط جوانان کشورمان را در حال حاضر بیشتر قلم‌داد می‌کند و می‌افزاید: «مصرف قلیان در کشورهای خاورمیانه از جمله ایران، هم در بین افراد عامی و هم تحصیل‌کرده رواج دارد. البته مصرف آن در سال‌های اخیر در بین بانوان و گروه‌های سنی نوجوان و جوان کشور نیز رشد کرده است. باید بگویم اثرات سوء قلیان نسبت به عوارض سیگار به مراتب بیشتر است.
چنان که ثابت شده، عوارض مصرف یک پُک قلیان به اندازه کشیدن یک پاکت سیگار است، زیرا مقدار مواد شیمیایی و نیکوتین موجود در قلیان، بیشتر از سیگار است. همچنین مواد شیمیایی ناشی از سوختن ذغال قلیان، عوارض شدیدی بر روی بدن به ویژه ریه‌ها می‌گذارد و ایجاد سرطان می‌کند. یکی دیگر از دلایل بیشتر بودن عوارض کشیدن قلیان نسبت به سیگار، پُک عمیقی است که فرد در زمان مصرف قلیان باید بکشد تا بتواند دود آن را استنشاق کند. از طرف دیگر، سرو قلیان‌های میوه‌ای که دارای توتون میوه‌ای با اسانس‌های شیمیایی است، در جامعه افزایش یافته است. بوی میوه‌ای این قلیان‌ها، مردم را به کشیدن آن‌ها تشویق می‌کند. مواد شیمیایی این قلیان‌ها، خاصیت سرطان‌زایی بسیاری دارد.»
عوارض مصرف دخانیات به چند دسته تقسیم می‌شود که یکی از آن‌ها، بیماری‌های تنفسی و ریوی است. عوارض بسیار شایعی در این زمینه وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها، بیماری‌های مزمن انسدادی تنفسی است. این بیماری‌ها شامل برونشیت مزمن، آمفیزم و آسم می‌شود. علائم بیماری‌های مزمن انسدادی تنفسی به صورت سرفه، تنگی نفس، دفع خلط و خس خس سینه خودش را نشان می‌دهد. در نهایت این بیماران مبتلا به نارسایی تنفسی شده و ناتوان می‌شوند؛ به‌گونه‌ای که حتی کارهای فیزیکی عادی روزانه خود را نمی‌توانند انجام دهند.
این پزشک فوق تخصص ریه می‌افزاید: «بر روی نواحی قلب، موجب گرفتگی عروق، تصلب شرایین، افزایش فشار خون، گرفتگی عروق قلبی، بیماری‌های عروق کرونر قلب و افزایش بروز سکته‌های قلبی می‌شود. در ناحیه مغز نیز زمینه‌ساز گرفتگی عروق مغزی و افزایش استعداد سکته‌های مغزی است. به مرور زمان هم موجب ایجاد بیماری آلزایمر و کمبود حافظه می‌شود.
همچنین مصرف آن با افزایش شیوع بیماری‌های گوارشی و ایجاد زخم و التهاب معده بر روی سیستم گوارشی همراه است. بهداشت نامناسب دهان و دندان، افزایش شیوع بیماری‌های دهان و لثه و بیماری‌های حنجره، از دیگر عوارض آن به شمار می‌آید. افزایش پوکی استخوان نیز از جمله عوارض ناشی از کشیدن سیگار است. دخانیات در ابتلا به سرطان‌ها هم که پیشتاز است؛ در انواع سرطان! حتی در افرادی که در معرض دود سیگار قرار دارند. عوارض مشابه کشیدن سیگار هرچند با شیوع کمتر در این افراد با وجود آنکه سیگار نمی‌کشند، دیده می‌شود.»
مصرف هرگونه دخانیات خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را تا 50 درصد افزایش می‌دهد و از هر پنج مورد مرگ که در افراد سیگاری اتفاق می‌افتد، دو مورد به علت بیماری‌های قلب و عروق است. بر اساس آمار، مصرف سیگار و مشتقات آن در آقایان سه برابر و در بانوان تا 6 در برابر احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش می‌دهد و به‌طور کلی، ارتباط مستقیمی با افزایش تعداد سیگارهایی که در روز استعمال می‌شود، دارد؛ یعنی مصرف 10 نخ سیگار در روز، 18 درصد در آقایان و 31 درصد در خانم‌ها میزان احتمال ابتلا به این نوع بیماری را افزایش می‌دهد.
مسئله مهم‌تر افراد غیرسیگاری اما در معرض دود سیگار است؛ 30 درصد از این افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شوند و این مسئله بسیار مهم و ضروری است که افراد باید آن را در نظر بگیرند و به حقوق دیگران در این زمینه احترام بگذارند و حداقل در اماکن عمومی از مصرف سیگار و قلیان پرهیز کنند.
اما اینکه در این سیگار که بسیاری هم به استعمال آن علاقه‌مندند چه وجود دارد مسأله مهمی است.
سپیده افضل‌نیا، متخصص قلب و عروق و فلوشیپ بیماری‌های مادرزادی قلب در بزرگسالان و از پزشکان برجسته بیمارستان رضوی در این باره می‌گوید: « به طور کلی در سال در تمام جهان هفت میلیون نفر در اثر بیماری‌های مربوط به استعمال دخانیات فوت می‌کنند که از این میزان 900 هزار نفر غیر سیگاریها هستند. در هر یک سیگار، ماده مؤثره‌ای که وجود دارد، مقدار قابل توجهی نیکوتین و جمعی از مواد سمی است.
میزان نیکوتین در هر نخ سیگار بین یک تا 10 گرم و بسته به برندهای مختلف سیگار متفاوت است و از این میزان، یک تا 2 میلی‌گرم با مصرف هر نخ سیگار وارد بدن می‌شود و در همان زمان سیگار کشیدن کمتر از 10 ثانیه طول می‌کشد که دود سیگار به مخاط‌ها، مری و پس از آن وارد ریه می‌شود و به دلیل وجود کیسه‌های هوایی خاصی در رگ، انتشار دود در ریه 40 برابر افزایش پیدا کرده و به سرعت وارد گردش خون می‌شود.»
حتما شنیده‌ایم که می‌گویند که دود سیگار باعث آسیب به پوشش دیواره رگ می‌شود و سکته‌های قلبی و سکته‌های مغزی و در عروق دیگر بیماری‌های محیطی را ایجاد می‌کنند.
افضل‌نیا در این‌باره ادامه می‌دهد: «افراد سیگاری دردهای عضلانی حین فعالیت و اختلال در راه رفتن را پس از نفوذ دود سیگار در رگ‌های خود مشاهده کنند. البته از دیگر عوارضی که برای عروق ایجاد می‌کند می‌توان به ایجاد لخته در داخل عروق اشاره کرد که به صورت لخته در وریدها یا شریان اتفاق می‌افتد و در سیگاریها بسیار شایع است. در حقیقت این انسداد عروق که در اثر دخانیات ایجاد می‌شود، می‌تواند آن را به یک سکته کامل در قلب و مغز تبدیل کند»
آن‌طور که محققان می‌گویند، نیکوتین حالتی متناقض دارد و علاوه بر تحریک آدرنالین، دوپامین را نیز آزاد می‌کند؛ ماده‌ای که گیرنده سلول‌های عصبی در مغز است و فعالیت لذت را در مغز به عهده دارد و باعث ایجاد آرامش، کاهش تنش و حس سرخوشی در فرد می‌شود و این حالت ممکن است یک تا دو ساعت در مورد فرد سیگاری یا کسی که سایر دخانیات را استعمال می‌کند طول بکشد و سپس اثرش از بین می‌رود. به این دلیل است که ابتدا افراد به صورت تفریحی استعمال می‌کنند و سپس تعداد سیگاری که در روز می‌کشند، افزایش می‌یابد چراکه برای رسیدن به آرامشی دوباره، باید تعداد فراوان سیگار مصرف کنند.
انتهای پیام/281/ش
