گزارش|حضوری یا غیرحضوری بودن؛ چالش این روزهای امتحانات دانشگاه‌ها
دانشجویان و دانشگاه‌های سراسر کشور به فصل امتحانات پایان ترم رسیده‌اند و اخبار مختلفی از برگزاری امتحانات به صورت حضوری و غیر حضوری (مجازی) به گوش می‌رسد.
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری تسنیم، بیش از سه ماه است که آموزش عالی کشور با وجود ویروس کرونا، عصر جدیدی از آموزش مجازی به صورت وسیع و در ابعاد کشوری را تجربه می‌کند. تجربه‌ای که با وجود نبود بعضی زیرساخت‌ها و عدم آمادگی برخی دانشگاه‌ها برای ارائه دروس نظری و علمی به صورت مجازی؛ گرچه با چالش‌هایی رو به رو شد اما اعلام رضایت دانشجویان به صورت نسبی از آموزش مجازی دانشگاه‌های خود نشان می‌دهد، این مسیر تا حدودی تسهیل شده و البته هنوز جای کار دارد.
حالا دانشجویان و دانشگاه‌های سراسر کشور به فصل امتحانات پایان ترم رسیده‌اند و اخبار مختلفی از برگزاری امتحانات به صورت حضوری و غیر حضوری (مجازی) به گوش می‌رسد و همچنین برخی از تشکل‌های دانشجویی راهکارهای گوناگونی به مسئولان آموزش دانشگاه‌های خود می‌دهند تا شرایط آسان‌تری برای دانشجویان به وجود بیاید. هر دانشگاه برای نحوه برگزاری امتحانات خود شیوه حضوری یا غیر حضوری بود آن را اعلام کرده است.
وزارت علوم، وزارت بهداشت و همچنین واحدهای دانشگاه آزاد به بررسی فرآیندهایی در جهت بازگشایی دانشگاه‌ها و حضور دانشجویان با پروتکل های بهداشتی هستند. اما برخی دانشگاه‌ها که در مناطق دارای وضعیت قرمز درپی افزایش تعداد مبتلایان به ویروس کرونا هستند، شرایط متفاوتی را برای حضور یا عدم حضور دانشجویان در دانشگاه و برگزاری امتحانات مد نظر دارند. در حالی که طبق اعلام وزارت علوم دانشگاه‌ها باید از شنبه 17 خرداد بازگشایی می‌شدند؛ اما در فاصله کمتر از یک روز از این تاریخ هنوز وضعیت و پرتکل های مربوط به این بازگشایی برای بعضی دانشگاه‌ها مشخص نشده است. از سوی دیگر امتحانات بسیاری از دانشگاه‌ها از روز گذشته آغاز شده و هستند دانشگاه‌هایی که تصمیم خود را درباره حضوری و یا غیرحضوری بودن این امتحانات اتخاذ نکرده اند. به طور مثال تا این لحظه دانشگاه شاهد، مالک اشتر و هنر تاریخ و نحوه برگزاری امتحانات خود را اعلام نکرده‌اند و دانشگاه‌های پیام نور، علم و فرهنگ و علوم پزشکی شهید بهشتی تاریخ شروع و پایان امتحانات خود را به صورت دقیق اعلام نکرده‌اند.
در ادامه این گزارش به بررسی وضعیت دانشگاه‌ها و تصمیم آنها برای چگونه برگزار کردن امتحانات می‌پردازیم.
*دانشگاه تهران
معاونت آموزشی دانشگاه تهران در خصوص نحوه برگزاری آزمون‌های پایان نیمسال دوم سال تحصیلی 99-1398، اطلاعیه‌ای صادر کرد که بنا بر آن امتحانات دروس مقطع کارشناسی به صورت حضوری و طبق تقویم آموزشی و برنامه زمانبندی اعلام شده برای هر درس، از تاریخ 5 تیرماه برگزار خواهد شد. همچنین دانشجویان ساکن در استان‌های تهران، البرز و قم با حضور در دانشکده‌های خود در دانشگاه و دانشجویان ساکن در شهرستان‌ها با حضور در مراکز و واحدهای دانشگاه پیام نور استان‌های محل سکونت خود در آزمون‌های پایانی نیمسال شرکت خواهند کرد. پیرو بخشنامه‌های قبلی، امتحانات دروس مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری برای همه دانشجویان به صورت الکترونیکی برگزار می‌شود. استاد هر درس مرجع ارزشیابی دانشجو در همان درس بوده و نسبت به ارزیابی و امتحانات پایانی اقدام خواهد نمود. در موارد خاص آزمون برخی از دروس با تأیید معاونت آموزشی دانشکده و ستاد برگزاری آزمون‌های دانشگاه می‌تواند بر اساس مفاد بند 1 برگزار شود. آزمون پایان ترم دانشجویان خارجی که به کشور خود بازگشته‌اند صرفاً به صورت الکترونیکی برگزار می‌شود و برای آن دسته از دانشجویان خارجی که در داخل کشور هستند مطابق بندهای بالا صورت می‌پذیرد.
*دانشگاه صنعتی شریف
محمود فتوحی رئیس دانشگاه شریف با اشاره به تشکیل ستاد مقابله با کرونا در دانشگاه شریف، گفت: یکسری تصمیمات دانشگاه در این ستاد اتخاذ و چکش کاری می‌شود. در نهایت اعلام کردیم که تمامی امتحانات در هر سه مقطع کارشناسی، ارشد و دکترا به صورت مجازی برگزار می‌شود؛ زیرا امکان بازگشایی خوابگاه‌ها را در این مقاطع نداشتیم.
دانشگاه شریف همچنین برای برگزاری امتحانات و نحوه نمره دهی پیشنهادی برای دانشگاه‌ها ارائه داده است.
*دانشگاه صنعتی امیرکبیر
معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در اطلاعیه‌ای نحوه برگزاری امتحانات پایانی نیمسال دوم سال تحصیلی 99-98 را اعلام کرد. طرح‌های مختلفی بررسی شد، از جمله برگزاری امتحانات در تهران و همچنین مراکز استان‌های مختلف کشور برای کاهش حضور دانشجویان در خوابگاه‌ها. در این خصوص هماهنگی‌های زیادی صورت گرفت، لکن با توجه به افزایش شدید آمار مبتلایان به ویروس کرونا شرایط تغییر نموده و با توجه به افزایش احتمال به خطر افتادن سلامتی اعضاء هیات علمی، کارکنان دانشگاه و دانشجویان عزیز، هیات رئیسه دانشگاه در جلسه سه‌شنبه مورخ 99/3/13 بندهای زیر را تصویب نمود:
1- ارزیابی دروس غیرعملی مقطع کارشناسی براساس ارزیابی مستمر و امتحان پایانی غیرحضوری انجام می گردد و نتیجه ارزیابی استاد درس به صورت رد یا قبول در کارنامه ثبت خواهد شد. 2- ارزیابی دروس غیرعملی مقاطع تحصیلات تکمیلی براساس ارزیابی مستمر، پروژه‌های درسی و امتحان پایانی غیرحضوری انجام می‌گردد و نتیجه ارزیابی درس بسته به ماهیت درس و نظر استاد به صورت رد/ قبول و یا نمره ثبت در کارنامه خواهد شد.
پیرو مصوبات فوق، کلیات برنامه‌ریزی امتحانات به صورت زیر خواهد بود:
1- تمامی امتحانات دروس غیرعلمی کارشناسی و دروس تحصیلات تکمیلی با یک تاخیر سه‌هفته‌ای (نسبت به تقویم آموزشی اولیه) از تاریخ شنبه 14 تیر الی پنجشنبه 26 تیر طبق ترتیب و ساعات اعلام شده در پورتال آموزش برگزار خواهد شد. 2- اساتید محترمی که نیازمند فرصت بیشتری برای ارائه درس خود می‌باشند، می‌توانند بدین منظور از بازه 7 الی 12 تیر استفاده نمایند. 3- مهلت قطعی کردن نمرات کارشناسی توسط اساتید محترم ساعت 24 روز چهارشنبه 29 مرداد می‌باشد. 4- مهلت قطعی کردن نمرات تحصیلات تکمیلی توسط اساتید محترم ساعت 24 روز دوشنبه 17 شهریور می‌باشد. 5- دانشجویانی که در آزمون‌های دروس ریاضی 1، ریاضی 2، معادلات دیفرانسیل، فیزیک 1، فیزیک 2، برنامه‌ریزی کامپیوتر و محاسبات عددی مردود می‌شوند، می‌توانند در امتحان مجدد (گروه 100) ترم تابستان یا نیمسال‌های بعدی شرکت نمایند. 6- ارائه دروس عملی و بخش علمی دروس نظری- عملی از 15 شهریور ماه تا 10 مهر ماه به صورت فشرده برنامه‌ریزی و برگزار خواهد شد و ثبت قطعی نمرات این دروس تا 16 مهر ماه مقدور می‌باشد. رعایت پیش نیازی این دروس برای ترم اول 99-00 الزامی نمی‌باشد.
*دانشگاه علم و صنعت
دانشگاه علم وصنعت در اطلاعیه‌ای نحوه برگزاری امتحانات پایان ترم این دانشگاه را اعلام کرد. در این اطلاعیه آمده است: شورای دانشگاه در جلسه 12 خرداد ضمن قدردانی از مشارکت و همراهی مستمر آحاد دانشگاهیان بویژه اساتید و دانشجویان گرامی در نیمسال جاری، در خصوص نحوه برگزاری امتحانات پایان نیمسال دوم تحصیلی 99-98 با توجه به شرایط ناشی از شیوع بیماری کووید - 19 و سیاست‌های کلی وزارت متبوع مبتنی بر حفظ سلامت دانشجویان عزیز و با بهره‌گیری از انعطاف‌های منطقی لحاظ شده در دستورالعمل‌های صادره از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ مصوب نمود: "امتحانات پایان ترم نیمسال دوم تحصیلی 99-98 در کلیه مقاطع و همه دوره‌ها (روزانه، نوبت دوم، پردیس و مجازی) از روز شنبه 31 خرداد 1399، مطابق برنامه اعلامی از سوی معاونت آموزشی دانشگاه، به‌صورت غیر حضوری برگزار شود. "
*دانشگاه شهید بهشتی
امتحانات پایان نیم سال دوم تحصیلی 99-98 این دانشگاه؛ با توجه به زمانبندی اعلام شده معاونت آموزشی دانشگاه و بر اساس برنامه امتحانی ثبت شده در سامانه گلستان، برگزاری امتحان پایان نیم سال برای همه دروس (دروس نظری و دروس عملی که کلاس‌های آنها به صورت غیرحضوری تشکیل شده است) الزامی است. نحوه برگزاری امتحانات برای دانشجویان غیرایرانی همانند سایر دانشجویان است. درصورت عدم دسترسی به اینترنت مناسب، این قبیل دانشجویان می‌توانند پس از بازگشت به دانشگاه، نسبت به حذف درس یا دروس خود اقدام کنند.
*دانشگاه تربیت مدرس
کلباسی معاون آموزشی دانشگاه تربیت مدرس درباره نحوه برگزاری امتحانات، گفت: به نظر ما امتحانات می‌تواند حضوری و یا ترکیبی (مجازی و حضوری) باشد؛ یعنی می‌خواهیم برای آن دسته از اساتیدی که می‌توانند امتحان را به صورت مجازی برگزار کنند، شرایط را مهیا کنیم. از آن سو آن دروسی که پیچیدگی‌های خاصی دارد، امتحان به صورت حضوری برگزار شود.
وی ادامه داد: منتها برای جلوگیری از تراکم دانشجویان در دانشگاه، در حال بررسی هستیم تا به طور مثال دانشجویان به صورت مقطعی امتحان دهند؛ به این صورت که ابتدا دانشجویان ارشد و پس از آن دانشجویان دکتری در دانشگاه حضور یابند.
معاون آموزشی دانشگاه تربیت مدرس اظهار کرد: یا ممکن است دانشکده‌ها را تقسیم کنیم و دانشجویان دانشکده‌ها در بازه‌های زمانی مختلف امتحان دهند. دانشگاه تربیت مدرس 17 دانشکده دارد و می‌توان آنها را به دو یا سه گروه تقسیم کرد.
*دانشگاه خوارزمی
با توجه به شرایط موجود و ظرفیت خوابگاه‌ها در صورت بازگشایی خوابگاه به طور کامل و حضور دانشجویان کارشناسی حتی در ایام امتحانات امکان فاصله‌گذاری اجتماعی وجود نخواهد داشت.با توجه به اینکه تاریخ شروع امتحانات از 14 تیر تا اول مرداد ماه است و ایام امتحانات در اوج گرماست و نیاز به سیستم های سرمایشی است لذا دفتر فنی باید نسبت به تجهیز آنها اقدام کنند.تصمیم بر انجام اکثر آزمون های پایان ترم بصورت مجازی است و در این ارتباط باید تصیمیم گیری توسط استاد درس و دانشکده مربوطه اعلام شود. در ارتباط با کلاس های های عملی دانشجویان کارشناسی و زمان حضور آنها بعد از تصمیم شورای آموزشی دانشگاه اطلاع رسانی خواهد شد.حضور دانشجویان تحصیلات تکمیلی تا این لحظه بدون امکانات خوابگاهی بوده و در صورت تصمیمات دیگر اطلاع رسانی خواهد شد.
*دانشگاه علامه طباطبایی
مدیر تحصیلات تکمیلی دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به جامع بودن سیستم آموزشی دانشگاه، گفت: اکنون در بخش امتحانات و آزمون سازی مشغول به کار هستیم و امکان برگزاری 13 نوع آزمون و انواع و اقسام فایل‌ها بدون هیچ محدودیتی را با این سیستم داریم. استفاده از این سیستم بسیار ساده، روان، پویا و جوابگوی نیاز دانشجویان و استادان است است و روی تلفن همراه به راحتی پاسخ می‌دهد.
وی در خصوص اقداماتی که در بعد حقوقی و قانونی انجام شد، گفت: شرایط تغییر و پدیده‌ای ظهور و بروز کرده بود. فضا و آموزش مجازی توسعه پیدا کرده و باید می‌توانستیم خود را از لحاظ ساختار قوانین و مقررات مطابقت دهیم؛ بنابراین آیین‌نامه برگزاری رساله‌ها و پایان‌نامه‌ها را به شکل مجازی ارائه دادیم و شیوه نامه برگزاری امتحانات را با رویکرد تسهیل گرایانه تدوین کردیم. بسیاری از قوانین و مقررات از جمله معرفی به استاد در مقطع کارشناسی از دو درس به چهار درس تغییر پیدا کرده است. همچنین ساعت حضور در کلاس، زمانبندی کلاس و حضور و غیاب را به استادان تفویض اختیار کردیم.
*دانشگاه الزهرا (س)
امتحانات دانشگاه الزهرا طبق اطلاعیه منتشر شده، از تاریخ 3/26 لغایت 99/5/1 به صورت غیر حضوری برگزار می‌شود.
*دانشگاه امام صادق (ع)
آزمون پایان‌ترم برای تمامی دروس الزامی است. زمان برگزاری آزمون پایان ترم، از تاریخ 31خرداد تا 20 تیر 99 و براساس برنامه اعلامی از سوی اداره‌کل آموزش و تحصیلات تکمیلی و معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی پردیس خواهران است. درصورت بازگشایی دانشگاه‌ها و فراهم بودن حضور دانشجویان در محیط دانشگاه و خوابگاه‌های دانشجویی، برگزاری آزمون به‌صورت حضوری است درصورت فراهم نبودن حضور دانشجویان در دانشگاه، برگزاری آزمون صرفاً در بستر سامانه آموزش الکترونیکی سما انجام خواهد پذیرفت. آزمون میان‌ترم توسط استاد درس و با هماهنگی دانشجویان به‌صورت مجازی قابل برگزاری است. ضمن اینکه ضرورت دارد بخشی از ارزشیابی دانشجویان در طول ترم انجام پذیرد؛ لذا حداقل یک آزمون یا تکلیف در طول ترم الزامی است.
*دانشگاه پیام نور
دانشگاه پیام نور نیز اعلام کرده است؛ امتحانات مقطع کارشناسی به صورت حضوری و مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری به صورت غیرحضوری برگزار خواهد شد.
*دانشگاه‌های غیرانتفاعی
علی آهون منش رئیس اتحادیه دانشگاه های غیر انتفاعی با اشاره به اینکه امتحانات دانشگاه های غیر انتفاعی هفته اول تیر برگزار می شود، گفت: طبق برنامه ریزی آموزشی این دانشگاه از 17 خرداد به مدت 2 هفته کلاس های باقی مانده دروس الکترونیکی را به صورت فوق العاده و رفع اشکال برای دانشجویان برگزار می کند. وی افزود: امتحانات ترم جاری دانشگاه های غیر انتفاعی پس از برگزاری رفع اشکال کلاس های آموزشی در هفته اول تیرماه در مدت زمان طولانی تری نسبت به ترم های گذشته به صورت حضوری آغاز می شود و تا پایان تیرماه ادامه خواهد داشت. وی تصریح کرد: امتحانات حضوری پایان ترم دانشجویان در طول زمان برگزاری با رعایت پروتکل های بهداشتی برگزار خواهد شد.
*دانشگاه آزاد اسلامی
جواد علمایی، مسئول ستاد مرکزی آموزش مجازی دانشگاه آزاد اسلامی، با اشاره به زمان برگزاری امتحانات پایان ترم نیمسال جاری دانشگاه آزاد اسلامی، گفت: براساس مصوبات جلسه امروز هیئت رئیسه دانشگاه، کلاس‌های آموزشی و جبرانی دانشگاه تا 17 خرداد به صورت مجازی ادامه خواهد داشت و پس از آن دانشجویان یک هفته برای آماده‌سازی حضور در امتحانات، فرجه خواهند داشت.
معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: با توجه به شرایط ویژه کشور به دلیل شیوع ویروس کرونا، امتحانات پایان ترم دانشگاه آزاد اسلامی در نیم سال جاری به مدت سه هفته از 24 خرداد تا 13 تیرماه، با رعایت کامل پروتکل‌های ابلاغی ستاد ملی مقابله با کرونا و وزارت بهداشت برگزار خواهد شد.
امکان لغو امتحانات حضوری در صورت درخواست ستاد ملی کرونا وجود دارد
با وجود برنامه ریزی بعضی دانشگاه‌ها برای برگزای حضوری امتحانات خود؛ محمدرضا آهنچیان، مدیرکل دفتر برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم امروز اعلام کرد: با توجه به افزایش آمار ابتلا به کرونا، امکان اینکه وزارت علوم امتحانات حخضوری را لغو کند وجود دارد. وزارت علوم هم تابع تصمیمات ستاد ملی کرونا است. در این مسیر اگر ستاد ملی از ما بخواهد که تجدید نظر کنیم ما سریعا می‌توانیم این کار را انجام دهیم.
انتهای پیام/
