یادداشت|شاعر هشت‌هزار ساله
زنده‌یاد احمد عزیزی با انتشار بیش از ۵۰ اثر یکی از پرکارترین شعرای انقلاب در چند دهه اخیر است، اما با وجود این آثار او چنان که باید مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است. شاید بخشی از این غفلت بی‌ارتباط با فترت شعری چند سال اخیر او نباشد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، «شاعر هشت‌هزار ساله» با نگاهی به افکار و اشعار احمد عزیزی به کوشش مرضیه دانیالی با همکاری به‌نشر و کانون اندیشه جوان در دسترس علاقه‌مندان به شعر و آثار زنده‌یاد عزیزی قرار گرفت.
زنده‌یاد احمد عزیزی با انتشار بیش از 50 اثر یکی از پرکارترین شعرای انقلاب و شعر آیینی کشور در چند دهه اخیر است، اما با وجود این اشعار و آثار او چنان که باید مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است. هرچند تاکنون مقالات و گاه پایان‌نامه‌هایی درباره آثار او نوشته شده است، اما این آثار در مقایسه با تعداد آثار عزیزی و تأثیری که او بر جریان ادبیات انقلاب گذاشت، ناچیز و محدود به نظر می‌رسد. شاید بخشی از این غفلت بی‌ارتباط با فترت شعری چند سال اخیر او نباشد.
هرچند عزیزی در موضوعات مختلف فعالیت کرده است، اما «شاعر هشت‌هزار ساله» قصد دارد تنها به اشعار آیینی و انقلابی او بپردازد. نویسنده برای این کار، ابتدا به معرفی عزیزی پرداخته و زندگی‌نامه‌ای از او ارائه داده است. کتاب با نگاهی به زندگی‌نامه احمد عزیزی آغاز می‌شود که در این فصل، بخشی خواندنی با عنوان عزیزی از زبان عزیزی است که با سرگذشت و زندگی او از زبان خودش آشنا می‌شویم. نگاهی به شطحیات عزیزی عنوان فصل دوم این کتاب است. او را بی‌شک می‌توان پایه‌گذار شیوه ادبی شطح‌نویسی در تاریخ معاصر ایران دانست؛ گونه‌ای از نثر که بسیار از نثر ادبی غنی‌تر است؛ چه از حیث محتوا و چه از حیث زبان. در این گونه عزیزی تمام جملاتش را با استعاره و توصیف و تشبیه آذین بسته و به سختی می‌توان جمله‌ای ساده را در این ادبیات یافت. از دیگر ویژگی‌های این نثر دایره واژگانی وسیع و از آن مهمتر عبارت‌سازی نویسنده است. عزیزی به ترکیبات موجود بسنده نمی‌کند و دست به ترکیب‌سازی‌های شگفت می‌زند. برخی از منتقدان بر این باورند که اصلی‌ترین وجه ممیز شاعرانگی عزیزی با هم‌عصرانش را می‌توان توجه او به همین قالب دانست. «یک لیوان شطح داغ» او مجموعه‌ای کامل از شطحیات عزیزی است که از جمله آثار ماندگار او به شمار می‌رود.
در میان آثار عزیزی، شعر آیینی یکی از رگه‌ها و زمینه‌های اصلی است. شعر او به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر شاعران جوان، مرثیه‌سرا و کسانی که شعر آیینی می‌گویند، تأثیر گذاشته است. بزرگ‌ترین ویژگی شعری او در این حوزه روانی قلم، ذهن و زبانش بود؛ همین موضوع سبب شده تا برخی از اشعار آیینی او مانند سروده‌ای که به حضرت زهرا(س) تقدیم کرده است، ماندگار شود:
حضرت زهرا دلش از یاس بود
دانه‌های اشکش از الماس بود ...
از سوی دیگر، آشنایی شاعر با تاریخ به ویژه تاریخ اسلام سروده‌های او در حوزه آیینی را به شعرهای مقید و متعهد در این حوزه تبدیل کرده است. دانیالی با در نظر گرفتن این تأثیرگذاری و اهمیت، فصل سوم کتاب را به بررسی اشعار دینی و آیینی او اختصاص می‌دهد. بررسی و تحلیل اشعار دینی او در حوزه‌های شعر نبوی، علوی، فاطمی، حسینی و ... از جمله زیرمجموعه‌های این فصل را تشکیل می‌دهد. فصل چهارم و نهایی کتاب نیز به بررسی انعکاس حوادث مهم اجتماعی در اشعار احمد عزیزی می‌پردازد.
در مقدمه این کتاب درباره اهمیت این شاعر خوش‌قریحه کرمانشاهی می‌خوانیم: احمد عزیزی در میان شاعران متعهد و آیینی معاصر به دلیل ترویج روحیه معنویت‌گرایی در ابیات شورانگیزش و دارا بودن رویکردهای اصیل فکری معرفتی که منجر به تأثیرپذیری شاعران هم‌دوره و بعد از او از سبکش می‌شد، نمونه‌ای شاخص محسوب می‌شود. «ساکن آن سوترستان‌ها» خودش را هیچ‌گاه در حصار شعر، محدود نمی‌کرد؛ پرواز می‌کرد و به هفت آسمان عرفان، اخلاق، فلسفه، هنر، فرهنگ، تاریخ و سیاست سرک می‌کشید؛ جرعه‌ای غزل می‌خواند و مثقالی مثنوی. اما آبشاری از «آفتابستان» به راه می‌انداخت؛ قافیه‌ها را ماهرانه ردیف می‌کرد تا پشت سر هم بی‌نظمی ذهنی ما را موزون کند... .
به‌نشر با همکاری کانون اندیشه جوان کتاب حاضر را در 144 صفحه و در شمارگان 500 نسخه در دسترس علاقه‌مندان به ادبیات معاصر و به ویژه ادبیات انقلاب اسلامی قرار داده است.
انتهای پیام/
