یادداشت|خوف و رجاء راهبردی در عراق

به گزارش گروه بین الملل،  قرار است گفت‌وگوهای راهبردی عراق و آمریکا از فردا پنجشنبه آغاز شود. به گفته «هاشم داود» مشاور نخست وزیر عراق ، در این نشست درباره زمینه‌های مختلف از جمله در حوزه امنیتی، اقتصادی و نظامی گفت‌وگو خواهند کرد.

«هادی محمدی» کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا  در یادداشت اختصاصی برای خبرگزاری تسنیم به تبیین ابعاد این گفت‌وگوها و اهداف آمریکا از آن پرداخته که متن کامل در زیر می‌آید:

مسیر فراز و نشیب تحولات عراق روز پنج شنبه 23 خرداد مصادف با 11 ژوئن به یک رخداد راهبردی می‌رسد که قرار است حکومت عراق با طرف آمریکایی گفتگو یا مذاکراتی را طی دو روز به اجرا بگذارد. این گفتگوها غیرحضوری و بشکل مجازی انجام می‌گیرد و مبنای اصلی این نشست مجازی، مصوبه پارلمان عراق و مطالبه حکومت وقت این کشور در خصوص الزام به خروج نیروهای نظامی آمریکایی از پایگاه‌های آنها در این کشور است. آنچه تا به حال از سوی مقامات آمریکایی برای دستور جلسات فوق مطرح شده، عمدتا آرزو و مطلوبیت‌های آنهاست ولی قرائن زیادی وجود دارد که با وجود فضاسازی مجازی و عملیات روانی و خط‌‌ونشان و تهدید و اظهارنظرهای پرتعداد جریان‌های طرفدار و یا مسئول آمریکایی، هنوز اطمینانی از آنچه در این نشست دو روزه، هدفگذاری کرده‌اند، حاصل نکرده‌اند.

یکی از نشانه‌هایی که در 17 سال گذشته از حضور اشغالگرانه آمریکا در عراق در هفته‌های گذشته شاهد بودیم اینست که برخلاف رویه گستاخانه سفر مقامات آمریکایی به عراق، «مایک پومپئو» در سفر اخیر به عراق، با اطلاع رسمی وارد این کشور شد. دلیل اینست که بخوبی می‌دانند که متهم به نقض حاکمیت و ده‌ها اتهام تروریستی و شورش‌سازی و مداخله‌گری و فسادسازی و فتنه انگیزی و ... هستند و نباید رفتار تحریک آمیز از خود نشان دهند. نکته مهم اینست که برای گفتگوهای دو روز آینده، قوی‌ترین و حرفه‌ای‌ترین عناصر دیپلمات، نظامی، اطلاعاتی و رسانه‌ای را درنظر گرفته‌اند و این درحالی است که خبرهای تایید نشده از تیم عراقی، حکایت از عدم تناسب وزن و حرفه‌ای بودن دارد.

مصطفی الکاظمی که به سختی توانست کابینه خود را در هفته قبل تکمیل کند، شاهد حساسیت و نگرانی بیشتر جریان‌های سیاسی در قبال هر رخداد و رویکرد راهبردی و بویژه آنچه با طرف آمریکایی مطرح خواهد شد، بود.

بدیهی است که هر آنچه در این نشست‌های مجازی حاصل شود، بدون پذیرش و اراده پارلمان، راه بجایی نمی‌برد و در وهله اول باید پاسخگوی مصوبه پارلمان در مورد نظامیان آمریکایی و اقدام تروریستی آنها در به شهادت رساندن فرماندهان مقاومت ضدتروریستی در کنار فرودگاه بغداد، یعنی سردار قاسم سلیمانی و ابومهدی مهندس باشد. امیدواری طرف آمریکایی اینست که با طُعمه کردن همکاری‌های نظامی-امنیتی، اقتصادی و بازرگانی و حمایت‌های مالی و به تعبیر دیگر، چماق تحریم و مجازات اقتصادی و مالی، بتواند حداقل‌هایی را به بهانه فعال شدن نمایشی داعش در برخی مناطق برای حضور پایگاهی، حفظ نموده و آن را الزامی برای مبارزه با تروریسم در سطح منطقه معرفی کند.

این درحالی است که در جنگ و گریز یکماه گذشته داعش در چندین منطقه عراق، سرانگشت حمایت، پشتیبانی و جابجایی و بزرگنمایی داعش و تهدیدات آن از سوی آمریکا، کاملاً پیداست. یعنی حضور پایگاهی آمریکا در منطقه نمادی از اشغالگری، نقض حاکمیت، حمایت و ترویج تروریسم برای توجیه حضور پایگاهی و اقدام تروریستی علیه فرماندهان و جریان مقاومت در عراق و منطقه است و منافع نامشروع و غارتگرانه باچماق تهدید و ارعاب و تحریم را دنبال می‌کند. نکته و مسئله مهم و موثر اینست که اوضاع امریکا در داخل کشورشان، به مرز یک بحران امنیت ملی و رخدادهای پیش بینی نشده نزدیک می‌شود و دستگاه دیپلماسی و نظامی و اطلاعاتی آمریکا برای در امان ماندن از رویکرد اخراج نظامی از عراق، بر تعدادی از جریان‌های سیاسی و چهره‌های سیاسی مرعوب و یا شبکه‌ای مجازی از جوکرهای آموزش دیده تکیه دارد.

آنچه شانس آمریکایی‌ها را برای دو روز آینده با تردید روبرو می‌کند اینست که بارزانی و حکومت مسرور در اقلیم با چالش‌ها و شرایط بحران گونه و اختلاف شدید با دیگر احزاب و نارضایتی شدید مردم و حقوق بگیران روبروست و از وزن و پتانسیل کافی برای اثرگذاری مطلوب در روند نشست‌های آمریکا-عراق برخوردار نیست و هرگونه ورود به این بحث برای باقی نگه‌داشتن نظامیان آمریکایی در عراق یا اقلیم، بجز اتهام‌های روشن در همراهی با قاتلان رهبران مقاومت و حامیان تروریسم داعش، بر چالش‌های درونی و یا مناسبات پرتنش آنها با بغداد و گروه‌های شیعی و بویژه مقاومت خواهد افزود. همین وضع در بین گروه‌های سُنی عراق و اختلاف شدید بین ارکان آنها تا مرز ضرورت برکناری «محمد الحلبوسی» از ریاست پارلمان و ... وجود دارد.

از سوی دیگر آنچه مطلوب ترامپ در شرایط اضطراری فعلی و یا حاکمیت آمریکاست اینست که دستاوردهای روشنی برای بقای پایگاهی و نامحدود برای تردد و لجستیک و ... بدست آورده و از وزن و مناسبات ایران و عراق بکاهد و امکان استحاله و یا تضعیف الحشدالشعبی و مقاومت را کسب نماید.

اینگونه نیست که آمریکا حاضر باشد حمایتی واقعی از کاظمی در ابعاد اضطراری عراق بعمل آورد ولی اهداف استکباری فوق در قبال ایران و مقاومت و یا رفتار نامتعادل و عدم احترام به حاکمیت در عراق محقق نشود. در حقیقت تیم آمریکایی، در حالی وارد مذاکره و گفتگو با طرف عراقی می‌شوند که تنها اهرم و حربه آنها ارعاب و تهدید و تحریم است و حکومت عراق در یک رویکرد وطن پرستانه، قادر نیست مصوبه پارلمان و حکومت قبلی برای اخراج و یا قتل و به شهادت رساندن فرماندهان مقاومت و نقض حاکمیت ملی خود را نادیده گرفته و به برخی حمایت‌ها و تعاملات محدود و وابسته کننده، دلخوش باشد.

کاظمی بخوبی می‌داند و از تجربه عبادی هم درس می‌گیرد که نمی‌تواند به اراده غیرتمندان عراقی و ساختارهای رسمی و افکار عمومی و شیعه عراق بی‌توجه بوده و قادر به ادامه حکومت در یک سال و اندی آینده باشد. مقاومت عراقی در تمامی جلوه‌های اجتماعی و ساختاری خود منتظر نتایج نشست‌های دو روز آینده هستند و هرگونه رخداد غیرعادی در مسیر نشست‌ها، موج پرشدت اقدامات علیه نظامیان تروریست، را آغاز خواهند کرد.

به نظر می‌رسد که عاقلانه این است که مصطفی الکاظمی برای بهره‌مندی از اجماع ملی در گفت‌وگو با مقامات آمریکایی عجله نکرده و پس از دریافت دیدگاههای طرف آمریکایی در یک فرصت دو یا سه ماهه با طرف‌های سیاسی موثر در جامعه عراق به گفت‌وگو و رایزنی بپردازد و تحت تاثیر فشار ترامپ برای امتیازات انتخاباتی قرار نگرفته و آینده سیاسی خود را در قبال مرجعیت و افکار عمومی عراق به خطر نیاندازد.

انتهای پیام/