گزارش| تغییر الگوی کشت مزارع و باغات خراسان‌شمالی/ نسخه «علاج‌بخش» کشاورزی استان چیست؟
گروه استانها ــ خراسان‌شمالی با دارابودن مراتع و زمین‌های مستعد کشت و داشتن آب‌وهوای مناسب می‌تواند به الگویی در زمینه کشاورزی تبدیل شود اما تاکنون آن‌طور که باید و شاید کشاورزی استان به درد توسعه خراسان‌شمالی نخورده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بجنورد٬ استان خراسان شمالی با بیش از 2 میلیون هکتار عرصه‌های طبیعی، خواستگاه رویش 350 گونه گیاهان دارویی و صنعتی متعددی است. علاوه بر این اقلیم مناسب باغات استان خراسان شمالی زمینه را برای کشت گیاهان گوناگون و تغییر الگوی کشت آماده کرده است.
مصرف گیاهان دارویی در خراسان‌شمالی به لحاظ داشتن ویژگی‌های خاص طبیعی و اقلیمی و تنوع آب و هوایی منحصر به فرد، از دیرباز مورد توجه بوده و هم اکنون هم در اکثر مناطق روستایی و عشایری مصرف گیاهان دارویی در درمان برخی بیماری‌ها از جایگاه بالایی برخوردار است.
در این استان به واسطه داشتن ظرفیت رشد گیاهان دارویی، زمینه توانمند شدن در این حوزه وجود دارد و بسیاری از دانش آموختگان بیکار رشته‌های کشاورزی و منابع طبیعی می‌توانند در این مسیر وارد و برای خود اشتغال ایجاد کنند و توسعه کاشت و فرآوری گیاهان دارویی می‌تواند زمینه را برای توسعه استان مهیا کند.
تغییر الگوی کشت برای خراسان شمالی ضروری است
خراسان شمالی دارای بیش از 320 هزار هکتار عرصه باغی و کشاورزی است که 125 هزار هکتار آن آبی و 195 هزار هکتار دیم است. حجم برداشت سالانه آب از منابع زیر زمینی در استان 520 میلیون متر مکعب و منابع سطحی نیز 607 میلیون مترمکعب است. سالانه 29.2 میلیون مترمکعب آب از منابع زیرزمینی به‌صورت چاه‌های غیرمجاز برای مصارف کشاورزی برداشت می‌شود.
افزایش شوری آب در سفره آب‌های زیرزمینی شهرستان‌های اسفراین، گرمه و جاجرم و کاهش منابع آبی در یکی از مشکلات کشاورزی سنتی در استان خراسان شمالی است. سطح آب‌های شیرین سفره‌های زیرزمینی در این مناطق پایین رفته و آب‌های شور روی آب‌های شیرین در حال پیشروی است که بر کیفیت آب‌های این منطقه تاثیر قرار می‌گذارد.
علاوه بر موارد مطرح شده٬ کاهش قیمت و به صرفه نبودن کاشت بسیاری از محصولات در کشاورزی سنتی٬ کشاورزان و باغداران استان را به کاشت گیاهان جایگزین و تغییر الگوی کشت٬ رهنمون ساخته است.
معاون بهبود تولیدات گیاهان جهاد کشاورزی خراسان شمالی با اشاره به لزوم تغییر الگوی کشت گیاهان در باغات و مزارع استان٬ اظهار داشت: برخی محصولات زراعی با مدیریت تاریخ کشت٬ امکان مقابله با خشکی را دارد که چغندرقند یکی از این محصولات است. با تغییر کشت چغندرقند از بهاره به پاییزه می‌توان مصرف آب را تا 50 درصد کاهش داد و درخصوص محصولات پنبه و ذرت نیز امکان استفاده از ارقام بذر زودرس وجود دارد.
وی با بیان این که استفاده از بذور اصلاح شده نیز یکی از ضرورت‌های موجود در این بخش است، عنوان کرد: متأسفانه در استان فقط 25 درصد از بذر اصلاح شده گندم و جو استفاده می‌شود که این خود جای بازنگری و دقت دارد.
تشکری با اشاره به این که زراعت دیم اتکای کامل به نزولات جوی دارد، گفت: باید کشاورزی دیم‌کاری فعلی استان به دیم‌کاری علمی تبدیل شود تا عملکرد قابل قبولی در برداشت محصول وجود داشته باشد که مهم‌ترین بحث آن، حفظ رطوبت خاک و حذف عملیات شخم است. در شرایط خشکسالی و تنگناهای معیشت اقتصادی٬ اتخاذ رویکرد کشاورزی حفاظتی با تاکید بر حفظ مواد آلی در سطح خاک بسیار ضروری و موثر است.
حمایت جهاد کشاورزی از تغییر الگوی کشت
محمدعلی شریکیان مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان شمالی اظهار داشت: کشت گیاهان دارویی و صادراتی برای جایگزین کردن کشت‌های پر آب بر و سنگین بود تا کشاورزان بتوانند با کمترین آب و امکانات٬ بیشترین محصول را داشته باشند.
وی افزود: به عنوان مثال در کشت گیاه زیره٬ کشاورز با نسخه جدید می‌تواند با یک بار آب دادن در پاییز و بهار 700 تا 800 کیلوگرم زیره یبز برداشت کند که یک محصول گیاه دارویی بسیار مناسب برای صادرات است.
شریکیان ادامه داد: در سال 94 استان خراسان شمالی 119 هکتار زمین زیر کاشت گل محمدی با 120 تن برداشت را داشت که این رقم در سال جاری به 455هکتار و 305 تن تولید رسیده است. این یک فرصت مغتنم و طلایی است چرا که گل محمدی هم توریسم و گردشگری و هم ظرفیت گیاهان دارویی استان را افزایش می‌دهد.
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: برای افزایش کشت گیاهان دارویی در خراسان شمالی٬ جلسات کارشناسی زیادی برگزار شده است. در باغداری هم به دنیال تغییر روش‌های تولید و کشت استان هستیم.
وی درباره استقبال کشاورزان از کاشت گیاهان دارویی و تغییر کشت٬ گفت: در مورد زیره و استقبال کشاورزان از این محصول باید گفت که منطقه ما در برخی مناطق شرایط آب و هوایی خاص آن را دارند که این گیاه در اسفراین با 1000 هکتار بیشترین مساحت را به خود اختصاص داده است. در این سال‌ها اقبال خوبی به زیره پیدا شده است. این محصول در الگوی کشت در زمان برداشت بین 30 تا 35 هزار تومان قیمت دارد که قیمت بسیار خوبی است.
شریکیان با اشاره به ظرفیت بالای صادرات گیاهان دارویی افزود: باید تمام دستگاه‌ها برای این کار بسیج شوند و برای صادرات گیاهان دارویی باید همه تلاش کنند. در حال حاضر در بخش گیاهان دارویی و صادرات آن به سایر استانها و برخی کشورها اتفاقات خوبی افتاده است که درباره کشمش٬ شیرین بیان و زیره سبز این اتفاق افتاده است.
وی ادامه داد: متاسفانه به دلیل کرونا نیروی کار و کارگزی در باغات و مزارع کم شده و البته گردشگری هم تقلیل یافته که باعث کم شدن خرید گیاهانی مانند گل محمدی شده است. تعاونی های تولید و اتحادیه های باغی برای این موضوع و حمایت از خرید این کالاها بسیار مثمر ثمر است.
به گزارش تسنیم٬ اگر کشاورزی استان به سمت علمی شدن و حرکت در مسیر فناوری مبتکرانه حرکت کند٬ با تغییر واقعی الگوی کشت در مزارع و باغات و نگاه بومی به موضوع کشاورزی استان٬ می‌توان قطار کشاورزی استان در مسیر واقعی خود که همان توسعه خراسان شمالی است٬ به حرکت انداخت.
انتهای پیام/311 / ز
