اختصاص اراضی کشاورزی به شرکت های دانش بنیان در کرج

کامبیز بازرگان  معاون وزیر جهاد کشاورزی  و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم اظهار کرد:اهمیت موضوع تقاضا در بخش کشاورزی بسیار پررنگ تر از سایر بخش های تولید است زیرا محصولات کشاورزی خاصیت فساد پذیری دارند بنابراین پایش وضعیت تقاضا در بخش کشاورزی اهمیت بیشتری دارد.

وی افزود: تولید در بخش کشاورزی چهار رکن اصلی دارد که شامل منابع پایه آب و خاک، سرمایه، منابع انسانی و بهره برداران بخش کشاورزی در تمام طول زنجیره و دانش است که بخش چهارم ارتباط بیشتری با سازمان ما دارد.

رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ادامه داد: وقتی بخش های دیگر یاد شده در حداکثر ظرفیت خود نباشند فشار به بخش دانش کشاورزی بیشتر می شود یعنی چون در کشورمان محدودیت منابع داریم باید دانش به کمک بیایید تا با توجه به شرایط موجود تولید بهره ور و مناسبی داشته باشیم.

وی تصریح کرد: کشوری که منابع آب و خاک زیاد و جمعیت کمی دارد نگاه به دانش خیلی موضوعیت برای آن کشور ندارد هر چند که بهره وری منابع و قیمت تمام شده نیز در این کشورها موضوعیت می یابد.

تاریخچه سازمان تحقیقات

بازرگان با بیان "کشور ما به دلیل شرایط اقلیمی، جغرافیایی و سیاسی و رشد جمعیت شرایط خاصی دارد" اظهار داشت: محدودیتهایی در استفاده از منابع موجود برای تولید غذا  داریم و از طرفی تامین امنیت غذایی مورد توجه است که در این شرایط موضوع بهره گیری از دانش اهمیت بیشتری می‌یابد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: در وزارت جهاد کشاورزی از 100 سال گذشته موسسسات تحقیقاتی داریم که برگرفته از کشور های پیشرفت دنیا است؛ مجموعه عظیم تحقیقاتی وجود دارد که دانشگاه ها نیز در کنار آنها فعالیت می کنند و زیر چتر واحدی هستند.

این مقام مسئول تأکید کرد: موسسات تحقیقاتی مانند گیاه پزشکی، اصلاح و گواهی نهال و بذر، سرم سازی و غیره در این راستا در کشور ایجاد شد تا در نهایت در سال 1353 سازمان تحقیقات کشاورزی ایجاد شد و اکنون به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تغییر یافته که چتر هماهنگ کننده ای است که تمام موسسات تحقیقاتی بخش کشاورزی را در زیر چتر این سازمان قرار می‌دهد. 

وی افزود: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران با توجه به اینکه وزارت جهاد سازندگی شکل می گیرد بخشی از تحقیقات مرتبط با بخش کشاورزی مانند دام و طیور به زیر چتر بخش تحقیقاتی جهاد سازندگی می رود که با ادغام این دو وزارتخانه و تشکیل وزارت جهاد کشاورزی، تحقیقات مرتبط با بخش کشاورزی دوباره یکپارچه می شود.

مهم ترین وظیفه سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی

معاون وزیر جهاد کشاورزی اظهار کرد: مهمترین وظیفه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی آن است که به دنبال راهکار برای چالشهای بخش کشاورزی باشد که هرساله این سازمان نتایج تحقیقات خود را به صورت یافته ارائه می‌دهد و سعی می شود که آن را به عرصه های کشاورزی نفوذ دهند.

وی خاطرنشان کرد: در ابتدای ادغام وزارتهای کشاورزی و جهاد سازندگی 166 واحد تحقیقاتی کشاورزی وجود داشت که برخی موازی کاری ها در استان ها وجود داشت که با یکدیگر ادغام شدند؛  در برخی از  مؤسسات نیز ادغام صورت گرفته است به طوری که مؤسسه تحقیقاتی مهندسی جهاد که در زمان جنگ فعالیت های لجستیکی برای پشتیبانی از دفاع مقدس داشتند که از مجموعه جدا شد و پژوهشکده های باغبانی نظیر چای، پسته، مرکبات، سبزی و صیفی و غیره در هم ادغام و تبدیل به مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی شد. 

مسئولیت حفظ و مدیریت ذخایر ژنتیکی بخش کشاورزی 

بازرگان  اظهار داشت: با توجه به بزرگ بودن مجموعه سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی مورد انتقاد قرار می گیرد که هزینه های بالایی دارد اما باید توجه داشت بخش از این بزرگی اجتناب ناپذیر است.

وی افزود: داشتن مراکز تحقیقاتی در تمام استان های کشور و یاری رساندن به بخش کشاورزی و جمع آوری داده های مربوطه  در کشور  باعث مباهات است؛ که این امر منجر شده که در بسیاری از بخش های کشاورزی ایران وضعیت منحصر به فردی در خاورمیانه داشته باشد.

وی گفت: وضعیت ما در تولید واکسن های کشاورزی و ذخایر ژنتیکی در خاورمیانه ویژه است و هیچ کشور همسایه ای چنین شرایطی ندارد در بانک های ژنتیکی ایران یک نسخه از تمام گونه ها دارد که برخی از آنها منحصر به ایران است.

معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: از این ذخایر ژنتیکی می توان برای شناسایی گونه های برتر، ارقام کیفی، مقاومت در برابر بیماری و تنش ها و غیره استفاده کرد؛ اسم سازمان ما تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی است اما در واقع مسئولیت هایی مانند حفظ و مدیریت ذخایر ژنتیکی بخش کشاورزی را نیز در اختیار دارد.

لزوم بانک ژنتیکی کشاورزی برای مبتلا نشدن به سرنوشت عربستان و بحرین

بازرگان با اشاره به لزوم داشتن بانک ژنتیکی در کشور گفت: یک دوستی(مسئول) به بنده گفت که اگر ذخایر ژنتیکی نداشته باشیم مگر چه اتفاقی برای کشور ایجاد می‌شود که پاسخ بنده آن بود که اگر بخواهیم مانند بحرین و عربستان زندگی کنیم و هر موقع کمبود داشتیم واردات کنیم و سیاست و وضعیت اداره کشور به این شکل باشد، نیازی به بانک ژنتیکی نداریم.

وی اظهار داشت: کشور ما به دنبال پیشرو بودن است که داشتن چنین زیر ساخت هایی جز الزامات کار است و باید هزینه های مالی و نیروی انسانی داشته باشیم.

بازرگان ادامه داد: نتایج فعالیت های این سازمان به سرعت قابل مشاهده نیست اما داشتن همین بانک ژنتیکی مناسب بازخورد فعالیت سازمان تحقیقات است؛ این جنس از فعالیت ها مانند جاده سازی نیست که بتوان هر هفته گزارش عملکردی درباره پیشرفت کار ارائه داد و فعالیت های سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در واقع زیربنایی است.

تعداد دانشجویان دکترای کشاورزی در ده سال اخیر 5 برابر شده است

وی گفت: میلیون‌ها دُز واکسن در کشور در مؤسسه سرم سازی رازی وزارت جهاد کشاورزی تولید می شود و در تولید واکسن های دامی خوداتکا هستیم ، حتی بخشی از واکسن های دامی در کشور در این مؤسسه تولید می شود؛ همچنین در بخش طیور نیز بخشی از نیاز کشور تولید می شود که به خاطر عدم سرمایه گذاری در بخش علمی کشاورزی است.

وی اظهار داشت: در حال حاضر تمام بذور مصرفی گندم کشور در داخل تولید می شود و به تدریج در حال واگذاری دانش فنی آن به بخش خصوصی هستیم؛ ثبت گواهی و کنترل کیفی در حوزه بذر، نهال و کود و سموم کشاورزی قبل از عرضه به بازار داریم. تولید بذر و نهال گواهی شده در کشور بسیار مورد اهمیت است  و منجر می شود که کشاورزان از سرمایه گذاری خود اطمینان داشته باشند.

بازرگان با بیان اینکه تعداد دانشجوهای دکترای بخش کشاورزی در 10 سال اخیر 5 برابر شده است، اظهار داشت:  31 درصد هیئت علمی بخش کشاورزی کشور در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی هستند  و 2 هزار و 50 نفر هیئت علمی داریم.

لزوم انتقال دانش به کشاورزی دیم

وی در ارتباط با فعالیت‌های تحقیقاتی بخش کشاورزی دیم کشور گفت: اعتبارات هزینه ای در مؤسسه دیم باید رشد زیادی داشته باشد زیرا سطح وسیعی از کشورمان دیم زار است اما تولید این بخش پایین تر از متوسط دنیا است و باید دانش ارقام، روش های کاشت، داشت و برداشت به عرصه دیم زار کشور بیابد. 

وی با بیان اینکه 90درصد محصولات کشاورزی تولیدی در دنیا از تولیدات دیم به دست می آید، اظهار داشت: البته باید توجه داشت که در برخی از کشور ها میزان بارش ها بسیار زیاد است که این امر به افزایش تولیدات دیم آنها کمک می‌کند اما در کشور ما بیش از 90 درصد تولیدات بخش کشاورزی کشور از محل کشاورزی آبی تأمین می شود.

معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت:  درست است که سطح بارندگی در کشورمان پایین است اما می توان  روی بهره وری در دیم زارهای کشور کار کرد که برای تحقق این امر لزوم دانش به میان می آید که باید پول، دانش و نیروی انسانی بیشتری داشته باشیم.

منابع مالی مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم حتی نصف یک پژوهشکده دانشگاهی در زابل هم نیست

وی اظهار داشت:  برای افزایش بهره وری در کشاورزی دیم در کشورمان باید ارقامی را در اختیار داشته باشیم که  از نظر زمان جوانه زدن، میزان رطوبت مورد نیاز در خاک و طول دوره رشد  بهینه باشند.

بازرگان گفت: در سال گذشته 42 رقم گیاهی در بخش زراعی و باغی معرفی کردیم که از الزامات مهم تولید هستند که اکنون د ر مزارع کشت می شوند و در مقابل بیماری و شرایط اقلیمی کشورمان مقاوم هستند.

وی افزود: بر اساس گزارش های سال 97 مؤسسه تحقیقات دیم کشور تنها 5 میلیارد  و 100 میلیون تومان برای کشور خرج داشته است درحالی که پژوهشکده دانشگاه زابل 11 میلیارد و 600 میلیون تومان برای کشور هزینه داشته است.

کوچک سازی غیر منطقی در سازمان تحقیقات

این مقام مسئول اظهار  داشت: زمانی که از کوچک سازی در دولت صحبت می‌کنیم، آیا باید کل دولت را در یک پرانتز قرار دهیم و با قرار دادن 15 درصد اول آن ضرب بر کل اجزا کنیم؟ 

وی افزود: در بخش‌هایی مانند بانک با توجه به توسعه تجارت الکترونیک می‌توانیم کوچک‌سازی انجام دهیم؛ اما در حوزه‌هایی مانند ایستگاه گاو سیستانی که به‌دنبال حفظ نژاد این گاو و جلوگیری از انقراض آن است نمی توان 30 درصد از آن ایستگاه را کوچک کرد.

بازرگان در پاسخ به اینکه آیا فعالیت‌های دانش‌بنیان بخش کشاورزی با سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی است یا دستگاه دیگر اظهار داشت: تولی‌گری هر پژوهشی در بخش کشاورزی است با سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی است؛ بنده معاون تحقیقاتی وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان تحقیقات بخش کشاورزی هستم بر این اساس هرآنچه درباره پژوهش و نوآوری و دانش بنیان در بخش کشاورزی مطرح است، پیگیری می کنیم.

فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در بخش کشاورزی

وی در ارتباط با فعالیت شرکت های دانش‌بنیان در بخش کشاورزی گفت: در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی مراکز رشد و پارک علم و فناوری بخش کشاورزی داریم تا میدان بیشتری به شرکت های دانش بنیان داده شود، در این ارتباط همکاری نزدیکی نیز با معاونت علمی ریاست جمهوری داریم.

معاون وزیر جهاد کشاورزی در واکنش به دلایل کمرنگ بودن شرکت های دانش بنیان بخش کشاورزی گفت: دانش بنیان ها در بخش کشاورزی  کشور فعالیت دارند اما میزان فعالیت آنها به اندازه بخش صنعت نیست که دلیل آن جنس بخش کشاورزی است.

وی اظهار داشت: در حال حاضر مشکلاتی برای تولید بذر در کشور وجود دارد و مبالغ قابل توجهی برای این بخش هزینه می شود؛ اما برای فعالیت شرکت های در بخش دانش بنیان در این بخش، ملزوماتی مانند گلخانه و زمینی کشاورزی نیاز دارند.

رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ادامه داد: شرکت های دانش بنیان بخش کشاورزی برای فعالیت در این بخش کمبود امکانات گریبانشان را می‌گیرد؛  اما شرکت ها و دانشجویان بخش های صنعتی شاید بتوانند این فعالیت های را در یک اتاق انجام دهند.

اختصاص اراضی کشاورزی به شرکت های دانش بنیان در کرج

وی اظهار داشت: برای همین منظور سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی برنامه دارد اراضی کشاورزی را در اختیار شرکت های دانش بنیان برای انجام پژوهش های علمی قرار دهد.

بازرگان ادامه داد: سازمان تحقیقات اعضای هیئت علمی خود سازمان و دیگر پژوهشگران را تشویق می‌کند که برای ایجاد شرکت های دانش بنیان اقدام کنند؛ همچنین برای اینکه اعضای هیئت علمی سازمان بتوانند وارد این عرصه شود قوانین اصلاح شده است.

ایجاد پارک علم و فناوری بخش کشاورزی 

معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: هدف از ایجاد مراکز رشد در بخش کشاورزی بردن پژوهش ها  به صورت کاربردی در عرصه است و برای تقویت این خواسته پارک های علمی و فناوری بخش کشاورزی نیز ایجاد می‌شود. 

وی اظهار داشت: بر این اساس برای ایجاد پارک و فناوری کشاورزی 12 هکتار زمین کشاورزی در اختیار شرکت های دانش بنیان قرار می دهیم که در مرکز آموزش امام خمینی (ره) در کرج  واقع شده است؛ مشابه این شهرک های در کشورهای پیش رو در بخش کشاورزی مانند چین نیز ایجاد شده است.

* گفت‌و‌گو از ابراهیم نژادرفیعی

انتهای پیام/