سختی‌های نوشتن برای نوجوانان از زبان نویسنده طلبه/ ادبیات دینی کودک ایران وارد مرحله جدیدی می‌شود؟
علی شعیبی از جمله روحانیونی است که وارد کار در دنیای کتاب کودک و نوجوان شده است. او در گفت‌وگویی با تسنیم از سختی‌های کار برای این گروه سنی می‌گوید.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، توجه به ادبیات دینی برای گروه سنی کودک و نوجوان پس از پیروزی انقلاب اسلامی رشد چشمگیری داشت که بخش عمده آن حاصل پیروزی انقلاب و تأثیر آن بر آحاد مردم بود. ادبیات که همیشه آینه‌ای است از جامعه خود، با توجه به تحولی که از نظر اعتقادی در جامعه ایجاد شده بود، وارد این حوزه شد. انتشار آثار متعدد در قالب داستان، شعر و حتی توجه مجلات ویژه این گروه سنی به موضوعات دینی مؤید همین نکته است.
ادبیات دینی کودک و نوجوان در سال‌های گذشته با وجود تعدد آثار، از ضعف‌های اساسی نیز رنج می‌برد. آثار زرد و بی‌مایه در این حوزه طی سال‌های اخیر وارد بازار نشر شدند و با توجه به گرایش و تمایل خانواده‌ها به تهیه این آثار برای فرزندانشان، محصولی کم‌رمق به مخاطب خود عرضه کرده‌اند. با توجه به تمام این مسائل، ادبیات کودک و نوجوان در سال‌های گذشته شاهد ورود نویسندگانی بود که هم تکنیک‌های نویسندگی را آموخته‌اند و هم در حوزه علمیه تحصیل کرده‌اند. حضور این نسل جدید از نویسندگان در حالی است که به گفته برخی از همین نویسندگان طلبه، گاه روحانیون کار کردن برای گروه سنی کودک و نوجوان را به رسمیت نمی‌شناسند، این در حالی است که با توجه به تغییر پرسش‌های دینی در ذهن کودک امروز، این حوزه بیش از پیش به نویسندگانی خبره نیازمند است که با زبانی هنری و غیر مستقیم، نسل جدید را با مفاهیم دینی آشنا کرده و دست او را در چالش‌های پیش روی بگیرد.
علی شعیبی از جمله این نویسندگان است که در سال‌های اخیر تلاش کرده است تا با نگارش آثاری برای نوجوانان با زمینه‌های دینی و مذهبی، آنها را به صورت غیرمستقیم با این فضا آشنا کند. از جمله ویژگی‌های آثار او، پرداختن به موضوعات متنوع و متعدد است. او که نویسندگی را از دوره دانشجویی‌اش آغاز کرده است، سوژه‌های داستان‌هایش را با زندگی با نوجوانان انتخاب می‌کند. به همین مناسبت گفت‌وگویی با او داشته‌ایم که می‌توانید در ادامه بخوانید:
*آقای شعیبی، شما جزو روحانیونی هستید که دست به قلم شده‌اند تا با در نظر گرفتن خلأهای موجود در زمینه کارهای دینی برای گروه سنی کودک و نوجوان، کاری در این زمینه انجام دهند. در واقع شما و تعدادی از نویسندگانی که با این کسوت وارد حوزه کتاب کودک و نوجوان شده‌اید، چهره‌ای جدید از روحانیون و تأثیر حوزه علمیه را به جامعه نشان دادید. از چه زمانی نوشتن برای این گروه سنی را شروع کردید؟
من در مدرسه و دانشگاه در رشته الکترونیک تحصیل کردم و با مدرک فوق دیپلم در این رشته فارغ‌التحصیل شدم. بعد از پایان تحصیلات دانشگاه به حوزه علمیه رفتم و دروس مقدمات خودم را در حوزه علمیه خاتم الانبیای اهواز گذراندم و پس از آن، برای ادامه تحصیل به قم رفتم؛ در حال حاضر در پایه دهم حوزه، فقه و اصول می‌خوانم.
به صورت جسته و گریخته در دوران دانشجویی در نشریه دانشگاه قلم می‌زدم. بعدها در دوران حوزه مطالب و احادیث را گردآوری می‌کردم. همیشه دوست داشتم بتوانم معارف اهل بیت(ع) را با زبانی ساده بیان کنم؛ بنابراین در اولین کارم کتاب «توحید مفضل» را به صورت ساده‌نویسی با تصاویر جذاب بازآفرینی کردم که در سال 95 توسط انتشارات هدی قم منتشر شد که با استقبال خوبی هم همراه بود.
بعد از آن کتاب «اسرار و رموز خلقت» را از نشر هدی، «بدان رحمک الله» و «اصول دین نوجوان» را با همکاری نشر معارف در دو چاپ، «بچه‌های خوب، زندگی خوب» و «آبشار اندیشه» را با انتشارات قدر ولایت و «غواص قهرمان » را در چهار چاپ از نشر شهید کاظمی منتشر کردم. آثاری هم در دست چاپ دارم که از این‌ها می‌توان به «پرسش ها و پاسخ‌های مهدوی»، «مأموریت بزرگ»، «پاداش کارها»، «گناه‌شناسی نوجوان» و ... اشاره کرد.
*عمده مخاطبان این کارها، نوجوانان هستند. چرا به عنوان یک طلبه که فارغ‌التحصیل دانشگاه هم هست، این گروه را انتخاب کردید؟
اجازه بدهید جواب سؤال شما را با چند حدیث گهربار از امامان معصوم علیهم السلام بدهم. امام صادق(ع) می‌فرمایند: «عَلَیکَ بِالحداثِ فَإنَّهُم أَسرَعُ إلى کُلِّ خَیرٍ»؛ نوجوانان را دریاب زیرا که آنان سریع‌تر به کارهاى خیر روى مى‌آورند. اصول کافى، ج8، ص93، ح 66. حضرت در جای دیگری می‌فرمایند: «بادِروا أَحداثَکُم بِالحَدیثِ قَبلَ أَن تَسبِقَکُم إِلَیهِمُ المُرجِئَةِ»؛ به آموختن حدیث به نوجوانانتان پیش از آن که منحرفین آنان را گمراه سازند، اقدام نمائید. تهذیب الأحکام، ج8، ص111، ح30
امام على(ع) نیز در همین رابطه حدیثی دارند و می‌فرمایند: «إِنَّما قَلبُ الحَدَثِ کَالارضِ الخالیَةِ ما اُلقىَ فیها مِن شَىْ ءٍ قَبِلَتهُ»؛ دل نوجوان مانند زمین آماده است که هر بذرى در آن افشانده شود، مى پذیرد. نهج البلاغه، ص393 ، نامه 31
حدیثی نیز از رسول اکرم(ص) داریم که به تأثیر آموزش در دوران نوجوانی اشاره دارند. ایشان می‌فرمایند: «مَن تَعَلَّمَ فى شَبابِهِ کانَ بِمَنزِلَةِ الوَشمِ فِى الحَجَرِ وَ مَن تَعَلَّمَ وَ هُوَ کَبیرٌ کانَ بِمَنزِلَةِ الکِتابِ عَلى وَجهِ الماءِ»؛ هر کس در جوانى اش بیاموزد، آموخته اش مانند نقش بر سنگ است و هر کس در بزرگ سالى بیاموزد، مانند نوشتن بر روى آب است. نوادر راوندی، ص18
با توجه به این احادیث می‌توان اینطور نتیجه گرفت که بهترین سن برای آموختن نوجوانی است. نوجوان باید خوراک دینی آماده داشته باشد تا از معارف اهل بیت(ع) سیراب شود. ما نسبت به یکدیگر مسئولیت داریم و اگر دیر بجنبیم نوجوانان ما در منجلاب زندگی غربی و سکولار غرق می‌شوند.
*نوشتن برای گروه سنی نوجوان که یکی از حساس‌ترین دوران زندگی هر آدمی است، ویژگی‌های خاصی دارد. نوشتن رمان و داستان سختی‌های خاص خود را دارد، حال اگر این اثر برای مخاطب نوجوان نوشته شود، به نظر می‌رسد که دشواری آن مضاعف خواهد بود. شما برای نوشتن این آثار چه دشواری‌هایی را پیش رو داشتید؟
نوشتن کار ساده‌ای نیست. نوشتن برای نوجوان که علاوه بر سختی‌های اولیه نوشتن مشکلات ثانویه دارد. امام علی(ع) در این رابطه می‌فرمایند: نوجوان برای زمانی غیر از زمان شما آفریده شده است(شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج20، ص267، ح102)؛ این کلام امیرمومنان(ع) سختی کار با نوجوانان را بیشتر نشان می‌دهد. کار با نوجوان نیاز شدیدی به تجربه زیسته دارد. باید با فضای زندگی نوجوان آشنا بود، تمایلات و نیازهای آنان را شناخت و با زبان و درک آنان صحبت کرد.
*با بررسی کارهایی که تاکنون منتشر کرده‌اید، به نظر می‌رسد که آثار در حال تکامل است.
مسلماً تا رسیدن به کمال فاصله زیادی وجود دارد. من تازه اول راه هستم و فقط تجربه‌ام نسبت به قبل کمی بیشتر شده است. هر کاری با تمرین، تکرار و ممارست بهتر و قوی‌تر می‌شود.
*توصیه شما به نویسندگان جوانی که قصد دارند در این زمینه وارد شوند، چیست؟
نوشتن فقط قلم به دست گرفتن نیست. وارد فضای نوجوانان شوید. با آنها هم کلام و هم بازی شوید. با آنان سفر کنید و به درد دل‌ها، رؤیاها و آرزوهایشان گوش دهید. از نوشتن نترسید. هر روز بنویسید. در مقابل سختی‌های نویسندگی ایستادگی کنید و خلوت داشته باشید.
*اگر زمان به عقب بازگردد، آیا باز هم این مسیر را انتخاب می‌کنید؟
حتماً این مسیر را انتخاب می‌کنم. گاهی می‌گویم کاش زودتر به این حوزه وارد می‌شدم.
*یکی از تازه‌ترین آثاری که از شما منتشر شده، کتاب «اصول دین نوجوان» است. البته شما پیش‌تر هم «بدان رحمک الله» را هم با نشر معارف منتشر کرده بودید. «اصول دین نوجوان» تلاش دارد تا با زبانی هنری، به پرسش‌های دینی نوجوانان پاسخ دهد. ایده‌ها و موضوعاتی که به آن در آثارتان پرداخته‌اید، هرچند همه در موضوع دینی یک وجه مشترک دارند، اما متعدد و متنوع‌اند. ایده‌هایتان را چطور انتخاب می‌کنید؟
ایده‌های زیادی در دفترچه یادداشت کرده‌ام. مدیریت زمان، مدیریت ذهن، نوجوان آینده نگر و نوجوانی و عادت‌ها و... . قلب نوجوان بسیار حاصلخیز است و اگر بذر و آب مناسب به آن برسد، میوه شیرینی خواهد داد.
هدفم تولید محتوای مناسب و جامع برای نوجوان است. ما باید برای همه نیازها و خواسته‌های یک انسان خوراک آماده داشته باشیم تا نوجوان ما در مسیر رشد عقل خود احساس کمبود یا پوچی نداشته باشد. دین ما در همه مسائل راهکارهای مناسب ارائه کرده است. ما باید این راهکارها را با زبانی مناسب و با روش‌های جذاب به نوجوانان تقدیم کنیم. بعد از اتمام اثر، کار را به نشر معارف که به نظرم یکی از ناشران باسابقه است و پیشینه همکاری با نویسندگان بزرگی هم دارد، سپردم. به نظرم توزیع کتاب هم به همت ناشر به خوبی صورت گرفت. با وجود گرانی ملزومات چاپ و به ویژه کاغذ، برخی از ناشران مثل معارف در خط مقدم جبهه فرهنگی انقلاب فعالیت می‌کنند که باید از آنها تشکر کرد.
انتهای پیام/