مناظرات امام رضا (ع)|خدا چگونه اهل‌بیت را بر مردم برتری داد؟
مأمون عباسی خطاب به امام رضا (ع) گفت آیا خدا عترت را بر همه مردم فضیلت داده است؟
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، پس از تحمیل ولایت‌عهدی توسط مأمون بر امام رضا علیه السلام در خراسان، جلسات گسترده بحث و مناظره به دستور مأمون تشکیل شد و از اکابر دانشمندان و علمای زمان، اعم از مسلمان و غیر مسلمان برای حضور در این جلسات دعوت می‌شد تا به گمان خود زمینه‌های تخریب وجهه علمی و معرفتی امام را فراهم آورند. اباصلت درباره علت برگزاری این جلسات می‌گوید «از آنجا که امام در میان مردم به علت فضائل و کمالات معنوی خود محبوبیت روزافزون می‌یافت، مأمون بر آن شد که علمای کلام را از هر نقطه کشور فرا خواند تا در مباحثه، امام را عاجز کنند و بدین وسیله، مقامش از نظر دانشمندان پایین بیاید و عامّه مردم نیز پی به کمبودهایش ببرند؛ اما امام دشمنان خود، از یهودی، مسیحی، زردشتی، برهمن، صابئی، منکر خدا و... همه را در بحث محکوم کرد.»
بنابراین مکر و تزویر مأمون نتیجه معکوس داد و به این ترتیب، گوشه‌ای از علم بی‌کران اهل‌بیت وحی در معرض دید همگان قرار گرفت و آن عده از مردمِ ادیان و مذاهب مختلف که شناختی نسبت به عترت نداشتند، نه تنها نسبت به وجود ایشان آگاهی یافتند بلکه به فضائل علمی و معرفتی این انوار مقدس پی بردند.
در مناظره امام رضا علیه‌السلام با علمای عراق و خراسان که به دستور مأمون شکل گرفته بود، خود مأمون از آنجا که مشاهده کرد این علما اسیر علم شگرف امام شدند، دست به کار شد و خطاب به امام گفت:
آیا خدا عترت را بر همه مردم فضیلت داده؟ اما فرمود: بله، خداوند عزیز جبار عترت را در آیات محکم قرآن بر دیگران مزیت داده است.گفت: کجا؟ فرمود: در این آیه «إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِیمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمِینَ؛ ذُرِّیَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْض» (خداوند آدم و نوح و آل ابراهیم و آل‌عمران را بر جهانیان برگزید، نسلى که همه از یکدیگرند.» (آل عمران: 34 ــ 33) و در آیه دیگر فرمود «أَمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَیْنا آلَ إِبْراهِیمَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ آتَیْناهُمْ مُلْکاً عَظِیما» (بلکه (یهود) بر آنچه خدا از فضلش به «مردم» (یعنى خاندان پیغمبر) داده، بر آنها حسد مىبرند، البته ما آل ابراهیم را کتاب و حکمت دادیم و مُلک عظیمى بخشیدیم.» (نساء:54)
سپس به دنبال این آیه روى سخن را به جانب مؤمنان دیگر کرده و فرمود «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُم» (شما که ایمان آوردهاید از خدا و رسول و «اولو الامر» خود اطاعت کنید.» (نساء: 59) یعنى از آنها که خدا میراث کتاب و حکمتشان داده و بر این ارثشان (یهود) حسد مىورزند چنان که (در آیه فوق) فرمود «أَمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَیْنا آلَ إِبْراهِیمَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ آتَیْناهُمْ مُلْکاً عَظِیما» یعنى اطاعت برگزیدگان و پاکان؛ و منظور از پادشاهى در اینجا، همان اطاعت (و مقام فرمانروائى الهى) است.
متن روایت: قَالَ الْمَأْمُونُ أَیْنَ ذَلِکَ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ قَالَ الرِّضَا ع فِی قَوْلِهِ تَعَالَى- إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِیمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمِینَ. ذُرِّیَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْض وَ قَالَ اللَّهُ فِی مَوْضِعٍ آخَرَ- أَمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَیْنا آلَ إِبْراهِیمَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ آتَیْناهُمْ مُلْکاً عَظِیما ثُمَّ رَدَّ الْمُخَاطَبَةَ فِی أَثَرِ هَذَا إِلَى سَائِرِ الْمُؤْمِنِینَ فَقَالَ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُم یَعْنِی الَّذِینَ أَوْرَثَهُمُ الْکِتَابَ وَ الْحِکْمَة وَ حَسَدُوا عَلَیْهِمَا بِقَوْلِهِ- أَمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَیْنا آلَ إِبْراهِیمَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ آتَیْناهُمْ مُلْکاً عَظِیماً یَعْنِی الطَّاعَةَ لِلْمُصْطَفَیْنَ الطَّاهِرِینَ وَ الْمُلْکُ هَاهُنَا الطَّاعَةُ لَهُم. (تحف العقول، النص، ص427)
انتهای‌پیام/
