یادداشت| تغییر جنس حملات تروریستی در پاکستان از مذهبی به سیاسی

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، بررسی حملات تروریستی پاکستان نشان می‌دهد که طی 3 دهه اخیر ریشه حملات تروریستی در پاکستان علاوه بر کاهش چشمگیر عددی تغییر محسوس نظری نیز داشته است.

پس از آغاز به کار رسمی فعالیت های گروه تروریستی سپاه صحابه در سال 1985 حملات تروریستی در پاکستان علیه شیعیان رسما آغاز شد. هدف گروه های تروریستی نظیر سپاه صحابه از ابتدا مشخص بود و آنها برا تشکیل کشوری سنی (مطابق افکار خود) قصد اخراج شیعیان را داشتند و بهترین مسیر را ناامن کردن کشور برای اجتماعات شیعی نظیر نماز جماعت، عزاداری و... می دانستند.

عملیات های تروریستی سپاه صحابه در دهه نود شدت گرفت و شهادت «صادق گنجی» مسئول خانه فرهنگ ایران در لاهور یکی از نقاط عطف آن بود. پس از آن نیز سپاه صحابه ده ها عملیات تروریستی انجام داد که حاصل کشته شدن حدود 3 هزار شیعه طی 20 سال بود.

از سال 1996 لشکر جهنگوی نیز فعالیت های تروریستی را آغاز کرد، سران این گروه که پیش از تاسیس آن عضو سپاه صحابه بودند خشونت این گروه تروریستی علیه شیعیان را کافی نمی دانستند و خود تصمیم به فعالیت های تروریستی گرفتند.

تا سال 2007 این گروه های تروریستی عمده حوادث و اتفاقات امنیتی را در پاکستان رقم می زدند ولی از این سال گروه تروریستی تحریک طالبان پاکستان نیز پا به عرصه وجود گذاشت و با هدف تشکیل یک امارت اسلامی که احکام شرع (مطابق ذهنیت خود که از افکار دیوبندی ریشه می گرفت) در آن اجرا می شد اقدامات تروریستی خود را آغاز کردند. مشخص است که تحریک طالبان نیز علاوه بر تمام ترورهای کوری که تا سال 2014 آن را اجرا کردند بیش از همه اجتماعات شیعی را هدف قرار می داد.

این 3 گروه تروریستی که تا سال 2014 و پیش از آغاز عملیات ضرب عضب توسط ارتش پاکستان بیشترین تعداد عملیات را در خاک پاکستان انجام داده بودند همه گرایش مذهبی داشته و خواهان اجرای قوانین شرعی ( با ذهنیت خود) در پاکستان بودند.

دو گروه اول پس از مدت متوجه شدند که راه حلی که پیش گرفته اند جز ایجاد نفرت میان اهل سنت علیه آنها حاصلی نخواهد داشت لذا تصمیم گرفتند فعالیت های سیاسی خود را تحت عنوان «حزب اهل سنت و الجماعت» آغاز کرده و از عملیات های تروریستی فاصله بگیرند. اینک آنها شانس خود را در میدان سیاسی و انتخابات می آزمایند. تحریک طالبان پاکستان نیز پس از مرگ مولانا فضل الله در سال 2018 و حتی پیش از آن به دلیل شدت گرفتن عملیات ضد تروریستی ارتش پاکستان قدرت خود را از دست داده بود و عملا نمی توانست عملیات بزرگی در پاکستان انجام دهد.

با این حال هنوز هم گاه و بیگاه شاهد وقوع عملیات های تروریستی در پاکستان هستیم که البته ریشه های آن را باید در ناسیونالیسم و اهداف سیاسی دنبال کرد نه مقاصد مذهبی به عبارت دیگر فقط شیعیان هدف قرار نمی گیرند و گروه های تروریستی فعال تلاش می کنند به هر نقطه ای از پاکستان حمله کنند.

حمله سال 2018 به کنسولگری چین در شهر کراچی، حمله به کارمندان کریدور اقتصادی چین و پاکستان و حمله به ساختمان بورس شهر کراچی عمده حملات سال های اخیر هستند که همه آنها توسط گروه تروریستی ارتش آزاد بلوچستان انجام شده است. هند آشکار از این گروه حمایت می کند و حتی آنگونه که «گاوارا آریا» افسر سابق هندی در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد تلاش برای جدا کردن بلوچستان و ایجاد کشوری مستقل از سوی کاملا جدی است.

فعالیت ارتش آزاد بلوچستان در منطقه بلوچستان بیشتر است و پاکستان که خطر حضور هند را بیش از پیش حس می کند تعداد عملیات های ضد تروریستی خود در این منطقه را افزایش داده و قطعا طی روزهای آتی کیفیت و تعداد آنها را بیشتر هم خواهد کرد.

مشخص است که بلوچستان نقطه استراتژیکی برای ایران نیز تلقی می شود و هر گونه عملیات ضدتروریستی توسط پاکستان در این منطقه از سوی ایران نیز حمایت خواهد شد.

یکی دیگر از دلایل اصلی اهمیت بلوچستان تبدیل شدن این ایالت به زمین رقابت ائتلاف چین و پاکستان در مقابل اتحاد آمریکا و هند است. پیش بینی اینکه عبور کریدور اقتصادی چین و پاکستان از این ایالت تا چه اندازه می تواند آینده این منطقه، فعالیت گروه های تروریستی و حتی حضور چهره های بین‌المللی را افزایش دهد کار چندان سختی نیست.

نکته دیگر این است که دخالت مستقیم هند در عملیات تروریستی شهر کراچی چالش های جدیدی در منطقه جنوب آسیا رقم خواهد زد و نمی توان تصور کرد که اقدام هند، انتقامی را در پی نخواهد داشت.

در پایان اینکه فعالیت گروه های تروریستی مذهبی ممکن بود باعث ایجاد تنش های مذهبی در پاکستان شود ولی انجام عملیات های تروریستی توسط گروه های ناسیونالیستی تنها اتحاد مردمی را در پاکستان افزایش خواهد داد که خود می تواند نتیجه‌ای مثبت برای اسلام آباد داشته باشد.

یادداشت: محمد رضا کمیلی

انتهای پیام/.