علت تلاش‌های آمریکا برای پایان دادن به محاصره قطر و ناکامی در آن چیست؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ شبکه «فاکس‌نیوز» در تاریخ 9 جولای سال جاری میلادی در گزارشی نوشت که امارات مانع تنظیم توافق‌نامه‌ای که مسئولان آمریکایی برای پایان دادن به بخش اصلی محاصره قطر ( که 3 سال قبل توسط عربستان و امارات و بحرین و مصر انجام شده) روی آن کار می‌کردند شده است که این امر پایان دادن به درگیری‌ها را دشوار می‌کند.

شبکه فاکس‌نیوز به نقل از مسئولان ناشناس گزارش داد که امارات از عربستان خواسته تا پیشنهاد مورد حمایت آمریکا مبنی بر بازگشایی حریم هوایی عربستان و امارات به روی هواپیماهای قطر را رد کند.

در حالی که محاصره قطر شامل بخش‌های متعددی می‌شود٫ بحث هوایی آن اولویت آمریکاست؛ زیرا این تحریم در تلاقی با تلاش‌های دولت ایالات متحده علیه ایران و تحت فشار قرار دادن آن است.

در ماه‌های اخیر مقامات آمریکایی به جای اینکه برای پایان دادن به درگیری میان این کشورها و رسیدن به یک توافق بزرگ اقدام کنند٬ همه تلاش خود را متمرکز بر بازگشایی حریم هوایی امارات و عربستان به روی قطر کرده‌اند.

تحریم قطر در تاریخ 5 ژوئن 2017 آغاز شد؛ جایی که عربستان و بحرین و مصر و امارات روابط سیاسی و اقتصادی خود را با این کشور قطع کردند.

با این تحریم عربستان تمامی مرزهای آبی، خاکی و هوایی خود را بروی قطر بست. همچنین امارات، بحرین و مصر نیز آسمان خود را برای عبور هواپیماهای قطری بستند و از آن زمان هواپیماهای قطر در اغلب سفرهای خود به اروپا و آمریکای شمالی از آسمان ایران استفاده می‌کنند.

از نظر آمریکا بحث تحریم هوایی قطر دو مشکل اساسی برای آن دارد: اول اینکه قطر مجبور است برای عبور از آسمان ایران سالانه حدود 133 میلیون دلار به این کشور بپردازد.این موضوع با تلاش‌های دولت «دونالد ترامپ» برای تحت فشار قرار دادن ایران از خلال تحریم‌های مستقیم و فشار بر شرکای آمریکایی جهت محدود کردن روابطشان با تهران سازگار نیست.

دوم٫ با توجه به اینکه دیپلمات‌های آمریکایی و نظامیان آن اغلب با پروازهای خطوط هوایی قطر سفر می‌کنند٬ ممکن است احساس کنند در معرض تهدیداتی هستند.

پس از تلاش قبلی مسئولان آمریکایی برای امضای توافق‌نامه‌ای جهت بازگشایی حریم هوایی کشورهای تحریم‌کننده قطر به روی این کشور در اوایل 2020 دولت ترامپ با ورود این محاصره به سال چهارم یک ابتکار عمل جدید را آغاز کرده است.

به نظر می‌رسد شکست این تلاش آمریکا موجب شده تا مسئولان آن جزئیات طرح واشنگتن را برای شبکه فاکس‌نیوز شرح دهند؛ به وطری که این شبکه گزارش خود را با این عنوان نوشته: زمان آن رسیده است که شرکای آمریکا در خلیج (فارس) برای حمایت از منافع آمریکا در خاورمیانه متحد شوند.

اما اختلاف در توازن منافع همه طرف‌های مربوطه و همچنین عدم وجود یک رویکرد مناسب برای رسیدن به توافق همه‌جانبه موجب شده تا درگیری‌ها میان کشورهای خلیج فارس همچنان ادامه داشته باشد.

در حالی که دونالد ترامپ٬ امیدوار بود در سال 2018 از خلال نشست‌های جداگانه با سران کشورهای مذکور و توافق برای برگزاری «نشست سران با هدف آشتی» در کمپ دیوید٬ به این محاصره پایان دهد؛ اما این روش موفقیت‌آمیز نبوده و می‌توانست به معنای ریختن آبروی یکی از طرف‌های درگیر باشد.

پس از آن آمریکا تصمیم گرفت روشی را که مسئولان قطری از ابتدا پیش گرفته بودند٬ یعنی دسته‌بندی موضوعات و بندهای تحریم و تمرکز جداگانه بر هریک از آنها٬ به کار گیرد.

در اواخر سال 2010 گفتگو میان مسئولان سعودی و قطری که در ابتدا امیدوارکننده به نظر می‌رسید نتیجه‌ای نداشت و نتوانست دست کم حجم درگیری‌ها و اختلافات را کم کند.

در سپتامبر 2019 حمله پهپادی یمنی‌ها به تاسیسات نفتی عربستان در بقیق و خریص٬ پیش از برگزاری نشست سالانه کشورهای خلیج فارس در دسامبر می‌توانست برای ذوب شدن یخ روابط عربستان و قطر امیدوارکننده باشد.

اما قطر متوجه شد که عربستان آماده ارائه هیچگونه پیشنهادی برای سازش از طریق بازگشایی مرزهایی زمینی یا پایان دادن به محدودیت‌ها در حریم هوایی نیست.

ناظران مذاکرات عربستان-قطر معتقدند که پس از دیدار «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی با «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی در خلال نشست شورای هماهنگی سعودی-اماراتی در اواخر نوامبر٬ لحن سعودی‌ها در زمینه این گفتگوها تغییر کرد.

اگر قطری‌ها موفق می‌شدند به شکل دوجانبه با عربستان بحران محاصره را حل کنند٬ یک اختلاف و شکاف بزرگ میان کشورهای محاصره کننده و روابط آنها به وجود می آمد.

از سوی دیگر با توجه به اینکه بحرین و مصر در محاصره قطر نقش‌ ثانویه دارند٬ ممکن است عربستان امارات را کنار گذاشته و انگشت اتهام را به سمت ابوظبی به عنوان تنها مسئول تعمیق بحران در خلیج فارس بگیرد.

این امر همچنین ممکن است منجر به یک اتفاق نظر گسترده در این خصوص شود که محاصره قطر نیز ناشی از سیاست‌های ابوظبی است٬ نه ریاض.

در این شرایط چالشی که مسئولان آمریکایی و واسطه‌های احتمالی آنها با آن روبرو هستند این است که هیچ راهی برای حل اختلافات میان کشورهای خلیج فارس به طوری که مور قبول همه باشد وجود ندارد.

عدم وجود یک توافق همه جانبه٬ همه تلاش‌ها برای حل درگیری‌ها میان کشورهای مذکور را به بن بست می‌رساند و به نظر نمی‌رسد که به زودی تغییری در این روند به وجود بیاید.

به نظر می رسد که محمد بن سلمان در یک دوراهی میان فشارهای آمریکا برای رفع تحریم هوایی قطر و فشار امارات برای ادامه محاصره این کشور قرار گرفته؛ بنابراین ریاض حل این مسئله را طولانی می‌کند تا تصمیمی بگیرد که آسیبی به هیچ یک از مناسبات آن با ابوظبی و واشنگتن وارد نشود.

منبع:پایگاه خبری خلیج الجدید

انتهای پیام/