یادداشت|عظمت "دحوالارض" در نگاه اهل‌بیت(ع)
اولین قسمت زمین که از آب بیرون آمد، زمین کعبه بود و سپس به مرور سایر نقاط و سرزمین‌های دیگر از آب بیرون آمد. این روز و آن لحظه به «دحوالارض» یعنی گسترش زمین معروف شده و برخی نیز از آن به تولد زمین تعبیر کرده‌اند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، 25 ذی‌القعده روز دحوالارض است؛ در روایات از این روز به بزرگی و عظمت یاد شده و اعمال مختلفی برای آن بیان شده است. حتی در روایات به عنوان یکی از چهار روزی که روزه در آن ثواب بسیار دارد، معرفی شده است اما به راستی این همه عظمت و قداست این روز برای چیست و چرا به عنوان «دحوالارض» نامیده شده است؟
قرآن کریم در سوره نازعات می‌فرماید: «وَ اَلْأَرْضَ بَعْدَ ذلِکَ دَحاها [نازعات/30] زمین را بعد از آن گسترش داد»؛ «دحا» از ماده دحو (بر وزن محو) به معنى گستردن است بعضى نیز آن را به معنى تکان دادن چیزى از محل اصلیش تفسیر کرده‌اند و چون این دو معنى لازم و ملزوم یکدیگرند، به یک ریشه باز مىگردند. به هر حال منظور از «دحوالارض» این است که در آغاز تمام سطح زمین را آب‌هاى حاصل از باران‌هاى سیلابى نخستین فرا گرفته بود، این آب‌ها تدریجا در گودال‌هاى زمین جاى گرفتند و خشکی‌ها از زیر آب سر بر آوردند و روز به روز گستردهتر شدند تا به وضع فعلى در آمد (و این مساله بعد از آفرینش زمین و آسمان روى داد).[1]
طبق روایات معصومین، در یک دوره کل زمین را آب فرا گرفته بود، سپس آرام آرام این آب‌ها کم شد و سطح زمین از زیر آب بیرون آمد، لذا روزی که اولین نقطه زمین از آب بیرون آمد را «دحو الارض» نامیده‌اند، و طبق همین روایات اولین قسمتی از زمین که از زیر آب بیرون آمد و خشکی محسوب شد، زمینی بوده که بعدها کعبه بر روی آن بنا شد.[2] بنابراین اولین قسمت زمین که از آب بیرون آمد، زمین کعبه بود و سپس به مرور سایر نقاط و سرزمین‌های دیگر از آب بیرون آمد، لذا این روز و آن لحظه به «دحوالارض» یعنی گسترش زمین معروف شده است و برخی نیز از آن به تولد زمین تعبیر کرده‌اند.
این مطالب مورد تأیید علم زمین‌شناسی نیز بوده و آنان نیز تأیید کرده‌اند که یک دوره، زمین کلاً زیر آب بوده و تمام زمین را دریاها فرا گرفته بودند و به مرور زمان آب‌ها کم شده و خشکی‌ها از زیر آن مشخص شد.[3]
چند روایت در مورد بزرگی و عظمت این روز:
1. در برخی روایات بیان شده که میلاد حضرت ابراهیم علیه‌السلام و حضرت عیسی علیه‌السلام در این روز بوده است.[4]
2. امیرالمومنین علیه‌السلام فرمودند: «اولین رحمت خداوند از آسمان به سوی زمین در روز 25 ذی‌القعده نازل شده است.»[5]
3. امام کاظم علیه‌السلام نیز در این زمینه فرمود: «خداوند در 25 ماه ذی‌القعده بیت‌الله را قرار داد و این اولین رحمتی است که خداوند بر مردم نازل کرد، خداوند این بیت را برای مردم محل اجتماع، پناه‌گاه و امن‌وامان قرار داد.»[6]
4. امام رضا علیه‌السلام نیز فرمود: «روز 25 ذی‌القعده روزی است که رحمت الهی در آن منتشر شده و زمین گسترده شده و کعبه در زمین قرار داده شده است.»[7]
بنابراین طبق این روایات، این روز بسیار عظیم و مقدس است و اولین رحمت خداوند متعال در این روز بر زمین نازل شده و زمین کعبه نیز از آب بیرون آمده است.
در این روز اعمال خاصی بیان شده که خوب است انسان برای نزدیک شدن به رحمت الهی آن‌ها را انجام دهد:
1. روزه؛ 2. نماز: بدین کیفیت که دو رکعت است، در وقت ظهر، در هر رکعت بعد از «حمد» پنج مرتبه سوره «الشمس» خوانده می‌شود و بعد از سلام نماز نیز باید بگوید: «لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ». سپس این دعا را بخواند: «یَا مُقِیلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِی عَثْرَتِی یَا مُجِیبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِی یَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِی وَ ارْحَمْنِی وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَیِّئَاتِی وَ مَا عِنْدِی یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَام».
3. دعا: دعاهای مخصوص وارد شده که برای خواندن آن‌ها به مفاتیح الجنان مراجعه کنید.
* حجت‌الاسلام محمد فرضی پوریان استاد حوزه علمیه
___________________________
پی‌نوشت:
[1]. مکارم شیرازى ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374 ش، ج26، ص 101.
[2]. شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، دار الشریف الرضی للنشر، قم، چاپ دوم، 1406 ق، ص 79.
[3]. برای مطالعه بیشتر به این مطلب و این مطلب مراجعه کنید.
[4]. ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، همان.
[5]. شیخ حر عاملى، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، چاپ: اول، 1409 ق، ج 10، ص 451.
[6]. کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، الکافی، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407 ق، ج 4، ص 149.
[7]. وسائل الشیعه، ج 10، ص 450.
انتهای پیام/