آیا برای مناسک دینی حتماً باید جایی برویم؟ / صدقه و مواسات هم از آداب عرفه است

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، یکی از مسائلی که به فراخور برخی ایام آیینی با آن مواجهیم، حضور در اماکن مذهبی از جمله اعتاب مقدس، مساجد، حسینه‌ها و تکایا است. این مسئله به قدری در بدنه جامعه شیعی ریشه دوانده که تبدیل به فرهنگ و نوعی باور عمومی شده است. سوای از اینکه حضور در تجمعات از آثار معنوی و برکات غیر قابل وصفی برخوردار است، اما این نکته نباید فراموش شود که آنچه مهم است، توجه کامل به آداب و مناسک آن ایام است. چه اینکه گاهی ممکن است بر اساس شرایط خاصی مثل بیماری و یا سفر، افراد توانایی حضور در تجمعات را نداشته باشند، به ویژه در شرایط فعلی که بیماری فراگیر کرونا خیلی از مسائل از جمله تجمعات را تحت شعاع خود قرار داده و محدودیت‌هایی ایجاد کرده است.

باید اذعان کرد بر اساس آموزه‌های دین، آنچه اهل‌بیت علیهم‌السلام در آداب و مناسکی از جمله عرفه شیعیان را دعوت به آن کرده‌اند، با آنچه ما تصور می‌کنیم، گاهی متفاوت است. با کمی مطالعه در این آداب و مناسک در می‌یابیم، آنچه اهمیت داده شده، توجه قلبی به فضیلت و آداب و مناسک ایام آیینی است و شاید جمله‌ای حتی در استحباب انجام آداب و اعمال به صورت جمعی پیدا نکنیم، مگر در نماز جماعت که به فراخور عنوانش باید به صورت جمعی برگزار شود.

البته این مسئله سوای از اعتاب مقدسه است که البته در این باره هم تأکید بر حضور جمعی در اعتاب نیست بلکه گاهی فرموده‌اند مثلاً در روز عرفه رفتن به زیارت امام حسین استحباب دارد. و یا در ایامی مثل عزای بر سید و سالار شهیدان، اهل‌بیت (ع) شیعیان خود را دعوت به اقامه عزا برای آن امام بزرگوار کرده‌اند که در این باره می‌بینیم گاهی امام معصوم، خود مبادرت بر عزای عمومی و یا سفارش به آن می‌کردند؛ اما در صورت کلی آنچه در آداب و مناسک ایام عزای بر اباعبدالله وارد است، حزن قلبی و دعوت خانواده و بستگان نسبت به اقامه عزای ایام شهادت امام حسین علیه السلام است.

نتیجه اینکه حضور در تجمعات مذهبی در ایامی مثل شب‌های قدر، ایام فاطمیه، روز عرفه و سایر مناسک دینی می‌تواند تنها نقطه قوتی باشد برای ابراز ارادت جمعیِ شیعیان نسبت به حفظ شعائر دینی و نشان‌دهنده همبستگی آنها نسبت به پاسداشت باورهای مذهبی خود در پیش چشمان دشمنانی باشد که از طریق بوق‌های رسانه‌ای خود در صددند رخنه‌ای برای ضربه به جوامع شیعی پیدا کنند. این تجمعات از این باب مفید فایده است، منتها از جهت شرعی، الزام‌آور و دارای وجوب و حتی گاهی دارای استحباب هم نیست مگر در نماز جماعت و یا آنجا که حاکم شرع و فقها دعوت به تجمعات عمومی کنند.

این متن به دنبال آن است که بگوید در شرایط خطرناکی که بیماری کرونا برای جامعه ایجاد کرده است، شیعیان و محبان اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام تنها راه بهره از معنویت ایامی مثل عرفه را حضور در تجمعات مذهبی ندانند بلکه می‌توان همین اعمال را با حضور قلب بیشتر در منزل انجام داد، چه اینکه از آداب این روز شریف صدقه، یاری‌رسانی به مستمندان و دستگیری از نیازمندان و رسیدگی به خانواده و بستگان و هر آنچه سبب تطهیر قلب می‌شود، وارد است و صرفاً منحصر در دعا نیست؛ بنابراین هر اندازه مراسم‌ها بر اساس مصوبات ستاد کرونا با محدودیت صورت گیرد، کمک به حفظ جان شیعیان است و به معنای تعطیلی اماکن مذهبی نیست. در نهایت اینکه باید گفت در ایامی مثل عرفه قلب را باید به پیشگاه خدا برد و وجوب نیست حتماً جایی برویم.

یادداشت: سعید شیری

انتهای‌پیام/