ستارگان مدفون تخت فولاد| محمد جعفر آباده‌ای؛ عالمی زیرک و دارای حسن سلوک و داوری نیکو بود
گروه استانها- محمد جعفر آباده‌ای دارای حسن سلوک بوده است؛ به طوری که او را بسیار زیرک، دانا و با تدبیر دانسته‌اند. در مشکلات اجتماعی و مرافعات بین افراد، داوری نیکویی داشته و این جهات و ویژگی‌ها، سبب تجلیل و احترام همگان نسبت به وی شده بود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، تخت فولاد نام قبرستان قدیمی شهر اصفهان است که به نام‌های لسان‌الارض و بابا رکن‌الدین نامیده می‌شده است. قدمت این گورستان از قرن چهارم هجری تاکنون است. دوره صفویه را می‌توان اوج شهرت و اعتبار تخت فولاد دانست. احداث مصلای بزرگ شهر و بنای عظیم و زیبای مقبره بابا رکن‌الدین، این گورستان را در کانون توجه امرا و علما و مردم قرار دارد و روز به روز بر آبادانی آن افزوده شد. هر چند اصفهان در دوره صفویه به استثنای امامزاده‌ها و مقابر خصوصی، دارای دوازده گورستان بزرگ بود اما گورستان بابا رکن‌الدین با دفن علمای بزرگی همچون میرفندرسکی، حاج آقا رحیم ارباب و غیره اهمیت ویژه‌ای یافت.
خبرگزاری تسنیم در سلسله گزارش‌هایی به معرفی این علمای بزرگ می‌پردازد تا به شناخت مردم از آنها و تاثیراتی که در عالم اسلام و انقلاب داشتند کمک کند. در این گزارش به معرفی محمد جعفر آباده‌ای فقیه و مجتهد، عالم فاضل می‌پردازیم.
عالم ربانی و فقیه صمدانی، محمدجعفر بن محمد صفی فارسی صغادی آباده‌ای، در روستایی به نام صغاد که چغاد نیز نامیده شده و امروزه در 9 کیلومتری شمال غربی آباده فارس واقع شده است، دیده به جهان گشود. سال تولد وی در کتب تراجم ذکر نشده، اما با توجه به وفات او در سن نود سالگی، باید تولدش در اوایل دهه آخر قرن دوازدهم هجری باشد.
اساتید و شاگردان محمد جعفر آباده‌ای
با رونق علمی اصفهان در دهه‌های اول دولت قاجار و حضور مراجع مبرز تشیع آن زمان در این شهر، بسیاری از شیفتگان علوم به اصفهان روی آوردند که محمد جعفر آباده‌ای نیز یکی از آنان است. از جمله علمای اصفهان آن دوره، آقا سید محمد مجاهد از اساتید مرحوم آباده‌ای است.
نامبرده تا سال 1231 قمری در اصفهان توطن داشته و به درس و بحث و تربیت شاگردان مشغول بوده است و در این سال با شنیدن خبر رحلت پدرش سید علی (صاحب ریاض المسائل )، پس از سیزده سال اقامت و افادات علمی به عراق بر می‌گردد. پس باید ورود آباده‌ای به این شهر قبل از سال 1231 بوده باشد.
از دیگر اساتید مبرز آباده‌ای در اصفهان، عالم مشهور سید محمد باقر شفتی معروف به حجت‌الاسلام (م: 1260ق) است.
از جمله شخصیت‌های دیگری که آباده‌ای از محضر او سود بسیار جسته محمد ابراهیم کلباسی است.
به نوشته مرحوم همایی از جمله اساتید حکمت و کلام حاجی آباده‌ای، مرحوم ملا اسماعیل واحد العین محشی شوارق است. قسمتی هم ظاهراً نزد خود آخوند ملا علی نوری، حکیم معروف و نزد میر سید رضی لاریجانی مازندرانی در معقول نیز تلمذ کرده بود و مخصوصا شرح فصوص و سایر قسمتهای اشراقی و عرفانی را نزد همین میر سید رضی تحصیل کرده، و خود او در خلوت هم این کتاب را برای خواص تدریس می‌کرده است.
مقام آباده‌ای در علوم اسلامی چه عقلی و یا نقلی گونه‌ای بود که عالم متتبع سید شفیع چاپلقی (م: 1280ق) در اجازه به دو فرزندش (سید علی اکبر و سید علی اصغر) در ذکر مشایخ خود، از حاجی آباده‌ای نام برده است.
نویسنده کتاب فارسنامه ناصری نیز از او به عنوان : «کاشف حقایق امور، مصلح مصالح جمهور، ظهیر الاسلام، ملجأ الانام، رئیس مجتهدین و اکمل متورعین » یاد کرده است.
دانشوری بزرگ و فقیهی توانا
آقا بزرگ طهرانی نیز از او به عنوان دانشوری بزرگ و فقیهی توانا یاد کرده که دارای حافظه‌ای قوی بوده است مؤلف قصص‌العلماء نیز ویژگی‌های حاجی آباده‌ای را ستوده و آورده است: بسیار شوخ طبع و از هر علم یک کتابی در حفظ داشت، مانند الفیه در نحو، زبده در اصول و قانونچه در طب و مختصر تلخیص و تهذیب در منطق و تجرید در کلام و مختصر نافع در فقه.
بسیاری از اهل علم از حوزه درس محمد جعفر آباده‌ای بهره برده‌اند که برخی از آنان عبارتند از: حاج ملا احمد واعظ یزدی؛ حاج شیخ عبدالنبی بن احمد تویسرکانی صاحب کتاب « لئالی الاخبار »؛ حاج سید شفیع بن علی اکبر موسوی جاپلقی؛ حاج ملا محمد علی بن محمد بن احمد همدانی؛ سید محمد بن سید محمد صادق موسوی خوانساری؛ ملا محمد علی بن احمد محلاتی شیرازی که تاریخ اجازه وی از حاج محمد جعفر آباده‌ای 1258 قمری بوده است.
آراء فقهی آباده‌ای معروف و ممتاز بوده و صاحب روضات‌الجنات که در زمان او زندگی کرده است، او را مفتی و صاحب فتوا می‌دانسته است.
دانایی، زیرکی و حسن سلوک آباده‌ای
آباده‌ای با خاص و عام بسیار خوش برخورد و دارای حسن سلوک بوده است؛ به طوری که او را بسیار زیرک، دانا و با تدبیر دانسته‌اند. در مشکلات اجتماعی و مرافعات بین افراد، داوری نیکویی داشته و این جهات و ویژگی‌ها، باعث تجلیل و احترام همگان نسبت به وی گردیده است.
وی پیش‌نماز مسجدی کوچک واقع در محله جماله کله اصفهان در مجاورت محله نیم آورد (نیم آور) و بازار بزرگ اصفهان بود. علاقه مردم و ساکنان محل به وی باعث شد که افراد، بویژه متمکنان ساکن در آن محله، با همت و مساعی یکی از بازرگانان معروف آن دوره اصفهان، به نام حاج محمد علی تاجر خوانساری، تعدادی از خانه‌های اطراف آن مسجد را خریداری کنند و آن مسجد کوچک به مسجدی بزرگ تبدیل شد.
مؤلف آثار ملی اصفهان معتقد است تنخواه ساختمان معظم شبستان این مسجد از وجوه بعضی از تجار قزوینی به دست آمده و مصرف شده است. مساحت مسجد نزدیک به سه جریب است. مسجد حاج محمد جعفر آباده‌ای هم اکنون از مساجد بزرگ، آبرومند و نفیس اصفهان است و هر چند در جریان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران آسیب دید، ولی خوشبختانه به خوبی مرمت شد.
سرانجام آباده‌ای در شب شنبه نوزدهم ماه مبارک رمضان 1280 قمری دیده از جهان فروبست و پیکرش را در زمین روبه‌روی تکیه فاضل سراب به خاک سپردند. سالها پس از فوت وی، میرزا سلیمان خان رکن الملک شیرازی، نایب الحکومه اصفهان، در سال 1316 قمری تکیه‌ای جهت او بنا نهاد که از تکایای معروف تخت فولاد به شمار می‌رود. این تکیه از تکایای با صفا و منظم و مورد توجه و عنایت خواص و عوام مردم اصفهان است.
انتهای پیام/164/ی
