گزارش|چالش خویشاوندسالاری در دانشگاه‌های ترکیه

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، در روزهای اخیر انتشار خبر استخدام همسر یک رئیس دانشگاه ترکیه به عنوان مدیر بخش اداری همان دانشگاه، واکنش‌های منفی فراوانی در رسانه‌ها و فضای مجازی ترکیه به وجود آورد.

پروفسور حسین باغ رئیس دانشگاه پاموک قلعه، برای استخدام همسرش، تکنیکی به کار برد که شاید به عقل هیچ رئیس دانشگاهی خطور نکند.

او ابتدا همسرش را که یک معلم عادی بود، از یک مدرسه راهنمایی به یکی از نهادهای اداری دانشگاه منتقل کرد. سپس، همین که آب‌ها از  آسیاب افتاد، یک آگهی استخدام فوری در روزنامه‌های محلی و در فضای مجازی برای استخدام مدیر بخش اداری منتشر کرد که شرایط استخدام آن، تنها و تنها با ویژگی‌های تحصیلی و مهارت‌های همسرش منطبق بود و در نتیجه از بین ده‌ها مراجع، این تنها همسر جناب پروفسور بود که از جمیع شرایط استخدام، برخودار بود.

پروفسور حسین باغ رئیس دانشگاه پاموک قلعه پس از اعلام نتایج آزمون استخدامی، با دسته گل بزرگی، همسرش را به عنوان مدیر به حضور پذیرفته و آغاز دوران مدیریتی او را تبریک گفت.

اما رقبا و مخالفین هم بیکار ننشستند و آن قدر این موضوع را برجسته کردند که خبر آن، حتی از دویچه وله ترکی و بی‌بی‌سی ترکی سر در آورد.  شورای عالی آموزش ترکیه بر اثر فشارهای گسترده، ناچار شد آن رئیس دانشگاه را برکنار کند. اما ظاهراً این رشته سر دراز دارد.

به کار گماردن افراد خانواده و بستگان نزدیک در پست‌های اداری و حتی استفاده از آنان در هیات‌های علمی، در بسیاری از دانشگاه‌های ترکیه به یک معضل جدی تبدیل شده است.

خویشاوند سالاری در دیگر دانشگاه‌های ترکیه

حالا مشخص شده که روش استخدام همسر رئیس دانشگاه پاموک قلعه، فقط یک گوشه از این ماجراست و رسانه‌ها با انتشار گزارش‌های متعدد، از این واقعیت خبر داده‌اند که نمونه‌های فراوانی در دیگر دانشگاه‌های ترکیه هم وجود دارد.

در زبان ترکی، از مقام ریاست دانشگاه با لفظ انگلیسی – فرانسوی «رکتور» یاد می‌شود. رکتور بودن دانشگاه، معمولاً پرستیژ علمی خاصی دارد و تا همین دو سه سال پیش، یک رکتور یا رئیس دانشگاه، معمولاً از میان بهترین استاد تمام‌ها یا پروفسورها انتخاب می‌شد.

رکتور، علاوه بر پرستیژ و راننده و خودرو مجلل و مجموعه اقامتی رایگان و حقوق ماهیانه بالا، اختیارات فراوانی دارد. رئیس دانشگاه با حکم و امضای مستقیم رئیس جمهور، انتخاب و معرفی می‌شود. 

پس از تغییر نظام ریاستی ترکیه از پارلمانی، فضای سیاسی – حزبی بر روند انتصاب روسای دانشگاه‌ها نیز حاکم شده است.

روزنامه قرار در شماره امروز خود، با تیتر«نپوتیزم» به معنی خویشاوندپروری و خویشاوند سالاری، مشخصات برخی از روسای دانشگاه‌ها را منتشر کرده که بستگان خود را در دانشگاه تحت امر خود استخدام کرده‌اند.

اسامی از این قرار است: پروفسور دکتر آیدن دورموش رئیس دانشگاه باتمان، همسر و پسرش را به عنوان کارمندان بخش آموزش استخدام کرده است.

پروفسور دکتر سلیمان بایکال رئیس دانشگاه کاتو، 3 دختر، 1 داماد و 1 برادرزاده خود را به عنوان اعضای هیات علمی به کار گرفته است.

پروفسور دکتر یوجل آجر، همسر خود را به عنوان مسئول بخش فرهنگی دانشگاه چومو استخدام کرده است.

گیرای توپال، معاون دانشگاه دجله دیاربکر، دختر خود را به عنوان کارمند بخش اداری استخدام کرده است.

روزنامه قرار این پدیده را به عنوان یک رسوایی تمام عیار و تهدیدی جدی علیه آینده ترکیه، قلمداد کرده است.

انتشار خبر فعالیت 30 زن و شهر به عنوان اعضای هیات علمی یک دانشگاه در استان چوروم نیز از اخیار مهمی بود که توجه رسانه‌ها را به سوی خود جلب کرد.

روزنامه سوزجو هم پیش‌تر و در یک گزارش جنجالی، خویشاوندسالاری در دانشگاه جمهوریت سیواس را پیش کشیده و نشان داده بود که در لیست 1 هزار و 100 نفری نیروهای قراردادی این دانشگاه، بخش قابل توجهی از افراد، با رئیس دانشگاه و اعضای هیات علمی، نسبت خانوادگی و فامیلی دارند و از برادر و خواهر گرفته تا همسر، فرزند، داماد، خواهرزن و دیگر اعضای فامیل، همگی به عنوان نیروی قراردادی استخدام شده‌اند تا به زودی از پل بگذرند و نیروی ثابت شوند. 

استخدام 2 خواهرزاده منشی رئیس دانشگاه، 2 پسر و 1 عروس رئیس کتابخانه دانشگاه، همسر مسئول بخش آی.تی دانشگاه، پسر مدیر اجرایی دانشگاه، خواهرزنِ برادرزاده رئیس دانشگاه، برادر و برادرزاده مشاور رئیس دانشگاه و پسرعموهای معاون رئیس دانشگاه، تنها چند نمونه از لیست عجیب روزنامه سوزجو بود.

روسای دانشگاه‌ها، علمی یا حزبی؟

امروز حکم انتصاب روسای 16 دانشگاه ترکیه از سوی رجب طیب اردوغان رئیس جمهور این کشور در روزنامه رسمی منتشر شد.

فیضی هپ شن کال، از روزنامه‌نگاران ترکیه با بررسی لیست 16 رئیس جدید و رزومه و سوابق آنها، نشان داده که تعداد قابل توجهی از این افراد، یا نماینده و عضو مستقیم حزب عدالت و توسعه بوده‌اند و یا از بستگان نمایندگان و مسئولین حزب حاکم به شمار می‌آیند.

البته این فقط دانشگاه‌ها نیستند که با معضل خویشاوندسالاری دست به گریبان هستند. حزب جمهوری خلق به عنوان مهم‌ترین حزب مخالف دولت، چندی پیش اعلام کرد که موضوع خطرناک خویشاوندسالاری و استخدام بستگان و افراد خانواده، در شهرداری‌ها و شرکت‌های بزرگ دولتی هم بیداد می‌کند.

این حزب به دنبال تصویب قانونی بود که بر اساس آن، هیچ کدام از شهرداران، حق نداشته باشند که افراد خانواده خود را استخدام کنند. اما بعداً مشخص شد که چنین قانونی در پارلمان، شانس تصویب شدن ندارد.

انتقاد از پدیده خویشاوندسالاری در دانشگاه‌های ترکیه در شرایطی مطرح شده که بیکاری، برای جوانان این کشور به یک معضل جدی تبدیل شده و شواهد نشان می‌دهد که حالا فارغ التحصیلان دانشگاه‌ها نیز شانس چندانی برای استخدام ندارند.

در نتیجه، تداوم وضعیت موجود، می‌تواند به انتقاد از نظام دانشگاهی و حزب حاکم ترکیه دامن زده و موجب گسترده شدن نارضایتی اجتماعی و سیاسی شود.

انتهای پیام/