آیت‌الله علم‌الهدی: عزاداری سنتی میسر نیست "مبتکرانه" عزاداری شود
گروه استانها- نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی گفت: مطابق شرایط امروز و این زمان عزاداری سیدالشهدا بکنید به‌جای اجرای برنامه‌های سنتی، عزیزان ما برنامه‌های ابتکاری داشته باشند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس ، آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی در بیست و پنجمین «خطبه مجازی» جمعه 31 مرداد ماه در حرم امام رضا (علیه‌السلام) نکاتی را ابراز کرد.
متن بیانات امام جمعه مشهد به شرح زیر است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
الحمدالله، اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و اشهد ان محمد عبده و رسوله و اشهد ان امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) علی بن ابی طالب و اولاده المعصومین هم حجج الله علی الخلق اجمعین.
اللهم صل وسلم علی عبدک و حبیبک و رسولک محمد سیدالاولین و الآخرین و علی عترته الهداة المعصومین سیما علی امام المنتظر المهدی روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداه.
عبادالله، اوصیکم و نفسی باتقوالله
همه شما برادران، خواهران و خودم را به تقوای الهی سفارش می‌کنم.
امروز روز اول ماه محرم است، در زیارت مقدسه جوادیه، تعبیر قابل‌توجهی دارد، عرضه می‌داریم «السَّلَامُ عَلَى الْإِمَامِ الرَّءُوفِ، الَّذِی هَیجَ أَحْزَانَ یوْمِ الطُّفُوفِ»، سلام بر شما امام رئوف و مهربانی که احزان کربلا را تهییج فرمودید؛ مبتکر عزاداری دهه اول محرم در بین شیعیان، وجود مقدس امام هشتم (علیه‌السلام) هستند.
امام رضا (علیه‌السلام)، مبتکر عزاداری دهه اول محرم
ریان بن شبیب که از شیعیان خاص هست، می‌گوید روز اول ماه محرم در مرو خدمت امام هشتم (علیه‌السلام) رسیدم، مشاهده کردم حضرت خانه را سیاه‌پوش کردند و خودشان لباس عزا پوشیدند، پنداشتم برای امام (علیه‌السلام) حادثه‌ای در مدینه اتفاق افتاده است و بعضی عزیزانشان را ازدست‌داده‌اند که لباس عزا پوشیده‌اند، از حضرت سؤال کردم چه حادثه ناگواری برای شما پیش‌آمده که خانه را سیاه‌پوش کردید و خودتان لباس عزا پوشیدید؟ امام هشتم (علیه‌السلام) فرمودند یا ابن شبیب، مگر نمی‌دانی امروز اول ماه محرم است و ده روز اول ماه محرم، ایام عزای جد مظلومم سیدالشهدا (علیه‌السلام) است.
معلوم می‌شود تا آن زمان در بین شیعه عزاداری دهه اول محرم رسم نبوده که ریان بن شبیب وقتی با منظره منزل سیاه‌پوش و لباس عزای امام هشتم روبرو می‌شود، تعجب می‌کند و متوجه نیست که دهه محرم، دهه عزاداری است و تا آن روز این مطلب در بین شیعیان متداول نبوده؛ عزاداری دهه اول محرم ابتکار امام هشتم (علیه‌السلام) است و امروز نیز روز اول ماه محرم است، افتخار می‌کنیم در کنار مضجع شریف مولا علی بن موسی‌الرضا (علیه‌السلام)، عزادار جد بزرگوارش سیدالشهدا هستیم.
آرزوی قابل تحقق
حضرت دستور عزاداری و ذکر مصیبت و نوع اقامه عزا را به ریان بن شبیب صادر می‌کنند، در بین جملات و دستوراتی که امام هشتم (علیه‌السلام) به ریان بن شبیب برای نوع عزاداری در این دهه محرم دارند، دو نکته را به او تذکر می‌دهند، نکته اول این است که می‌فرمایند «یابن شبیب اذا ذکرت الحسین و اصحاب، فقل یا لَیتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیما»، ای پسر شبیب هر وقت به یاد سیدالشهدا و اصحاب امام حسین (علیه‌السلام) افتادی، این جمله را ادا کن، بگو «ای‌کاش من هم با شما بودم و به فوز عظیم می‌رسیدم».
وجود مقدس امام هشتم (علیه‌السلام)، حجت بالغه الهی است که این دستور را به ریان بن شبیب می‌دهد، معمولاً آرزو کردن اگر در یک موردی که غیرقابل تحقق باشد، این آرزو کردن معقول نیست، آرزوی معقول این است که انسان در مورد چیزی آرزو کند که برای او قابل تحقق است، چطور وجود مقدس امام هشتم (علیه‌السلام) که حجت بالغه الهی هستند، به ریان بن شبیب دستور می‌دهند که تو آرزو کن در کربلا باشی و با یاران امام حسین به فوز عظیم برسی؟
جبهه کفر، جبهه‌ای در طول تاریخ
آن روزی که امام هشتم (علیه‌السلام) این دستور را می‌دهند، حداقل 140 سال از جریان کربلا و روز عاشورا گذشته است، انسان آرزو کند که ای‌کاش من 140 سال قبل باشم! این آرزو، آرزوی غیرقابل تحقق است، چطور وجود مقدس امام هشتم (علیه‌السلام)، حجت بالغه الهی به ریان بن شبیب دستور می‌دهند تو آرزو کن با یاران سیدالشهدا در کربلا باشی؟ این دستور امام واقعیتی را برای ما اثبات می‌کند و آن واقعیت این است که «کربلا تمام نشده» و کربلا پایان نیافته، کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا، کربلا و روز عاشورا و جبهه سیدالشهدا (علیه‌السلام) در برابر جبهه کفر و استکبار یزیدی ادامه دارد و این جنگ، برخورد و رویارویی در همه زمان‌ها موجود است، 140 سال قبل جبهه امام حسین (علیه‌السلام) در برابر استکبار و کفر مأمونی وجود دارد و امام هشتم به ریان بن شبیب دستور می‌دهند که آرزو کن جزو لشکر کربلا و یاران سیدالشهدا (علیه‌السلام) در این زمان باشی پس در هر زمانی انسان می‌تواند جزو یاران سیدالشهدا باشد.
خدا رحمت کند، شهید بزرگوار، شهید غیور دلاور مرد امروز انقلاب ما، سپهبد شهید مرحوم حاج قاسم سلیمانی رضوان‌الله تعالی علیه، شعار این مرد بزرگوار در جهادها و مبارزات و مجاهداتی که داشت، این بود که «ما ملت امام حسینیم»، یعنی همان فرمایش امام هشتم (علیه‌السلام) را داریم عمل می‌کنیم که به ریان بن شبیب فرمودند «اذا ذکرت الحسین و اصحاب، فقل یا لَیتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیما»؛ ما در این زمان واقع شدیم، سفارش امام هشتم (علیه‌السلام) را به ریان بن شبیب عمل می‌کنیم، امروز ما ملت امام حسینیم و چون ملت امام حسین هستیم، یعنی خط و راه ما، خط و راه ابی‌عبدالله و نقطه رهایی اصحاب سیدالشهدا، فدایی شدن و قربانی شدن در راه دین بود در مقام حمایت از دین، مبارزه با دشمنان خدا تا آنجا می‌رفتند که آخرین قطره خون خودشان را در راه خدا نثار کنند.
«ما ملت امام حسینیم»؛ بدون عقب‌نشینی در مقابل دشمن
وقتی می‌گوییم «ما ملت امام حسینیم»، یعنی در مبارزات، مجاهدات و مقابله با دشمنان خدا در روی کره زمین از پای نمی‌نشینیم، کوتاهی نمی‌کنیم و در هیچ کجا عقب‌نشینی نداریم، تا آنجایی می‌رویم که تا آخرین قطره خون ما در راه دفاع از دین و مقابله با دشمنان خدا ریخته شود، این‌که امام رضا به ریان بن شبیب دستور می‌دهند، مقصود این جهت است.
دستور دومی نیز وجود مقدس امام هشتم (علیه‌السلام) به ریان بن شبیب داده‌اند، فرمودند «یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ کُنْتَ بَاکِیاً لِشَیْءٍ فَابْکِ لِلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ» مصائبی که بر تو وارد می‌شود و می‌خواهی بر این مصائب گریه کنی و اشک بریزی، هروقت خواستی بر چیزی گریه کنی، بر جدم حسین گریه کن «فَإِنَّهُ ذُبِحَ کَمَا یُذْبَحُ الْکَبْشُ»، امام حسین را کشتند آن‌طور که قوچ را می‌کشند؛ معمولاً اهل ذکر وقتی به این روایت امام هشتم می‌رسند، می‌گویند امام رضا خواستند بگویند همان‌طور که سر از بدن گوسفند جدا می‌کنند، سر از بدن ابی‌عبدالله جدا کردند اما مقصود امام این نیست، در واقع این تعبیری که امام رضا دارند، روضه‌ای است که وجود مقدس امام هشتم این روضه را در عزای جد بزرگوارشان ایراد فرمودند و امروز هم که شما عزیزان تشریف دارید و شما بینندگان محترم که از کنار مرقد مطهر امام هشتم (علیه‌السلام) این روضه امام رضا را گوش می‌دهید، قطرات اشک خودتان را به امام رضا (علیه‌السلام) روز اول محرم نشان دهید.
این‌که فرمودند «ذبح کانهم کبش»، کبش یعنی قوچ، در زمان جاهلیت عرب در میان عرب‌ها، مراسمی رسم بود به نام مراسم قوچ کشی، چند نفر با هم شریک می‌شدند، پول روی‌هم می‌گذاشتند، قوچی را خریداری می‌کردند، او را پروار کرده و به‌صورت یک قوچ جنگی تربیت می‌کردند، وقتی به‌صورت قوچ جنگی درمی‌آمد، در یک روز معین لباس‌های مخصوصی را می‌پوشیدند، در میان میدان شهر و مرکز قبیله حاضر می‌شدند، این قوچ را می‌آوردند، هرکدام حربه‌ای در دست داشتند، حالت جنگی را در او تحریک می‌کردند، به هر طرف حمله می‌کرد، با حربه‌ای که داشتند، به او می‌زدند و به این کیفیت، این قوچ را تکه‌تکه می‌کردند و بین خودشان تقسیم می‌کردند، امام رضا (علیه‌السلام) خواستند بگویند جد بزرگوارم حسین را این‌گونه کشتند، حرفش را امام رضا زدند، منظره‌اش را عمه‌شان زینب روی تل زینبیه دیدند.
وقتی آمد بالای تل زینبیه، دید برادر توی گودی قتله گاه افتاده، نیزه‌دار با نیزه می‌زند، شمشیردار با شمشیر می‌زند، تیرانداز تیر می‌اندازد، آنی که هیچ حربه‌ای ندارد، دامنش را پر از سنگ کرده، با سنگ بر بدن نازنین برادر فرود می‌آورد، این خواهر ستمدیده دست‌ها را روی سر گذاشت، فریاد زد «مگر یک مسلمان بین شما نیست که دارید با برادر من، میوه دل پیغمبر این‌گونه برخورد می‌کنید؟»
سیدالشهدا (علیه‌السلام)، بزرگ‌ترین عنصر دفاعی اسلام
وجود مقدس سیدالشهدا در حقیقت بزرگ‌ترین عنصر دفاعی اسلام بودند، معمولاً دفاع در برابر تهاجم است، وقتی دشمن هجوم می‌آورد، مدافع دفاع می‌کند اما دفاع سیدالشهدا (علیه‌السلام)، تنها دفاع در برابر تهاجم دشمن در آن زمان نبود، دفاع سیدالشهدا (علیه‌السلام) یک دفاع همیشگی بود یعنی هروقت هر جریان مهاجمی به‌طرف اسلام و مبانی دین هجمه کند، با دفاع حسینی روبرو هست، دفاع سیدالشهدا (علیه‌السلام) اسلام را واکسینه کرد؛ یعنی در تمام موقعیت‌هایی که وجود مقدس اصحاب و یاران سیدالشهدا و پیروان خط امام حسین در برابر تهاجم دشمن حضور دارند، دفاع قطعی در برابر هر هجمه و حمله‌ای مشخص می‌شود.
امروز روز اول هفته احیای امربه‌معروف و نهی از منکر است و وجود اقدس سیدالشهدا، خط دفاعی را در امربه‌معروف و نهی از منکر معرفی کردند، فرمودند «ان اُریدُ اَن آمُرَ بالمعرُوف و اَنهى عن المنکر»، خط امر دفاعی که سیدالشهدا در پیش گرفتند و اگر کسی بخواهد این خط دفاعی را در برابر تهاجمات به اسلام و مبانی اسلامی و ارزش‌های دین کاملاً حفظ کند، باید در راستای امربه‌معروف و نهی از منکر باشد؛ خدا رحمت کند محتشم کاشانی را، می‌گوید «گر خانمش قیامت دنیا بعید نیست/این رستخیز عام که نامش محرم است»، قیامت محرم و رستاخیز عام از امروز شروع شد، دلدادگان سیدالشهدا و عاشقان ابی‌عبدالله در هر شرایطی قرار بگیرند، پرچم حسینی را مطابق همان شرایط به اهتزاز درمی‌آورند.
همه شهر حسینیه سیدالشهدا (علیه‌السلام) شده
امسال با وجود ویروس منحوس کرونا و موقعیت‌های خاص بهداشتی که پیش‌آمده و امکان تجمع وجود ندارد، فرصتی است برای توسعه شعائر حسینی؛ همیشه در شهرها و بلاد ما عزاداری سیدالشهدا در مساجد و چهاردیواری حسینیه‌ها انجام می‌گرفت، خوشبختانه امسال تمام شهر، حسینیه و عزاخانه سیدالشهدا شده و همه‌جا شده حسینیه؛ بر حسب اطلاعی که به من دادند، در مشهد مقدس بیش از 60 میدان و مرکز عمومی را هیئات گرفتند و به‌صورت حسینیه درآوردند؛ یعنی قبلاً در یک چهاردیواری امام حسین عزاداری می‌شد، به خاطر پیشگیری از این بیماری و ویروس، خوشبختانه امروز تمام شهر و فضای باز شهر شده حسینیه و مرکز عزاداری امام حسین (علیه‌السلام)، همه‌جا پرچم امام حسین (علیه‌السلام) به چشم می‌خورد و عزاداری سیدالشهدا در همه نقاط به‌صورت شفاف شعائر حسینی در برابر چشم مردم قرارگرفته، این بلیه و ویروس نه‌تنها نتوانست جلوی شعائر حسینی را بگیرد که به‌وسیله عاشقان و دلدادگان ابی‌عبدالله (علیه‌السلام)، بیشتر باعث گسترش و توسعه شعائر حسینی شد.
ولو کار، کار پرزحمتی است، معلوم است در حسینیه‌ای که همه امکانات فراهم بوده بخواهند عزاداری برگزار کنند تا میدانی که امکانات لازم را ندارد، تهیه امکانات و وسایل عزاداری سخت‌تر است و در نتیجه، اجر شما هم در عزاداری امام حسین بیشتر است؛ نوکری و خدمت خالصانه خودتان را با این ابتکاری که صورت گرفته در وجود مقدس ابی‌عبدالله ثابت می‌کنید و حتی اخیراً که اعلام‌شده در مساجد نیز عزاداری نشود و غیر نماز خوانده نشود، عزیزان ما در مساجد، هیئت امنا و ائمه محترم جماعت فضای مسجد و خیابان جلوی مسجد را عزاخانه امام حسین (علیه‌السلام) بکنند؛ شهرداری محترم گفتند همه معابر و خیابان‌ها در اختیار عزاداری سیدالشهدا است.
مسؤولان حسینیه دار امام حسین (علیه‌السلام) باشند
مساجدی که فضای باز و حیاط دارند، در فضای باز عزاداری کنند، مساجدی که فضای باز ندارند، خیابان جلوی مسجد را مرکز عزای سیدالشهدا بکنند، البته زحمت بیشتر است، فرش کنند، اساس بیاورند و آمده کنند، در مقابل خدمت بیشتر کردید و اجر بیشتری در درگاه سیدالشهدا (علیه‌السلام) دارید؛ امیدواریم با این وضعیتی که امسال پیش‌آمده، همه مسؤولین این نظام و همه مدیریان شهری و استانی، همه حسینیه دار بشوند و سرهیئت باشند، همه با پا و سر برهنه در عزای سیدالشهدا خدمت کنند، همه امکاناتی که تحت مدیریت و مسؤولیتشان هست، در اختیار هیئت و جریانات عزادار سیدالشهدا (علیه‌السلام) قرار بدهند، همه شهر و کشور یکپارچه بشود مرکز عزاداری سیدالشهدا و حسینیه‌ای که عزاخانه امام حسین (علیه‌السلام) هست.
عزاداری سنتی میسر نیست، عزاداری مبتکرانه انجام دهید
عزیزان ما در هیآت حتماً نباید پیرو اجرای برنامه‌های سنتی باشند، بگویند حالا این برنامه سنتی که همه‌ساله اجرا می‌کردیم، امسال در این موقعیت یا فضای باز قابل‌اجرا نیست، برنامه ابتکاری داشته باشید، نوکری در خانه امام حسین (علیه‌السلام)، هر زمانی در یک‌شکلی اقتضا می‌کند، بنا نیست نوکر سیدالشهدا (علیه‌السلام) همه بیایند یک‌جور نوکری کنند؛ 400 سال پیش، 300 سال پیش مردم مطابق آن زمان عزاداری می‌کردند، 300، 400 سال گذشته، لباس‌ها، زندگی‌ها و شهرها تغییر کرده و عوض‌شده، بیایید مطابق شرایط امروز و این زمان عزاداری سیدالشهدا بکنید به‌جای اجرای برنامه‌های سنتی، عزیزان ما برنامه‌های ابتکاری داشته باشند، ابتکار کنند اجرای عزاداری سیدالشهدا را در برنامه‌ها، برنامه‌های سنتی به‌جای خود محفوظ، امروز در شرایط خاصی که از نظر بیماری برای مردم ما پیش‌آمده و امکان تجمع نیست، نباید تجمع کرد، تجمع مضر است، مردم بیمار و مریض می‌شوند.
آقایی به من گفت چطور شد در بازارها، پاساژها، مراکز خرید و هواپیماها این‌قدر سختگیری نمی‌کنند که در مسئله عزاداری سیدالشهدا، اجرای برنامه‌های دینی و مساجد سختگیری می‌شود؟ عرض کردم آقای عزیز، ما عزاداری امام حسین را انجام می‌دهیم، عشق به ولایت اهل‌بیت را به جا می‌آوریم، عبادت می‌کنیم خدا را برای تقرب به‌طرف خدا، برای نزدیک شدن به خدا و قرب پروردگار، اگر عبادتی را انجام دهیم که در نتیجه آن، یک آدمی حتی یک بچه 10 ساله یا پیرمرد 90 ساله یک شب تا صبح تب کند، ما جوابی در درگاه خدا نداریم، ما در خط تقوا می‌خواهیم خدا را عبادت کنیم، در خط اجرای حلال و حرام خدا می‌خواهیم عزاداری سیدالشهدا را برپا کنیم، اگر بنا شد عملی را انجام دهیم به‌عنوان عشق به ولایت اهل‌البیت و در نتیجه عمل ما، یک نفر یک شب تب کند تا صبح، نمی‌توانیم جوابش را در درگاه خدا بدهیم، جوابگوی این مسئله نیستیم.
حداکثر مراقبت در برگزاری مراسم انجام شود
پس بنابراین حداکثر احتیاط و مراقبت را عزیزان ما باید در این زمینه داشته باشند، دستور اکید مقام معظم رهبری است فرمودند عزاداری کنید و در عزاداری‌ها هرچه ستاد ملی کرونا می‌گوید، گوش کنید و عمل کنید، این فتوای مقام معظم رهبری است، شما مقلد هستید و مرجع تقلیدتان این‌طور دستور داده پس عزیزان سعی کنند در مسئله عزاداری سیدالشهدا امسال از برنامه‌های ابتکاری استفاده کنند و مراسمی پرشورتر و پرهیجان‌تر برگزار کنند.
امسال در جریان غدیر، غدیری که امسال در مشهد داشتیم از چندین سال قبل غدیر با این عظمت و شور و هیجان سابقه نداشته، امیدواریم با ابتکار هیآت محترم و حسینیه‌های اخلاصمند و عاشقان ابی‌عبدالله، امسال تاسوعا و عاشورایی داشته باشیم که تاسوعا و عاشورایی با این شور و هیجان در شهر و کشور ما سابقه نداشته باشد و همه عزیزان سعی کنند در این قسمت حداکثر مراقبت و اخلاصمندی در خدمت به سیدالشهدا و عشق ابی‌عبدالله (علیه‌السلام) را بروز بدهند.
خدایا! به عزت اولیائت در دنیا و آخرت دست ما را از دامن اهل‌بیت پیغمبر کم و کوتاه نگردان، پروردگارا نقطه نهایی کربلا و نقطه اصلی پیروزی عاشورا، فرج مولایمان بقیه‌الله را تعجیل بفرما، ارواح مطهره شهدا مخصوصاً شهدای عرصه درمان در این موقعیت خاصی که پیش‌آمده است و روح مطهر امم بزرگوارمان را از خیرات و برکاتی که در این ایام عزا مردم ما انجام می‌دهند، بهره‌مند بگردان، سایه پربرکت مقام معظم رهبری بر سر ما مستدام بدار، دشمنان ناپاک ما در جبهه‌های کفر و نفاق و استکبار، ذلیل و نابود و ریشه‌کن بگردان.
انتهای پیام/281/س
