روایت تسنیم از آئین‌های خاص نطنز در ایام محرم/ آئین ۴۰۰ ساله "جغجغه‌زنی" در ابیانه لغو شد


گروه استان‌ها- مراسمات مختلفی در ایام محرم در منطقه نطنز برگزار می شود و جغجغه‌زنی یکی از مراسمات معروف است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از نطنز، دوباره محرم از راه رسید و عزاداری سرور شهیدان از سر گرفته شد تا دنیا همچنان یادآور شور حسینی باشد و چه خوب شیعیان حسین بن علی(ع) این شور را با شعور همراه کردند.

همزمان با ایام محرم‌الحرام در شهرستان نطنز، مردم عاشورایی این شهرستان با سیاه‌پوش کردن حسینیه‌ها و تکایا به عزاداری می‌پردازند که برخی از این عزاداری‌ها ویژه و مختص این دیار است.

یکی از نقاطی که دارای آداب و رسوم خاصی است، روستای تاریخی ابیانه بوده که در ایام محرم، مراسم جغجغه‌زنی، نخل گردانی، پرسه زنی و غیره را که از آبا و اجداد خود نسل به نسل منتقل شده برگزار می‌کنند.

رضا علیرضایی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم، اظهار داشت: حال و هوای محرم ابیانه امسال حال و هوای دیگری است؛ هیئت‌های عزاداری، هیئت امنای مساجد و جوانان عزادار سالار شهیدان بر این باور هستند که نخل‌های عزاداری را لباس بپوشانند اما نخل گردانی نکنند؛ مساجد و تکیه‌ها را سیاه‌پوش کنند اما دسته‌های جغجغه‌زنی در کوچه‌ها حرکت نکنند و نذورات در محل مخصوصی جمع‌آوری شود.

وی تصریح کرد: همه ساله مراسم سنتی سوگواری و عزاداری امام حسین (ع) در دهه محرم با عنوان «جَغجَغه‌زنی» با حضور مردم روستا و سایر مناطق برگزار می‌شود ولیکن امسال به لحاظ شرایط کرونایی و حفظ سلامت مردم این آیین سنتی به شکل گذشته برگزار نخواهد شد.

وی گفت: مردم با حفظ پروتکل بهداشتی عزاداری می‌کنند و بلندگو‌های مساجد و تکیه‌ها فضای روستای ابیانه را به فضای محرم تبدیل کرده‌اند 

رئیس شورای ابیانه با بیان اینکه ورود گردشگران داخلی و خارجی در ایام محرم با سال گذشته متفاوت خواهد بود، گفت: مردم خودشان جهت رعایت نکات و پروتکل‌های بهداشتی و جلوگیری از شیوع بیماری کرونا رفت و آمدها را آگاهانه کنترل می‌کنند.

وی در ادامه ضمن تاکید بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی اعلام شده از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا افزود: همه مردم به خصوص عزاداران حسینی دستور العمل‌ها و مصوبات ستاد کرونا در شهرستان نطنز را در این شرایط ویژه رعایت کنند.

محمد کریمی پناه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم ضمن اشاره به ابراز ارادت مردم ابیانه به امام حسین(ع) بر اساس برگزاری آیین‌های خاص اظهار داشت: یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین آیین‌هایی که در طول روزهای محرم در روستاهای ابیانه برگزار می‌شود، آیین حماسی جغجغه‌زنی بوده است.

وی افزود: در مراسم جغجغه‌زنی هر یک از حاضران به توصیه نوحه‌خوان از روی پله‌های مسجد دو جغجغه بر می‌دارد و بعد از تشکیل صف‌ها مراسم آغاز می‌شود و صدای چِک‌چک به هم خوردن جغجغه‌های چوبی پس از ترکیب با صدای طبل و سنج و نوحه مداح، آهنگ ارکسترگونه زیبایی را پدید می‌آورد.

دهیار ابیانه با بیان اینکه این مراسم سنتی بیش از 400 سال پیشینه دارد، افزود: این آیین روز تاسوعای حسینی ساعت 10 صبح در محله یسمون ابیانه آغاز می شود و عزاداران با انجام مراسم جغجغه زنی روستا را دور می‌زنند و بعد از این مراسم که اوج آن در امامزاده عیسی و یحیی روستا است، دوباره به همان محله یسمون باز می‌گردند.

کریمی‌پناه گفت: نوحه‌هایی که در مراسم سنتی جغجغه‌زنی خوانده می‌شود در نوع خود بی‌نظیر است چرا که تک تک مصرع‌هایی که در آن خوانده می‌شود مظلومیت اهل بیت(ع) را به تصویر می‌کشد و این ویژگی خاصی به مراسم جغجغه‌زنی می‌دهد.

وی همچنین از تزیین کردن نخل قدیمی روستا در ایام تاسوعا و عاشورا با حضور اهالی روستای ابیانه خبرداد و گفت: امسال به علت شرایط کرونا آیین سنتی نخل‌گردانی در سطح روستا برگزار نخواهد شد.

گفتنی است که مراسم سنتی «جغجغه‌زنی» در روز تاسوعای حسینی در ابیانه به عنوان یک اثر فاخر ملی در سال 92 در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده است.

به گزارش تسنیم؛ پرشور ترین بخش مراسم‌های سنتی در ابیانه هنگامی است که صبح عاشورا نخل محله بالا به حرکت در می‌آید و همه مردم چه ابیانه‌ای و چه مهمان‌ها در محله پرزله جمع می‌شوند و منتظر به حرکت در آمدن نخل هستند و دراین فاصله چای تازه دمی که به دست خود اهالی در مسجد پرزله به صورت نذری داده می‌شود می‌نوشند.

هنگام حرکت نخل، دسته‌های زنجیر زن به دنبال نخل به عزاداری می‌پردازند و نخل محله بالا از محله پرزله به طرف میان ده حرکت می‌کند.

همزمان با حرکت نخل محله بالا به طرف محله میان ده،  نخل محله پایین هم به طرف این محل حرکت می‌کند و تنها جایی که هر دو نخل ابیانه در کنار هم دیده می‌شوند در همین مکان است.

گزارش از رحمت‌الله کاملی 

انتهای پیام/804/ش