آبخیزداری؛ موتور پیشران توسعه سواحل مکران

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ منطقه مکران واقع در استان سیستان و بلوچستان (سواحل دریای عمان) از مناطق استراتژیک و حساس است که در سالهای اخیر توسعه، پیشرفت و آبادانی آن از سیاست­های نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و مورد تاکید مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه­ ای «مدظله العالی» بوده و معظم له بطور مکرر در جمع مسئولان نظام به این مساله مهم اشاره داشته اند.

مقام معظم رهبری سواحل گسترده جمهوری اسلامی و به‌ویژه ساحل دریای عمان و عقبه آن در منطقه مُکران را ثروت عظیم ملی و گنج نهان توصیف کرده و می فرمایند:

«این ساحل عظیم و طولانی بسیار حساس که ما در دریای عمان داریم در واقع یک گنج است و باید این را اعتراف کنیم که این را کشف نکرده بودیم. دریای عمان، ساحل دریای عمان و حضور در دریای عمان یک گنج است؛ یک ذخیره است. ما همه حواسمان را بردیم متوجّه خلیج ‌فارس کردیم که البتّه خلیج ‌فارس هم خیلی حساس است، شکی نداریم امّا توجّه نکردیم به این ثروت عظیمی که ما در دریای عمان داریم. دریای عمان عقبه اساسی و تعیین‌کننده سرنوشت خلیج‌ فارس است.» (دیدار با فرماندهان و کارکنان نداجا به مناسبت سالروز نیروى دریایى 6/9/1387)

همچنین مقام معظم رهبری در دیدار خود با فرماندهان نیروی دریایی ارتش  فرمودند:

«مسئله آبادسازی سواحل مکران نیز جزء همین کارهای اساسی است که باید با همکاری دولت، برنامه‌های مورد نظر در این منطقه با سرعت بیشتری دنبال شود.» (دیدار با فرماندهان نیروی دریایی ارتش 9/9/1393)

علاوه بر تأکیدات مقام معظم رهبری، توسعه مکران در سیاستهای کلی نظام جمهوری اسلامی ایران نیز مدنظر واقع شده است؛ برای نمونه در بند 21 سیاستهای کلی قانون توسعه ششم چنین بیان شده است: «توسعه اقتصاد دریایی جنوب کشور در محور چابهار – خرمشهر با تأکید بر سواحل مکران.»

با توجه به اهمیت مکران، در طی سالهای اخیر موضوع طرح جامع توسعه مکران و توجه به ظرفیتها و استعدادهای این منطقه برای پیشرفت و آبادانی مدنظر دولت بوده است؛ در این باره محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر شناسایی موتورهای پیشران توسعه مکران معتقد است: «در طرح جامع توسعه سواحل مکران به مواردی نظیر اینکه استعدادهای محوری این زیست‌بوم و این مردمان چیست و چه موتورهای توسعه‌ای باید برای آنان روشن شود توجه کرده و برای اخذ مصوبات لازم و همراه و همگرا کردن همه دستگاه‌های کشور به این منظور مسیر سختی را پشت سر گذاشته‌ایم که یک هماهنگی و رویکرد منظم اتفاق افتد و هر دستگاه برنامه توسعه خود را در این منطقه دنبال کند تا حاصل همگرایی آنان به نقشه توسعه منطقه بیانجامد.»

با توجه به اهمیت فوق العاده منطقه مکران برای رشد و توسعه اقتصادی کشور، می توان گفت مسلما یکی از موتورهای پیشران توسعه سواحل مکران، آبخیزداری است. توجه به آبخیزداری در توسعه مکران از آنجا حائز اهمیت فراوان است که اولا برای رشد و توسعه کشور، توجه به منابع آبی ارزان و بهداشتی و سالم بسیار مهم است؛ ثانیا با توجه به استقرار جمعیت در این مناطق، نیاز به آب شرب و کشاورزی حرف اول خواهد زد و ثالثا با توجه به سابقه درخشان استان سیستان و بلوچستان که در گذشته انبار غله ایران بوده و نیز نزدیکی به دریاهای آزاد جهت استقرار صنایع سنگین، منطقه مکران می تواند به عنوان قطب کشاورزی و صنعت در ایران و قطب تجارت و بازرگانی در دنیا تبدیل شود و آبخیزداری ظرفیت این امور مهم را داراست.

بررسی های انجام شده نشان می دهد، استان سیستان و بلوچستان  و سواحل دریای عمان از ظرفیت بسیار خوبی در استحصال آب به عنوان محور توسعه و جهش تولید برخوردار است؛ به طوری که بارش باران در حوزه آبخیز سیستان و بلوچستان و هرمزگان حدود 14 میلیارد متر مکعب بوده است که این میزان بارندگی چیزی در حدود یک سوم کل آب های ذخیره شده در پشت سدهای کشور است(ظرفیت کل آبهای کشور در پشت سدها حدود 52 میلیارد متر مکعب است). از این رو چنانچه این میزان بارندگی به نحو صحیح و دقیقی مدیریت شده و آبخیزداری مدنظر واقع شود، این منطقه می تواند جمعیتی بیش از 5میلیون نفر را در خود جای دهد بدون که به منابع زیستی مثل آب، خاک، پوشش گیاهی صدمه ­ای وارد شود.

از همین پرونده بیشتر بخوانید:

ضرورت دیگری که انجام عملیات آبخیزداری در سواحل جنوبی مکران را بیش از پیش حائز اهمیت می­کند، وقوع گردوغبار در این منطقه است. با انجام عملیات آبخیزداری می توان میزان وقوع گردوغبار را در این مناطق به حداقل رساند؛ مقابله با گردوغبار با آبخیزداری در مرحله اول می تواند ضامن سرمایه گذاری اقتصادی شود، زیرا که وقوع گردوغبار می تواند زیرساختهای توسعه اقتصادی را با مانع جدی مواجه کند (در گردوغبار سالهای اخیر خوزستان مشاهده شد خسارات سنگینی به امور زیربنایی خوزستان مثل تاسیسات برق وارد شد) و در مرحله بعدی بتوان سلامت و بهداشت ساکنین این بخش را با تامین آب سالم، بهداشتی و ارزان تامین کرد و همچنین به لحاظ امنیتی نیز با تهدیدات امنیتی مقابله نمود؛ توضیح مختصر آنکه روستاهایی که به خاطر عدم توجه به آبخیزداری و  گردوغبار تخلیه شده ­اند، اندک اندک به مقر گروهکهای ضدنظام و قاچاقچیان تبدیل شده و امنیت ملی را مورد تهدید قرار می دهد.

سخن پایانی آنکه مسلما انجام عملیات آبخیزداری، موتور پیشران توسعه سواحل مکران بوده و با توجه به ظرفیتهای بیشمار حوزه آبخیز دریای عمان، دو استان این حوزه آبخیز یعنی استانهای هرمزگان و سیستان بلوچستان می توانند به عنوان قطب کشاورزی و صنعت در کشور و قطب تجارت و بازرگانی در دنیا معرفی شوند. از این رو لازم است دولت و مجلس شورای اسلامی به این مساله توجه جدی داشته باشد و به خصوص در قانون برنامه هفتم توسعه که قرار است سال آینده در مجلس تصویب شود، آبخیزداری مکران از جایگاه ویژه ای برخوردار باشد.

انتهای پیام/