مصاحبه| استاد دانشگاه قاهره: سیاست غرب در برخورد با توهین به مقدسات دوگانه است/آزادی به معنی اهانت به دیگران نیست

دکتر «حسن نافعه» استاد علوم سیاسی دانشگاه قاهره در گفتگو با خبرنگار بین الملل تسنیم با انتقاد از برخورد دوگانه غرب در قبال توهین به ادیان و مقدسات و با اشاره به انتشار کاریکاتورهای توهین آمیز علیه پیامبر (ص) در مجله «شارلی ابدو» فرانسه گفت: غرب سیاست دوگانه‌ای را در برخورد با عوامل توهین به دین در پیش گرفته است زیرا از تلاش برای انتقاد به موضوع هولوکاست جلوگیری می‌کند و در عین حال اجازه می‌دهد به اسلام و پیامبر آن توهین شود.

وی در مورد این سوال که آیا این اقدام مجله شارلی ابدو و برخی دیگر روزنامه‌های غربی را می‌توان اقدامی سازمان یافته و به دور از کار حرفه‌ای دانست که نفرت بیشتری را در جوامع غربی به دنبال خواهد داشت؟ پاسخ داد: من این را یک اقدام سازمان یافته که بدستور طرف‌های رسمی مشخص صورت گرفته باشد نمی‌دانم، و نیز این اقدام را یک توطئه کلی علیه اسلام در جوامع غربی و به عبارت بهتر از طرف چهره‌های فرهنگی و اندیشمندان، روزنامه‌ها و رسانه‌ها نمی‌دانم.

این کارشناس مصری ادامه داد: در غرب کسانی وجود دارند که تصور می‌کنند که آزادی گرانبهاترین چیز در دنیا است و به دنبال این هستند که از آزادی خود برای انتقاد از هر چیزی استفاده کنند که نمونه آن را در انتشار کاریکاتورهای توهین آمیز در مجله شارلی ابدو شاهد بودیم به این معنی که این مجله به مسخره گرفتن مسائل و انتقاد از هرچیزی معروف است به گونه‌ای که بر این باور است که می تواند از مسیح (ع) و رئیس جمهور و هر موضوع دیگری انتقاد کند.

وی در توضیح این موضوع افزود: بر این اساس شارلی ابدو حتی انتقاد از رسول اکرم (ص) را مجاز می‌داند و از نظر من آنان مفهوم تقدس در اسلام را درک نکرده‌اند و به جایگاه پیامبر (ص) پی نبرده‌اند از همین رو تصور می‌کنند که چیزی علیه کسی انجام نداده‌اند بلکه ابراز عقیده کرده‌اند حتی اگر این تفکر و عقیده ضد ادیان از جمله اسلام و یا ضد هر چیز مقدسی حتی رسول اکرم (ص) باشد.

نافعه ادامه داد: آنچه اکنون گفتم این موضوع را که برخی محافل سیاسی و فکری در غرب با اسلام و مسلمانان دشمنی دارند، نفی نمی‌کند؛ کسانی که به دنبال هر فرصتی برای انتقاد از مسلمانان و تروریست دانستن آنان هستند و اینکه اسلام دینی است که مشوق خشونت و نفرت است و جهاد تفکری شرورانه وبه معنی کشتن دیگری و یا کشتن دیدگاه متفاوت و یا عدم تسامح با یک دیدگاه دیگر و موارد مشابه دیگر است.

وی تاکید کرد: بر اساس آنچه در بالا توضیح داده شد، این موارد در چارچوب تلاش برای خدشه دار کردن وجهه اسلام است و ما باید به عنوان مسلمان به چگونگی تفکر و اندیشه غرب آگاه باشیم و هر چیزی را که غرب اعلام می‌کند و ما با آن موافق نیستیم، توطئه و یا بخشی از توطئه برنامه ریزی شده بدانیم زیرا این درست نیست.

نافعه در مورد اینکه امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه در توجیه عدم انتقاد وی از توهین مجله شارلی ابدو به مقدسات اسلامی مدعی شده که کشورش از آزادی بیان و عقیده برخوردار است و بر این اساس در موقعیتی نیست که بتواند برای اقدام مجله شارلی ابدو تصمیمی صادر کند، اما چرا در مورد تشکیک در قضیه هولوکاست و مسائل مربوط به اسرائیل از این آزادی خبری نیست؟، تصریح کرد: اظهارات ماکرون مهم و به این معنی است که وی نمی‌تواند مانع از این شود که شارلی ابدو نظر خود را آنگونه که خود مناسب می بیند، بیان کند و اگر تصمیمی هم مبنی بر جلوگیری از این اقدامات صادر می‌کرد و این روزنامه به نهاد قضائی ارجاع داده می‌شد دادگاه حق را به مجله شارلی ابدو می داد زیرا قانون اساسی فرانسه تمام اشکال آزادی بیان را شامل هنر، بیان و تصویر و غیره می‌داند. اما رئیس جمهور فرانسه می‌توانست نظر شخصی خود را بیان کند زیرا آزادی در نهایت یک مسولیت است و به معنی توهین به دیگران نیست بنابراین اگر می‌خواست در قبال اسلام و مسلمانان منصف باشد می‌توانست بگوید که با انتشار تصاویر توهین آمیز به پیامبر (ص) موافق نیست زیرا می‌داند که این تصاویر چقدر می تواند احساسات مسلمانان را جریحه دار کند.

وی ادامه داد: در مورد برخورد دوگانه غرب در توهین به محرمات مذهبی باید گفت که غرب در این خصوص و به طور مشخص در خصوص قضیه هولوکاست برخورد دوگانه‌ای دارد و شاهد برگزاری دادگاههای غرب برای کسانی بودیم که به دنبال بر زبان آوردن اظهارات منصفانه در خصوص قضیه فلسطین بودند که از جمله این افراد روژه گارودی فیلسوف فرانسوی بودیم که از جایگاه و دیدگاههای خاصی برخوردار بود که محاکمه شد.

نافعه یادآور شد: افراد دیگری نیز در موارد مشابه در غرب راهی دادگاه شدند و این یعنی برخورد دوگانه با آزادی به این معنی که اگر کسی به مسلمانان توهین کرده  ناسزا بگوید به حمایت از آزادی برمی‌خیزند اما از همین آزادی در خصوص هر انتقادی از هولوکاست جلوگیری می‌کنند هرچند صهیونیسم مدعی کشتار شش میلیون یهودی در زمان هیتلر است.

این استاد دانشگاه قاهره در ادامه این گفتگو اظهار داشت: با این همه آزادی در غرب ارزش زیادی دارد و باید اعتراف کرد که ما مسلمانان در کشورهای اسلامی آنقدر که در غرب آزادی است، آزادی را در پیش نمی‌گیریم و در کشورهای عربی و اسلامی کافی است که یک توئیت علیه دولتی نوشته شود تا نویسنده آن راهی زندان شود از همین رو در آیینه نگاهی به خود بیندازیم و متوجه شویم که آزادی را نه به شکل صحیح و نه حتی به معنی که در دین اسلام آمده است، انجام نمی دهیم.

نافعه در مورد این سوال که آیا بین توهین به مقدسات اسلامی در فلسطین و پیش از همه قدس و مسجد الاقصی به عنوان قبله نخست مسلمانان و عدم تحرک  جوامع اسلامی برای متوقف کردن این توهین ها از یک سو و بین جسارت غرب در ادامه توهین به مقدسات اسلامی از جمله اقدام مجله شارلی ابدو ارتباطی است؟ پاسخ داد: ما باید خود را سرزنش کنیم زیرا ما بودیم که صهیونیسم را رها کردیم تا با گرفتن خاکمان خونمان را مباح بداند و مشغول دسته بندی و جنگ‌های مذهبی و جنگ‌های داخلی و طایفه‌ای باشیم که جای بسی تاسف دارد که بیشتر کشورهای اسلامی را در برگرفته است.

این چهره دانشگاهی مصری گفت: جنبش صهیونیسم به سطحی از قدرت و روابط مستحکم با غرب رسیده است که می‌تواند و به خود اجازه می دهد که مقدسات را مورد اهانت قرار دهد؛ منظور فقط نقض حرمت مسجد الاقصی و یا مقدسات اسلامی نیست بلکه صحبت از مباح دانستن خون فلسطینی‌ها است که هر روز تعدادی از آنان کشته می شوند و سرزمیشنان از آنان سلب می شود و شهرک‌سازی‌ها در اسرائیل در حال توسعه است.

وی گفت: این وضعیت در حالی در جریان است که جهان عربی و اسلامی با یکدیگر دچار اختلاف و دسته بندی است و با برادر عرب و مسلمان خود در جنگ و درگیری به سر می برد، بنابراین چاره‌ای نداریم جز اینکه خود را مورد سرزنش قرار دهیم و بیش از دیگران خود را به انتقاد بگیریم زیرا دیگران در موضع دشمنی هستند و ما باید همانقدر که دشمنان را سرزنش می‌کنیم خود را نیز سرزنش کنیم زیرا در حق خود و حق دفاع از شرافت و سرزمین خود کوتاهی کردیم.

نافعه در مورد اینکه پیروان ادیان مسیحیت در کشورهای اسلامی برای اعمال فشار بر دولت‌های غربی به منظور جلوگیری از توهین به مقدسات اسلامی چه مسئولیتی دارند و چگونه می‌توان از آنان از جمله قبطی‌ها در مصر و سایر کشورهای اسلامی برای جلوگیری از توهین به مقدسات اسلامی در غرب استفاده کرد؟ گفت: اولا باید به خود نگاه کنیم و با برادران هموطن صرف نظر از دین و طایفه آنان تعامل داشته باشیم زیرا آنان از همان حقوق و وظایفی که ما داریم، برخوردار هستند و هنگامی که تفکر شهروندی در داخل کشورهای ما قوت بگیرد می‌توانیم از وجهه خود در خارج حمایت کرده و آن را به چالش بکشیم.

وی تصریح کرد: اما مشکل این است که غرب همواره ما را از اینکه با دیگران حتی در داخل کشور خود چه  کسانی که با ما دیدگاه متفاوتی دارند و چه کسانی که دین و مذهب دیگری دارند، تسامح نداریم، مورد سرزنش قرار می‌دهد بنابراین اگر بتوانیم به این سطح از پختگی و تعامل با یکدیگر بر اساس شهروندی برسیم وجهه خود را به میزان زیادی بهبود می‌بخشیم و این همان وجهه‌ای است که عامل قدرتی خواهد بود که غرب را مجبور خواهد کرد به ما به عنوان یک جامعه بشری احترام گذاشته و مقدساتمان و سرزمینمان را نیز محترم بشمارد و با ما تعامل جدی داشته باشد.

نافعه تاکید کرد: این اصل و اساس قدرت عربی و اسلامی است، اما دسته بندی بین ما، دیگران را به توهین به آزادی و خاک و مقدساتمان تشویق می کند از همین رو باید اولا به خود بنگریم و عیب هایمان را اصلاح کنیم زیرا این آغاز راه است تا دیگران را متقاعد کرده و راه را برآنان سد کرده و یا آنان را به احترام به خود وادار کنیم.

انتهای پیام/