اندیشکده روسی|روابط روسیه-آمریکا در نگاه ترامپ-بایدن؛ آیا شرایط سازش رو به نابودی است؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، همواره یکی از مسائل مهم مطرح شده در رقابت نامزدهای آمریکایی برای کسب جایگاه ریاست جمهوری این کشور، مواضع آنها نسبت به روسیه است. اندیشکده شورای امور بین‌الملل روسیه (ریاک) با انتشار مقاله‌ای به قلم "ایگور ایوانف"، وزیر امور خارجه سابق روسیه، برخی مسائل کنونی در روابط مسکو و واشنگتن را بررسی و تحلیل می‌کند. 

ایوانف می‌نویسد: کنگره‌های اخیر احزاب دموکرات و جمهوری خواه بدون هیچ تاثیری به پایان رسید. آنها تنها موضوع توازن قدرت دو حزب در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در ماه نوامبر را مورد تاکید قرار دادند. همانطور که انتظار می‌رفت جمهوری خواهان به اتفاق آراء از رئیس جمهور فعلی، دونالد ترامپ حمایت کردند و جو بایدن، معاون رئیس جمهور سابق آمریکا نیز مورد اعتماد دموکرات‌ها قرار گرفته است.  

وی تحلیل می‌کند: مواضع نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا نسبت به فدراسیون روسیه، همان تکرار بیانیه‌های گفته شده است، بدون آنکه بخواهند آنها را استدلال کنند یا اینکه گزینه‌های احتمالی تعامل با مسکو در متن اوضاع به سرعت در حال تغییر در جهان را تجزیه و تحلیل کنند.

وزیر امور خارجه سابق روسیه ادامه می‌دهد: ممکن است گفته شود که مواضع دقیق در مورد موضوعات اصلی، معمولاً پس از مراسم سوگند رئیس جمهور جدید مشخص می‌شود، اما درباره برخی موضوعات خاص، دیدگاه‌های مشخصی از هر دو طرف به مردم آمریکا و جهان اراده شد. برای نمونه در رابطه با مسئله بلاروس یا موضوع آلکسی ناوالنی، واکنش نمایندگان دولت ایالات متحده آمریکا و رقبای آنها بسیار تند به نظر می‌رسید. از این رو می‌توان نتیجه گرفت که هر دو طرف آمریکایی برای اتخاذ سیاست‌های تنبیهی علیه روسیه آماده هستند و به هیچ وجه پیشنهادهای سازنده‌ای برای بازگرداندن گفت‌وگو ندارند.

در این مقاله آمده است: دستیابی به مصالحه در مورد موضوعات حیاتی همیشه دشوار بوده است و با گذشت سال‌ها و افزایش بی‌اعتمادی طرفین به یکدیگر، این مشکلات را بیشتر کرده است. اما واقعیت این است که بدون دستیابی به سازش، خطرات سیاسی برای ایالات متحده آمریکا، روسیه و سایر نقاط جهان نه تنها سال به سال، بلکه ماه به ماه در حال افزایش است. این مسئله به خصوص برای کسانی که تجربه‌های مهم تاریخی، از جمله تجربه دوران جنگ سرد را پشت سر گذاشته‌اند، به خوبی قابل درک است.

کارشناس روس معتقد است: امروزه مشاوره‌های مختلف در قالب‌های گوناگون در حال انجام است تا بتوانند از میزان تنش‌های بین‌المللی تا حد امکان کم کنند. بیشتر شرکت‌کنندگان در این گفت‌وگوهای تخصصی معتقدند که یک تغییر مثبت در روابط دو جانبه ایالات متحده آمریکا و روسیه به طور کلی می‌تواند انگیزه‌ای برای آغاز بهبود وضعیت بین‌المللی باشد.

وی اضافه می‌کند: باید اذعان کرد که به دلایل آشکار، تاکنون ایده‌های عینی و مشخصی ظاهر نشده‌اند، اما ایده‌ها و پیشنهادهایی وجود دارد که با در نظر گرفتن منافع دو طرف کاملاً واقع‌بینانه هستند. یکی از این پیشنهادها شامل بیانیه مشترک رؤسای جمهور روسیه و ایالات متحده آمریکا مبنی بر آنکه جنگ هسته‌ای هیچگونه برنده‌ای ندارد، بوده است. این بیانیه قبلاً توسط ریگان و گورباچف اعلام شد. با این حال تایید آن توسط کرملین و کاخ سفید در شرایط بین‌المللی بسیار پیچیده کنونی، بدون تردید تاثیر و معنای مثبتی خواهد داشت. پیشنهاد دیگر آن است که بدون هیچ پیش شرطی معاهده استارت 3 تمدید شود و همزمان مشاوره‌های لازم در مورد طیف وسیعی از موضوعات راهبردی برای ثبات را آغاز کنید.

ایونف می‌نویسد: با توجه به تجربه شخصی خود اجازه دهید پیشنهاد ذیل را بیان کنم که قبلاً در رابطه با آن با طرف آمریکایی صحبت کرده بودم و به نظر من همچنان اهمیت خود را از دست نداده است. در چارچوب تقابل ژئوپلیتیک کنونی مسکو و واشنگتن، به دلایل آشکار طرفین بر روی موضوعات امنیتی تمرکز کرده‌اند. در عین حال بررسی مشخص تهدیدات واقعی نشان می‌دهد که بیشتر چالش‌های دو طرف به طور مستقیم از جانب یکدیگر نیست، بلکه از طرف‌های سوم است.

وی ادامه می‌دهد: در این رابطه مشورت‌های روسیه و آمریکا از طریق شورای امنیت دو کشور برای ارزیابی ادراکات هر دوطرف از سلسله مراتب تهدیدها و چالش‌های بین‌المللی، موجه به نظر می‌رسد. چنین تحلیلی شاید اجازه توافق فوری را ندهد، اما می‌تواند چشم انداز مطلوبی برای درک بهتر اوضاع روابط بین‌الملل و منطق اقدامات طرفین برای همکاری متقابل باشد. در سال 1999، در پایان دولت کلینتون، واشنگتن به صورت جدی بحث خروج آمریکا از پیمان ضد موشک‌های بالستیک مطرح کرد. بحث درباره این موضوع در سطح دیپلماتیک به بن بست رسید، بنابراین با پیشنهاد طرف روسی توافق شد که بحث گسترده‌ای با مشارکت کارشناسان نظامی دو کشور برگزار شود. چنین جلسه‌ای برگزار شد و در نتیجه آن دولت کلینتون تصمیم گرفت که خروج از پیمان ضدموشک‌های بالستیک را به تعویق بیندازد.  اما متاسفانه این نجات دائمی پیمان نبود و در نتیجه در زمان ریاست جمهوری بوش، ایالات متحده آمریکا به صورت یکجانبه در سال 2002 از آن خارج شد.

به نظر ایوانف، تلاش برای ارائه مشورت همواره با خطراتی همراه است، اما گاهی همین واکنش منفی به ایده‌های جدید می‌تواند انگیزه مهمی برای حرکت به جلو باشد. در واقع جست‌وجوی استدلال‌ها خود منتقدان را مجبور می‌کند تا نگاهی تازه به مسئله بیندازند و تفاوت‌های ظریف را که قبلاً خارج از توجه آنها بوده را برجسته کنند.

انتهای پیام/